Nasza praojczowie modlili się, nawet stwordzili/ustanowili kilka modlitwy
אַבְרָהָם תִּקֵּן תְּפִלַּת שַׁחֲרִית, שֶׁנֶּאֱמַר: ״וַיַּשְׁכֵּם אַבְרָהָם בַּבֹּקֶר אֶל הַמָּקוֹם אֲשֶׁר עָמַד שָׁם״, וְאֵין ״עֲמִידָה״ אֶלָּא תְּפִלָּה, שֶׁנֶּאֱמַר: ״וַיַּעֲמֹד פִּינְחָס וַיְפַלֵּל״. יִצְחָק תִּקֵּן תְּפִלַּת מִנְחָה, שֶׁנֶּאֱמַר ״וַיֵּצֵא יִצְחָק לָשׂוּחַ בַּשָּׂדֶה לִפְנוֹת עָרֶב״, וְאֵין ״שִׂיחָה״ אֶלָּא תְּפִלָּה, שֶׁנֶּאֱמַר ״תְּפִלָּה לְעָנִי כִי יַעֲטֹף וְלִפְנֵי ה׳ יִשְׁפֹּךְ שִׂיחוֹ״. יַעֲקֹב תִּקֵּן תְּפִלַּת עַרְבִית, שֶׁנֶּאֱמַר: ״וַיִּפְגַּע בַּמָּקוֹם וַיָּלֶן שָׁם״, וְאֵין ״פְּגִיעָה״ אֶלָּא תְּפִלָּה, שֶׁנֶּאֱמַר: ״וְאַתָּה אַל תִּתְפַּלֵּל בְּעַד הָעָם הַזֶּה וְאַל תִּשָּׂא בַעֲדָם רִנָּה וּתְפִלָּה וְאַל תִּפְגַּע בִּי״
Abraham ustanowił modlitwę poranną, jak jest napisane: „A Abraham
obudził się wcześnie rano i udał się na miejsce, na którym pierwotnie
stał”. W innym fragmencie dowiadujemy się, że „stanie” odnosi się do
modlitwy, ponieważ mówi: „I Pinchas stał i modlił się”.
Icchak ustanowił modlitwę popołudniową, jak jest napisane: „Icchak
wyszedł porozmawiać po południu”, a rozmowa skojarzyła mu się z
modlitwą, jak stwierdza, „przed Bogiem wypowie on swoją przemowę”.
Yaakov ustanowił modlitwę wieczorną, jak jest napisane: „i napotkał
miejsce”, a „spotkanie” jest formą modlitwy, jakiej uczymy się od
Boga, kiedy był rozgniewany na ludzi, powiedział: „nie módlcie się do
mnie, nie szukajcie mnie'
Stojąc. Rozmawiając. Spotykając się.
To wszystko są różne przejawy ludzi zbliżających się do Boga w
modlitwie, a jest ich znacznie więcej.
Abraham wstał z samego rana, debatował z Bogiem, modląc się za Sodomę.
Icchak spacerował w południe między spotkaniami, pośród swojego zaangażowania w codziennie sprawy.
Yaakov spotykał się w biegu, przestraszony, niepewny.
Każdy z nich uczy nas, że jest to czas wzywania Boga.
Symbol początku naszej religii – postać Abrahama – jest także genezą modlitwy. Przez całą historię Tanach żydowska modlitwa trzymała nas
razem, dawała nam pocieszenie, gdy nic innego nie działało, jednoczyła nas i przywiązywała do Boga, nawet gdy byliśmy od niego oddaleni.
Standing. Conversing. Encountering.
These are all different expressions of people approaching God in prayer. There are many more ways people approach God in Prayer.
Abraham stood up, first thing in the morning. he was debating with God, praying for Sodom.
Yitzchak was walking, midday, in between meetings, amidst his engaging the world
Yaakov was encountering as he was on the run, afraid, unsure.
Each one teaches us that it is a time to call out to God.
The beginning of our religion--Abraham--is also the beginning of prayer. And throughout the Tanach and Jewish history Prayer has kept us together, has comforted us, has given us a lifeline when nothing else worked, has united us, and has tethered us to God even when we were very far away.
wielu innych ludzi modli się w Biblii, czasem za siebie, czasem za innych
[7] A teraz wróć żonę tego męża, a będąc prorokiem, pomodli się za ciebie, i będziesz żył; jeżeli zaś nie wrócisz, wiedz, że umrzesz, ty i wszyscy twoi." [8] I wstał Abimelech rano, i zwołał wszystkie sługi swoje, i opowiedział wszystkie rzeczy te w uszy ich; i zlękli się ludzie owi bardzo. [9] I zawezwał Abimelech Abrahama i rzekł mu: "Cóżeś narobił nam, i czemże zgrzeszyłem przeciw tobie, żeś prawie przywiódł na mnie i na królestwo moje grzech wielki? Czyny, których się nie czyni, uczyniłeś względem mnie."
[17] I pomodlił się Abraham do Boga i uzdrowił Bóg Abimelecha, i żonę jego, i służebnice jego, że rodzić mogły.
[21] I błagał Ic'hak Wiekuistego za żoną swoją, gdyż niepłodną była; i dał mu się ubłagać Wiekuisty, i poczęła Ribka, żona jego,
[7] I przyszedł lud do Mojżesza i rzekł: "Zgrzeszyliśmy, żeśmy narzekali na Wiekuistego i na ciebie; pomódl się Wiekuistemu, aby oddalił od nas te węże!" I pomodlił się Mojżesz za ludem.
[10] Mając tak duszę przepełnioną goryczą, modliła się Wiekuistemu i płakała rzewnie.
często modlili się z powodu kryzysu, czasami z wdzięczności
[35] I poczęła jeszcze, i urodziła syna, i rzekła: "Tym razem sławić będę Wiekuistego;" przeto nazwała imię jego: Jehuda. I przestała rodzić.
[1] Wtedy zaśpiewał Mojżesz i synowie Israela pieśń tę Wiekuistemu, a rzekli w tych słowach: "Zaśpiewam Wiekuistemu, bo wzniósł się wielce; rumaka i jeźdźca jego wtrącił w morze!
[1] Poczem modliła się Hanna i rzekła: Raduje się serce moje w Wiekuistym, wywyższył się róg mój przez Wiekuistego; rozwarły się usta moje przeciw wrogom moim, bo się cieszę pomocą Twoją!
[54] A gdy skończył Salomon modlić się Wiekuistemu, całą mianowicie modlitwę i błagalną prośbę tę, powstał z przed ołtarza Wiekuistego, gdzie leżał na kolanach z rozpostartemi ku niebu dłońmi,
no i oczywiście król dawid z księga Psalmów, ale jemu poświęcimy cały wykład
Czy jest przykazanie, aby się modlić
וּמְנָא לַן דְּבִתְפִלָּה — דְּתַנְיָא: ״לְאַהֲבָה אֶת ה׳ אֱלֹקֵיכֶם וּלְעׇבְדוֹ בְּכׇל לְבַבְכֶם״, אֵיזוֹ הִיא עֲבוֹדָה שֶׁהִיא בַּלֵּב — הֱוֵי אוֹמֵר: זוֹ תְּפִלָּה.
Talmud Taanit 2a. Nasi rabini nauczali. W modlitwie Szemy jest
napisane: „służ Bogu z całego serca”. Jak można służyć Bogu sercem?
Poprzez modlitwę!
(א) מִצְוַת עֲשֵׂה לְהִתְפַּלֵּל בְּכָל יוֹם שֶׁנֶּאֱמַר (שמות כג כה) ״וַעֲבַדְתֶּם אֵת ה׳ אֱלֹהֵיכֶם״. מִפִּי הַשְּׁמוּעָה לָמְדוּ שֶׁעֲבוֹדָה זוֹ הִיא תְּפִלָּה שֶׁנֶּאֱמַר (דברים יא יג) ״וּלְעָבְדוֹ בְּכָל לְבַבְכֶם״ אָמְרוּ חֲכָמִים אֵי זוֹ הִיא עֲבוֹדָה שֶׁבַּלֵּב זוֹ תְּפִלָּה. וְאֵין מִנְיַן הַתְּפִלּוֹת מִן הַתּוֹרָה. וְאֵין מִשְׁנֶה הַתְּפִלָּה הַזֹּאת מִן הַתּוֹרָה. וְאֵין לַתְּפִלָּה זְמַן קָבוּעַ מִן הַתּוֹרָה:
Prawa modlitwy Majmonidesa
(1) Pozytywnym przykazaniem Tory jest codzienna modlitwa, jak mówi
[Księga Wyjścia 23:25]: „Będziecie służyć Bogu, waszemu Panu”.
Tradycja uczy nas, że ta służba jest modlitwą, jak mówi [Księga
Powtórzonego Prawa 11:13]: „I służcie Mu z całego serca”, a nasi
Mędrcy powiedzieli: Czym jest służba serca? To jest modlitwa.
. ואם אולי יהיה מדרשם בתפלה עיקר מן התורה נמנה אותו במנינו של הרב ונאמר שהיא מצוה לעת הצרות שנאמין שהוא יתברך ויתעלה שומע תפלה והוא המציל מן הצרות בתפלה וזעקה, והבן זה:
Nachmanides o micwie modlitwy
.Powiemy, że micwa do modlitwy pochodzi z innego wersetu, który uczy nas, że kiedy jest kryzys, musimy zwrócić się do Boga w
modlitwie, aby wysłuchał i odpowiedział na nasze wołanie. Ale to nie jest micwa każdego dnia.
[9] A gdy wystąpicie do walki na ziemi waszej przeciw wrogowi, któryby wrogował wam, uderzcie na trwogę w trąby, a tém przypomnicie się przed Wiekuistym, Bogiem waszym, i ocaleni będziecie od nieprzyjaciół waszych.
פרקים במחשבת הרב י"ד הלוי סולובייצ'יק
"אפשר ליישב את הסתירה בין דעת הרמב"ם לבין דעת הרמב"ן. שניהם הבינו שתפילה היא משמעותית רק אם היא נובעת מהרגשה של צרה. הם חולקים בהבנת המילה. הרמב"ם סבור, שקיומנו היומיומי שרוי תמיד בסימן של צרה ומצוקה, המעוררות בלבו של אדם רגיש תחושת ייאוש, מועקה כבדה, בשל חוסר תוכן וטעם והעדר כל סיפוק בחייו. זוהי צרה מתמדת, הקיימת בכל יום. המילה צרה מסמלת יותר מאיזה אסון חיצוני... אין ספק שזעקתו של בעל המזמור 'מן המצר קראתי יה', מתייחסת למצב פנימי של לחץ ומצוקה, יותר מאשר לגורמים כאלה הבאים מבחוץ.
מהרגשה זו של מבוכה ומפח נפש נובעת התפילה. כשהיא באה במצב של נוחות וביטחון, היא נהפכת לסתירה מיניה וביה. אפילו היא נערכת בבתי כנסת מלאי המותרות, בהם מונהגות שיטות חדשניות בסדר ובאופן התפילה. הרצון להתפלל בקרבת האשה והילדים בבתי כנסת אלה, נובע מן הצורך בביטחון ובנוחות. מקורה של תפילה אמיתית נטוע ברגש של בדידות, של חוסר אונים ושל תלות. יוצא אפוא, שבשעה שהרמב"ן דיבר על משבר שעל פני השטח - 'צרת ציבור', הסתכל הרמב"ם על כל החיים כעל משבר לעומק - 'צרת יחיד' " (פרקים במחשבת הרב י"ד הלוי סולובייצ'יק, עמ' 61-62).
Rabin Solowejczik
Rav Soloveitchik powiedział, że sprzeczność między stanowiskiem
Rambama i Rambana opiera się na ich rozumieniu znaczenia słowa
„kryzys”. Obaj uważali, że micwa modlitwy musi pochodzić z momentu
kryzysu, jednak Majmonides sądził, że każdy dzień jest kryzysem
egzystencjalnym. Stres, rozpacz, poszukiwanie sensu, bezradność - te
uczucia są w nas na co dzień.
Majmonides odnosi się przede wszystkim do kryzysu jednostki – i to ma
miejsce każdego dnia; Nachmanides natomiast odnosi się do kryzysu
narodu, zagrożenia zewnętrznego, wojny, kiedy naprawdę czujemy, że
nasze życie jest zagrożone – to czas, kiedy Tora mówi, że musimy się
modlić.
Najlepszym przykładem osoby modlącej się w kryzysie jest Hanna
[5] Hannie zaś wydzielał cząstkę jedną podwójną: Hannę bowiem miłował, jakkolwiek był Wiekuisty zawarł łono jej. [6] Draźniła ją jednak współzawodniczka jej, jątrząc bezustannie, aby ją do wzburzenia pobudzić, ponieważ zawarł Wiekuisty łono jej. [7] I tak czynił Elkana rok rocznie; ale ile razy wstępowała do domu Wiekuistego, draźniła ją w ten sam sposób, że płakała a nie jadała. [8] Pytał się tedy jej Elkana, mąż jej: Hanno, czemu płaczesz i czemu nie jesz, a czemu tak smutne serce twoje? Albożem nie milszy tobie niżeli dziesięciu synów? [9] Gdy tedy pewnego razu jedli i pili w Szylo, wstała Hanna - Eli zaś, kapłan, siedział wówczas na krześle u podwoju przybytku Wiekuistego. [10] Mając tak duszę przepełnioną goryczą, modliła się Wiekuistemu i płakała rzewnie. [11] I uczyniła ślub i rzekła: Wiekuisty zastępów, jeżeli raczysz wejrzeć na niedolę służebnicy Twojej, i wspomnisz o mnie, a nie zapomnisz służebnicy Twojej, a obdarzysz służebnicę Twą dziecięciem męzkiem, tedy oddam je Wiekuistemu na wszystkie dni żywota jego, a żadna brzytwa nie tknie się głowy jego. [12] A gdy tak przedłużała modlitwę swoją przed obliczem Wiekuistego, przypatrywał się Eli ustom jej. [13] Ale ponieważ mówiła Hanna w sercu swojem, a poruszały się jedynie jej usta, gdy jej głosu słychać nie było, poczytywał ją Eli za pijaną. [14] I rzekł do niej Eli: Dopókiż udawać będziesz pijaną? Wytrzeźwij się z wina twojego! [15] Hanna wszakże odpowiedziała i rzekła: Nie, panie mój! Kobietą zgnębionego ducha jestem, anim wina, ani upajającego napoju nie piła, lecz wylewałam duszę moją przed obliczem Wiekuistego. [16] Nie miej służebnicy twojej za kobietę nikczemną, bo tylko z nadmiaru frasunku i smutku mojego mówiłam dotąd! [17] Odpowiedział tedy Eli i rzekł: Idźże w pokoju, a Bóg Izraela niechaj spełni prośbę twoją, którejś żądała od Niego!
[1] Poczem modliła się Hanna i rzekła: Raduje się serce moje w Wiekuistym, wywyższył się róg mój przez Wiekuistego; rozwarły się usta moje przeciw wrogom moim, bo się cieszę pomocą Twoją! [2] Nikt tak święty jak Wiekuisty, bo niemasz innego prócz Ciebie, niema opoki jak Bóg nasz! [3] Nie mnóżcie słów wyniosłych, tak bardzo wyniosłych! Niechaj mowy harde nie wychodzą z ust waszych! Wszechwiedzący bowiem jest Wiekuisty, a ważone są przez Niego przedsięwzięcia! [4] Łuk dzielnych się kruszy, a słabi przepasują się mocą. [5] Syci wynajmują się za chleb, a łaknący odpoczywają; gdy niepłodna rodzi siedmioro, więdnie w dziatwę bogata. [6] Wiekuisty uśmierca i ożywia, strąca do grobu i wyprowadza. [7] Wiekuisty czyni biednym i bogatym, poniża i wywyższa. [8] Podnosi z prochu biednego, ze śmiecia dźwiga ubogiego, by go posadzić obok możnych, a stolicę chwały im udziela. Albowiem Wiekuistego są posady ziemi, na których świat założył. [9] Stóp pobożnych swoich strzeże, ale niegodziwi giną w ciemności, bo nie siłą zwycięża człowiek. [10] Wiekuisty, skruszeni będą przeciwnicy Jego, nad każdym z nich zagrzmi z niebios. Wiekuisty sądzić będzie krańce ziemi, użyczy mocy królowi Swemu, wywyższy róg pomazańca Swego!
Rav Hamnuna said: How many significant halakhot can be derived from these verses of the prayer of Hannah? As it says: “And Hannah spoke in her heart, only her lips moved and her voice could not be heard, so Eli thought her to be drunk” (I Samuel 1:13). The Gemara elaborates: From that which is stated here: "Mowiła w sercu swojim" ten, kto się modli, musi mieć intencję w sercu. the halakha that one who prays must focus his heart on his prayer is derived.
"a poruszały się jedynie jej usta"--od tego uczymy się że kiedy modlimy się muśimy poruszać ustami.
"jej głosu słychać nie było"--nie wolno podnosić głosu w modlitwie
Dopókiż udawać będziesz pijaną-pijanemu zabrania się modlić
״וַתִּדֹּר נֶדֶר וַתֹּאמַר ה׳ צְבָאוֹת״, אָמַר רַבִּי אֶלְעָזָר: מִיּוֹם שֶׁבָּרָא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֶת עוֹלָמוֹ, לֹא הָיָה אָדָם שֶׁקְּרָאוֹ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא ״צְבָאוֹת״, עַד שֶׁבָּאתָה חַנָּה וּקְרָאַתּוּ ״צְבָאוֹת״. אָמְרָה חַנָּה לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא: רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, מִכׇּל צִבְאֵי צְבָאוֹת שֶׁבָּרָאתָ בְּעוֹלָמְךָ קָשֶׁה בְּעֵינֶיךָ שֶׁתִּתֵּן לִי בֵּן אֶחָד? מָשָׁל לַמָּה הַדָּבָר דּוֹמֶה — לְמֶלֶךְ בָּשָׂר וָדָם שֶׁעָשָׂה סְעוּדָה לַעֲבָדָיו. בָּא עָנִי אֶחָד וְעָמַד עַל הַפֶּתַח, אָמַר לָהֶם: תְּנוּ לִי פְּרוּסָה אַחַת! וְלֹא הִשְׁגִּיחוּ עָלָיו. דָּחַק וְנִכְנַס אֵצֶל הַמֶּלֶךְ. אָמַר לוֹ: אֲדוֹנִי הַמֶּלֶךְ, מִכׇּל סְעוּדָה שֶׁעָשִׂיתָ קָשֶׁה בְּעֵינֶיךָ לִיתֵּן לִי פְּרוּסָה אֶחָת?! ״אִם רָאֹה תִרְאֶה״, אָמַר רַבִּי אֶלְעָזָר: אָמְרָה חַנָּה לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא: רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, ״אִם רָאֹה״ — מוּטָב, וְאִם לָאו — ״תִּרְאֶה״. אֵלֵךְ וְאֶסְתַּתֵּר בִּפְנֵי אֶלְקָנָה בַּעֲלִי, וְכֵיוָן דְּמִסְתַּתַּרְנָא מַשְׁקוּ לִי מֵי סוֹטָה, וְאִי אַתָּה עוֹשֶׂה תּוֹרָתְךָ פְּלַסְתֵּר, שֶׁנֶּאֱמַר ״וְנִקְּתָה וְנִזְרְעָה זָרַע״.
Incidental to this discussion of Hannah’s prayer, the Gemara explores related topics. In her prayer, Hannah said: “And she swore an oath and said, Lord of Hosts [Tzeva’ot] if You will indeed look upon the affliction of Your maidservant and remember me, and not forget Your maidservant and will give Your maidservant a male child, I will give him to the Lord all the days of his life, and there shall be no razor come upon his head” (I Samuel 1:11). Rabbi Elazar said: From the day that the Holy One, Blessed be He, created His world, there was no person who called the Holy One, Blessed be He, Lord of Hosts until Hannah came and called Him Lord of Hosts. This is the first time in the Bible that God is referred to by this name. Rabbi Elazar explains that Hannah said before the Holy One, Blessed be He: Master of the Universe, are You not the Lord of the Hosts, and of all of the hosts and hosts of creations that You created in Your world, is it difficult in Your eyes to grant me one son? The Gemara suggests a parable: To what is this similar? It is similar to a flesh and blood king who made a feast for his servants. A poor person came and stood at the door. He said to them: Give me one slice of bread! And they paid him no attention. He pushed and entered before the king. He said to him: My lord, the King, from this entire feast that you have prepared, is it so difficult in your eyes to give me a single slice of bread? As for the double language in the verse, “if you will look upon [im ra’o tireh],” Rabbi Elazar said: Hannah said before the Holy One, Blessed be He: Master of the Universe, if You will look upon [ra’o] me now, fine, and if not, in any case You will see [tireh]. What was Hannah threatening? She said: I will go and seclude myself with another man before Elkana, my husband. Since I secluded myself, they will force me to drink the sota water to determine whether or not I have committed adultery. I will be found innocent, and since You will not make Your Torah false [pelaster], I will bear children. With regards to a woman who is falsely suspected of adultery and drank the sota water, the Torah says: “And if the woman was not defiled, but was pure, then she shall be acquitted and she shall conceive” (Numbers 5:28).
Drugi Wykład: Gdzie Modlimy się?
Miejsce gdy modlą się
Napociątku ludzie modlili się wszędzie, kiedy był okazi, kiedy czyli:
każdy centymetr świata ma potencjał spotkania z Bogiem
Ale, kiedy Bóg jest wszędzie, nie ma go też nigdzie.
Dlatego, zrodziła się idea skupienia Boga w jednym miejscu--świątynia
[8] I wystawią Mi świątynię, abym zamieszkał w pośród nich.
Ale co robili tam? czy modlily się? nie! Składali ofiary.
[4] Jagnię jedno sprawiaj zrana, a jagnię drugie sprawiaj nad wieczorem
(ה) וַיִּקְח֗וּ אֵ֚ת אֲשֶׁ֣ר צִוָּ֣ה מֹשֶׁ֔ה אֶל־פְּנֵ֖י אֹ֣הֶל מוֹעֵ֑ד וַֽיִּקְרְבוּ֙ כׇּל־הָ֣עֵדָ֔ה וַיַּֽעַמְד֖וּ לִפְנֵ֥י ה'׃ (ו) וַיֹּ֣אמֶר מֹשֶׁ֔ה זֶ֧ה הַדָּבָ֛ר אֲשֶׁר־צִוָּ֥ה ה' תַּעֲשׂ֑וּ וְיֵרָ֥א אֲלֵיכֶ֖ם כְּב֥וֹד ה'׃ (ז) וַיֹּ֨אמֶר מֹשֶׁ֜ה אֶֽל־אַהֲרֹ֗ן קְרַ֤ב אֶל־הַמִּזְבֵּ֙חַ֙ וַעֲשֵׂ֞ה אֶת־חַטָּֽאתְךָ֙ וְאֶת־עֹ֣לָתֶ֔ךָ וְכַפֵּ֥ר בַּֽעַדְךָ֖ וּבְעַ֣ד הָעָ֑ם וַעֲשֵׂ֞ה אֶת־קׇרְבַּ֤ן הָעָם֙ וְכַפֵּ֣ר בַּֽעֲדָ֔ם כַּאֲשֶׁ֖ר צִוָּ֥ה ה'׃ (ח) וַיִּקְרַ֥ב אַהֲרֹ֖ן אֶל־הַמִּזְבֵּ֑חַ וַיִּשְׁחַ֛ט אֶת־עֵ֥גֶל הַחַטָּ֖את אֲשֶׁר־לֽוֹ׃ (ט) וַ֠יַּקְרִ֠בוּ בְּנֵ֨י אַהֲרֹ֣ן אֶת־הַדָּם֮ אֵלָיו֒ וַיִּטְבֹּ֤ל אֶצְבָּעוֹ֙ בַּדָּ֔ם וַיִּתֵּ֖ן עַל־קַרְנ֣וֹת הַמִּזְבֵּ֑חַ וְאֶת־הַדָּ֣ם יָצַ֔ק אֶל־יְס֖וֹד הַמִּזְבֵּֽחַ׃ (י) וְאֶת־הַחֵ֨לֶב וְאֶת־הַכְּלָיֹ֜ת וְאֶת־הַיֹּתֶ֤רֶת מִן־הַכָּבֵד֙ מִן־הַ֣חַטָּ֔את הִקְטִ֖יר הַמִּזְבֵּ֑חָה כַּאֲשֶׁ֛ר צִוָּ֥ה ה' אֶת־מֹשֶֽׁה׃ (יא) וְאֶת־הַבָּשָׂ֖ר וְאֶת־הָע֑וֹר שָׂרַ֣ף בָּאֵ֔שׁ מִח֖וּץ לַֽמַּחֲנֶֽה׃ (יב) וַיִּשְׁחַ֖ט אֶת־הָעֹלָ֑ה וַ֠יַּמְצִ֠אוּ בְּנֵ֨י אַהֲרֹ֤ן אֵלָיו֙ אֶת־הַדָּ֔ם וַיִּזְרְקֵ֥הוּ עַל־הַמִּזְבֵּ֖חַ סָבִֽיב׃ (יג) וְאֶת־הָעֹלָ֗ה הִמְצִ֧יאוּ אֵלָ֛יו לִנְתָחֶ֖יהָ וְאֶת־הָרֹ֑אשׁ וַיַּקְטֵ֖ר עַל־הַמִּזְבֵּֽחַ׃ (יד) וַיִּרְחַ֥ץ אֶת־הַקֶּ֖רֶב וְאֶת־הַכְּרָעָ֑יִם וַיַּקְטֵ֥ר עַל־הָעֹלָ֖ה הַמִּזְבֵּֽחָה׃ (טו) וַיַּקְרֵ֕ב אֵ֖ת קׇרְבַּ֣ן הָעָ֑ם וַיִּקַּ֞ח אֶת־שְׂעִ֤יר הַֽחַטָּאת֙ אֲשֶׁ֣ר לָעָ֔ם וַיִּשְׁחָטֵ֥הוּ וַֽיְחַטְּאֵ֖הוּ כָּרִאשֽׁוֹן׃ (טז) וַיַּקְרֵ֖ב אֶת־הָעֹלָ֑ה וַֽיַּעֲשֶׂ֖הָ כַּמִּשְׁפָּֽט׃ (יז) וַיַּקְרֵב֮ אֶת־הַמִּנְחָה֒ וַיְמַלֵּ֤א כַפּוֹ֙ מִמֶּ֔נָּה וַיַּקְטֵ֖ר עַל־הַמִּזְבֵּ֑חַ מִלְּבַ֖ד עֹלַ֥ת הַבֹּֽקֶר׃ (יח) וַיִּשְׁחַ֤ט אֶת־הַשּׁוֹר֙ וְאֶת־הָאַ֔יִל זֶ֥בַח הַשְּׁלָמִ֖ים אֲשֶׁ֣ר לָעָ֑ם וַ֠יַּמְצִ֠אוּ בְּנֵ֨י אַהֲרֹ֤ן אֶת־הַדָּם֙ אֵלָ֔יו וַיִּזְרְקֵ֥הוּ עַל־הַמִּזְבֵּ֖חַ סָבִֽיב׃ (יט) וְאֶת־הַחֲלָבִ֖ים מִן־הַשּׁ֑וֹר וּמִ֨ן־הָאַ֔יִל הָֽאַלְיָ֤ה וְהַֽמְכַסֶּה֙ וְהַכְּלָיֹ֔ת וְיֹתֶ֖רֶת הַכָּבֵֽד׃ (כ) וַיָּשִׂ֥ימוּ אֶת־הַחֲלָבִ֖ים עַל־הֶחָז֑וֹת וַיַּקְטֵ֥ר הַחֲלָבִ֖ים הַמִּזְבֵּֽחָה׃ (כא) וְאֵ֣ת הֶחָז֗וֹת וְאֵת֙ שׁ֣וֹק הַיָּמִ֔ין הֵנִ֧יף אַהֲרֹ֛ן תְּנוּפָ֖ה לִפְנֵ֣י ה' כַּאֲשֶׁ֖ר צִוָּ֥ה מֹשֶֽׁה׃ (כב) וַיִּשָּׂ֨א אַהֲרֹ֧ן אֶת־יָדָ֛ו אֶל־הָעָ֖ם וַֽיְבָרְכֵ֑ם וַיֵּ֗רֶד מֵעֲשֹׂ֧ת הַֽחַטָּ֛את וְהָעֹלָ֖ה וְהַשְּׁלָמִֽים׃ (כג) וַיָּבֹ֨א מֹשֶׁ֤ה וְאַהֲרֹן֙ אֶל־אֹ֣הֶל מוֹעֵ֔ד וַיֵּ֣צְא֔וּ וַֽיְבָרְכ֖וּ אֶת־הָעָ֑ם וַיֵּרָ֥א כְבוֹד־ה' אֶל־כׇּל־הָעָֽם׃ (כד) וַתֵּ֤צֵא אֵשׁ֙ מִלִּפְנֵ֣י ה' וַתֹּ֙אכַל֙ עַל־הַמִּזְבֵּ֔חַ אֶת־הָעֹלָ֖ה וְאֶת־הַחֲלָבִ֑ים וַיַּ֤רְא כׇּל־הָעָם֙ וַיָּרֹ֔נּוּ וַֽיִּפְּל֖וּ עַל־פְּנֵיהֶֽם׃
[5] I przynieśli co rozkazał Mojżesz przed przybytek zboru; i przystąpił cały zbór i stanął przed Wiekuistym. [6] I rzekł Mojżesz: "To, co rozkazał Wiekuisty, uczyńcie a ukaże się wam Majestat Wiekuistego." [7] Rzekł zaś Mojżesz do Ahrona: "Przystąp do ofiarnicy i spełnij ofiarę twą zagrzeszną i całopalenie twoje, i dopełnij rozgrzeszenia za siebie i za lud; spełnij téż ofiarę od ludu i dopełnij rozgrzeszenia za nich, jak rozkazał Wiekuisty." [8] I przystąpił Ahron do ofiarnicy, i zarznął cielca zagrzesznego za siebie; [9] I podali mu synowie Ahrona krew, i zamoczył palec swój we krwi, i pomazał narożniki ofiarnicy; krew zaś pozostałą wylał u podstawy ofiarnicy; [10] Łój zaś i nerki i przeponę wątroby z ofiary zagrzesznej puścił z dymem na ofiarnicy, jak rozkazał Wiekuisty Mojżeszowi. [11] A mięso i skórę spalił w ogniu za obozem. [12] Zarznął téż całopalenie, i podali mu synowie Ahrona krew, i pokropił nią ofiarnicę w około; [13] I całopalenie podali mu w kawałach jego, wraz z głową, i puścił je z dymem na ofiarnicy. [14] I wymył trzewa i golenie, i puścił z dymem wraz z całopaleniem, na ofiarnicy. [15] Poczém przywiódł ofiarę od ludu, i wziął kozła zagrzesznego ludu, i zarznął go, i spełnił obrządek rozgrzeszenia, jak u pierwszego. [16] I przyniósł całopalenie i spełnił je wedle przepisu. [17] Przyniósł téż ofiarę śniedną, i napełnił nią dłoń swoję i puścił z dymem na ofiarnicy, oprócz całopalenia porannego. [18] I zarznął wołu i barana na ofiarę okupną za lud; i podali mu synowie Ahrona krew, i pokropił nią ofiarnicę w około. [19] I łoje téż z wołu, i z barana ogon, i pokrywający łój, i nerki i przeponę wątroby. [20] I włożyli łoje na mostki, i puścił z dymem łoje na ofiarnicy. [21] A mostki i łopatkę prawą - stawił Ahron jako przedstawienie przed Wiekuistym, jako był rozkazał Mojżesz. [22] I podniósł Ahron ręce swoje do ludu i błogosławił im; i zstąpił, spełniwszy ofiarę zagrzeszną, i całopalenie i ofiarę okupną. [23] I wszedł Mojżesz i Ahron do przybytku zboru; i wyszli, i pobłogosławili lud. I ukazał się Majestat Wiekuistego całemu ludowi: [24] I wyszedł ogień z przed Wiekuistego i pochłonął na ofiarnicy całopalenie i łoje; i widział to lud cały i wydali okrzyk i padli na oblicze swoje.
Wygląd żę plan Boga na początku był dwojaki
1. modlitwa kiedykolwiek, gdziekolwiek--spontaniczny. nieustrukturyzowany. wolny. twórczy.
2. służyć Bogu - w jednym centralnym miejscu. zbudowany. regulacyjny. mundur.
Ale, czy celem Swiątynia był tylko ofiare?


"Theodotos, son of [or: of the family of] Vettenos, a priest and head of the synagogue, son of the head of the synagogue, who was also the son of the head of the synagogue, [re]built the synagogue for the reading of the Law and for the study of the precepts, as well as the hospice and the chambers and the bathing-establishment, for lodging those who need them, from abroad; it (the synagogue) was founded by his ancestors and the elders and Simonides."

Nevertheless the main prayers were spontaneous, private.
Massada
(They found 9 remnants of Second Temple Synagogues)
(They found 140! post Temple Synagogues in Israel!)
Dlaczego?
Zniszczenie!

ברעם

בית אלפא

כורזים

רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן לֵוִי אָמַר: תְּפִלּוֹת כְּנֶגֶד תְּמִידִין תִּקְּנוּם.
וְתַנְיָא כְּווֹתֵיהּ דְּרַבִּי יְהוֹשֻׁעַ בֶּן לֵוִי: מִפְּנֵי מָה אָמְרוּ תְּפִלַּת הַשַּׁחַר עַד חֲצוֹת — שֶׁהֲרֵי תָּמִיד שֶׁל שַׁחַר קָרֵב וְהוֹלֵךְ עַד חֲצוֹת. וְרַבִּי יְהוּדָה אוֹמֵר: עַד אַרְבַּע שָׁעוֹת שֶׁהֲרֵי תָּמִיד שֶׁל שַׁחַר קָרֵב וְהוֹלֵךְ עַד אַרְבַּע שָׁעוֹת. וּמִפְּנֵי מָה אָמְרוּ תְּפִלַּת הַמִּנְחָה עַד הָעֶרֶב — שֶׁהֲרֵי, תָּמִיד שֶׁל בֵּין הָעַרְבַּיִם קָרֵב וְהוֹלֵךְ עַד הָעֶרֶב. רַבִּי יְהוּדָה אוֹמֵר: עַד פְּלַג הַמִּנְחָה, שֶׁהֲרֵי תָּמִיד שֶׁל בֵּין הָעַרְבַּיִם קָרֵב וְהוֹלֵךְ עַד פְּלַג הַמִּנְחָה. וּמִפְּנֵי מָה אָמְרוּ תְּפִלַּת הָעֶרֶב אֵין לָהּ קֶבַע — שֶׁהֲרֵי אֵבָרִים וּפְדָרִים שֶׁלֹּא נִתְעַכְּלוּ מִבָּעֶרֶב, קְרֵבִים וְהוֹלְכִים כׇּל הַלַּיְלָה. וּמִפְּנֵי מָה אָמְרוּ שֶׁל מוּסָפִין כׇּל הַיּוֹם — שֶׁהֲרֵי קׇרְבָּן שֶׁל מוּסָפִין קָרֵב כׇּל הַיּוֹם. רַבִּי יְהוּדָה אוֹמֵר: עַד שֶׁבַע שָׁעוֹת, שֶׁהֲרֵי קׇרְבַּן מוּסַף קָרֵב וְהוֹלֵךְ עַד שֶׁבַע שָׁעוֹת.
modlitwy zamiast ofiare ustanowili.
And it was taught in a baraita in accordance with the opinion of Rabbi Yehoshua ben Levi that the laws of prayer are based on the laws of the daily offerings: Why did the Rabbis say that the morning prayer may be recited until noon? Because, although the daily morning offering is typically brought early in the morning, it may be sacrificed until noon. And Rabbi Yehuda says: My opinion, that the morning prayer may be recited until four hours into the day, is because the daily morning offering is sacrificed until four hours. And why did the Rabbis say that the afternoon prayer may be recited until the evening? Because the daily afternoon offering is sacrificed until the evening. Rabbi Yehuda says that the afternoon prayer may be recited only until the midpoint of the afternoon because, according to his opinion, the daily afternoon offering is sacrificed until the midpoint of the afternoon. And why did they say that the evening prayer is not fixed? Because the burning of the limbs and fats of the offerings that were not consumed by the fire on the altar until the evening. They remained on the altar and were offered continuously throughout the entire night. And why did the Rabbis say that the additional prayer may be recited all day? Because the additional offering is brought throughout the entire day. However, Rabbi Yehuda says that the additional prayer may be recited until the seventh hour of the day, because the additional offering is sacrificed until the seventh hour.
TRZECIE WYKŁĄD
Jaki jest cel modlitwy?
וּפָנִ֜יתָ אֶל־תְּפִלַּ֧ת עַבְדְּךָ֛ וְאֶל־תְּחִנָּת֖וֹ ה' אֱלֹקָ֑י לִשְׁמֹ֤עַ אֶל־הָֽרִנָּה֙ וְאֶל־הַתְּפִלָּ֔ה אֲשֶׁ֧ר עַבְדְּךָ֛ מִתְפַּלֵּ֥ל לְפָנֶ֖יךָ הַיּֽוֹם׃ (כט) לִהְיוֹת֩ עֵינֶ֨ךָ פְתֻחֹ֜ת אֶל־הַבַּ֤יִת הַזֶּה֙ לַ֣יְלָה וָי֔וֹם אֶ֨ל־הַמָּק֔וֹם אֲשֶׁ֣ר אָמַ֔רְתָּ יִֽהְיֶ֥ה שְׁמִ֖י שָׁ֑ם לִשְׁמֹ֙עַ֙ אֶל־הַתְּפִלָּ֔ה אֲשֶׁ֣ר יִתְפַּלֵּ֣ל עַבְדְּךָ֔ אֶל־הַמָּק֖וֹם הַזֶּֽה׃ (ל) וְשָׁ֨מַעְתָּ֜ אֶל־תְּחִנַּ֤ת עַבְדְּךָ֙ וְעַמְּךָ֣ יִשְׂרָאֵ֔ל אֲשֶׁ֥ר יִֽתְפַּלְל֖וּ אֶל־הַמָּק֣וֹם הַזֶּ֑ה וְ֠אַתָּ֠ה תִּשְׁמַ֞ע אֶל־מְק֤וֹם שִׁבְתְּךָ֙ אֶל־הַשָּׁמַ֔יִם וְשָׁמַעְתָּ֖ וְסָלָֽחְתָּ׃ (לה) בְּהֵעָצֵ֥ר שָׁמַ֛יִם וְלֹֽא־יִֽהְיֶ֥ה מָטָ֖ר כִּ֣י יֶחֶטְאוּ־לָ֑ךְ וְהִֽתְפַּלְל֞וּ אֶל־הַמָּק֤וֹם הַזֶּה֙ וְהוֹד֣וּ אֶת־שְׁמֶ֔ךָ וּמֵחַטָּאתָ֥ם יְשׁוּב֖וּן כִּ֥י תַעֲנֵֽם׃ (לו) וְאַתָּ֣ה ׀ תִּשְׁמַ֣ע הַשָּׁמַ֗יִם וְסָ֨לַחְתָּ֜ לְחַטַּ֤את עֲבָדֶ֙יךָ֙ וְעַמְּךָ֣ יִשְׂרָאֵ֔ל כִּ֥י תוֹרֵ֛ם אֶת־הַדֶּ֥רֶךְ הַטּוֹבָ֖ה אֲשֶׁ֣ר יֵֽלְכוּ־בָ֑הּ וְנָתַתָּ֤ה מָטָר֙ עַל־אַרְצְךָ֔ אֲשֶׁר־נָתַ֥תָּה לְעַמְּךָ֖ לְנַחֲלָֽה׃ {ס} (לז) רָעָ֞ב כִּֽי־יִֽהְיֶ֣ה בָאָ֗רֶץ דֶּ֣בֶר כִּֽי־יִֽ֠הְיֶ֠ה שִׁדָּפ֨וֹן יֵרָק֜וֹן אַרְבֶּ֤ה חָסִיל֙ כִּ֣י יִֽהְיֶ֔ה כִּ֧י יָֽצַר־ל֛וֹ אֹיְב֖וֹ בְּאֶ֣רֶץ שְׁעָרָ֑יו כׇּל־נֶ֖גַע כׇּֽל־מַחֲלָֽה׃ (לח) כׇּל־תְּפִלָּ֣ה כׇל־תְּחִנָּ֗ה אֲשֶׁ֤ר תִּֽהְיֶה֙ לְכׇל־הָ֣אָדָ֔ם לְכֹ֖ל עַמְּךָ֣ יִשְׂרָאֵ֑ל אֲשֶׁ֣ר יֵדְע֗וּן אִ֚ישׁ נֶ֣גַע לְבָב֔וֹ וּפָרַ֥שׂ כַּפָּ֖יו אֶל־הַבַּ֥יִת הַזֶּֽה׃ (לט) וְ֠אַתָּ֠ה תִּשְׁמַ֨ע הַשָּׁמַ֜יִם מְכ֤וֹן שִׁבְתֶּ֙ךָ֙ וְסָלַחְתָּ֣ וְעָשִׂ֔יתָ וְנָתַתָּ֤ לָאִישׁ֙ כְּכׇל־דְּרָכָ֔יו אֲשֶׁ֥ר תֵּדַ֖ע אֶת־לְבָב֑וֹ כִּֽי־אַתָּ֤ה יָדַ֙עְתָּ֙ לְבַדְּךָ֔ אֶת־לְבַ֖ב כׇּל־בְּנֵ֥י הָאָדָֽם׃ (מ) לְמַ֙עַן֙ יִרָא֔וּךָ כׇּ֨ל־הַיָּמִ֔ים אֲשֶׁר־הֵ֥ם חַיִּ֖ים עַל־פְּנֵ֣י הָאֲדָמָ֑ה אֲשֶׁ֥ר נָתַ֖תָּה לַאֲבֹתֵֽינוּ׃ (מא) וְגַם֙ אֶל־הַנׇּכְרִ֔י אֲשֶׁ֛ר לֹא־מֵעַמְּךָ֥ יִשְׂרָאֵ֖ל ה֑וּא וּבָ֛א מֵאֶ֥רֶץ רְחוֹקָ֖ה לְמַ֥עַן שְׁמֶֽךָ׃ (מב) כִּ֤י יִשְׁמְעוּן֙ אֶת־שִׁמְךָ֣ הַגָּד֔וֹל וְאֶת־יָֽדְךָ֙ הַחֲזָקָ֔ה וּֽזְרֹעֲךָ֖ הַנְּטוּיָ֑ה וּבָ֥א וְהִתְפַּלֵּ֖ל אֶל־הַבַּ֥יִת הַזֶּֽה׃
[28] Zwróć się jednak do modlitwy i błagania sługi Twojego, Wiekuisty Boże mój, abyś wysłuchał wołanie i modlitwę, którą sługa Twój dzisiaj do Ciebie zanosi. [29] Aby czuwały oczy Twoje dniem i nocą nad przybytkiem tym, nad miejscem, o którem przyobiecałeś: tu będzie imię Moje, abyś wysłuchał modlitwę, którą wznosić będzie sługa Twój na miejscu tem. [30] A chciej wysłuchać błagalnych próśb sługi Twojego i ludu Twego izraelskiego, któremi modlić się będą na miejscu tem; tak, chciej wysłuchać z miejsca siedziby Twojej, z nieba, a wysłuchawszy racz odpuścić! ... [35] Gdyby zawartem było niebo a nie było deszczu, ponieważ zgrzeszyli przeciw Tobie, a modlili się na miejscu tem, wyznawając imię Twoje a nawracając się z grzechu swego, ponieważ upokorzyłeś ich, [36] Chciej tedy wysłuchać z nieba i odpuścić grzech sług Twoich i ludu Twego izraelskiego, wskazując im drogę dobrą, którą postępować powinni; a chciej zesłać deszcz na ziemię, którą oddałeś ludowi Twemu w dziedzictwo. [37] Gdyby głód nastał w kraju, gdyby mór, śnieć, rdza, albo szarańcza i chrząszcz go nawiedził, gdyby go wróg jego oblegał w kraju, w własnych miastach jego, gdyby jakabądź plaga, jakabądż niemoc wybuchła, [38] Jakakolwiek tedy modlitwa, jakakolwiek prośba zaniesiona będzie przez któregobądź człowieka, albo przez cały lud Twój izraelski, ktoby tylko poznał ranę serca swego a wyciągnąłby ręce swe w przybytku tym: [39] Chciej wtedy wysłuchać z nieba, miejsca siedziby Twojej, i odpuścić i zrządzić, aby dane było każdemu wedle dróg jego, tak jak Ty serce jego poznasz - bo Ty sam jeden znasz serce wszystkich synów ludzkich. [40] Aby się obawiali Ciebie po wszystkie dni, dopóki żyć będą na ziemi, którą oddałeś ojcom naszym. [41] Ale i cudzoziemca, który do ludu Twego izraelskiego nie należy, jeżeliby z dalekiej ziemi przybył gwoli imieniu Twojemu - [42] Albowiem usłyszą o wielkim imieniu Twojem, o ręce Twej przemożnej i ramieniu Twojem wyciągniętem - jeżeliby przybył a pomodlił się w przybytku tym -
Rabin Solowejczik
„[Modlitwa jest] wyrazem duszy tęskniącej za Bogiem za pomocą słowa, przez które człowiek wylewa burzę swego ducha i duszy.
„Modlitwa jest życiową potrzebą człowieka religijnego. Nie może on powstrzymać myśli i wzruszeń, narad i niepokojów, które przepływają przez głębię jego duszy, jego nadziei i aspiracji, jego rozpaczy i goryczy – jednym słowem: wielkiego bogactwa, które jest ukryte w jego świadomości religijnej. Niemożliwe jest powstrzymanie liturgicznego wylewu [tych uczuć]. Modlitwa jest niezbędna. Bez niej nie może istnieć świeże, żywe uczucie religijne. Innymi słowy, modlitwa jest usprawiedliwiona tym, że nie można istnieć bez niej”.
"Prayer is a vital need for the religious individual. He cannot stop the thoughts and emotions, deliberations and troubles which surge through the depths of his soul, his hopes and aspirations, his despair and bitterness - in short: the great wealth that is concealed in his religious consciousness. It is impossible to halt the liturgical outpouring [of these feelings]. Prayer is essential. Fresh, vibrant religious feeling cannot exist without it. In other words, prayer is justified by virtue of the fact that it is impossible to exist without it."
James Montgomery (poeta chrześcijański, XIX wieku)
Modlitwa jest szczerym pragnieniem duszy,
wypowiedziane lub niewypowiedziane;
Ruch ukrytego ognia
To drży w piersiach.
Modlitwa jest ciężarem westchnienia
spadająca łza;
Spojrzenie oka w górę,
Kiedy nikt poza Bogiem nie jest blisko
Prayer is the soul’s sincere desire,
uttered or unexpressed;
The motion of a hidden fire
That trembles in the breast.
Prayer is the burden of a sigh
the falling of a tear;
The upward glancing of an eye,
When none but God is near.
Rabin Jonatan Saks
Filozofowie spekulują na temat Boga. Naukowcy spierają się o Boga. Teologowie teoretyzują o Bogu. My, Żydzi, robimy coś prostszego i ostatecznie głębszego. Rozmawiamy z Bogiem. Zanosimy Mu nasze podziękowania i naszą nadzieję, nasze lęki i nasze marzenia. Ta rozmowa jest tym, co nazywamy modlitwą, a Żydzi angażują się w nią od czasów Abrahama… Za każdym razem, gdy się modlimy, stajemy się częścią długiego dialogu między ziemią a niebem, który trwa już prawie cztery tysiące lat. Modlitwa była źródłem siły naszych przodków, a kiedy nauczymy się modlić, staje się ona także naszą (str. XIII)....
(Philosophers speculate about God. Scientists argue about God. Theologians theorize about God. We Jews are doing something simpler and ultimately deeper. We talk to God. We give Him our thanks and our hope, our fears and our dreams. This conversation is what we call prayer, and Jews have been engaged in it since the days of Abraham... Every time we pray, we become part of a long dialogue between earth and heaven, which has been going on for almost four thousand years. Prayer was the source of our ancestors' strength, and when we learn to pray, it becomes ours too (p. XIII)....0
Rabin Heszel (Teolog i Filozof Zydowski XX wieku)
Utilitarian aspect
... modlitwa ma moc generowania wglądu (insight); często obdarza nas zrozumieniem nieosiągalnym przez spekulacje. Niektóre z naszych najgłębszych przemyśleń, decyzji i postaw rodzą się w chwilach modlitwy. Często tam, gdzie zawodzi refleksja, udaje się modlitwa. Czym myślenie jest dla filozofii, tym modlitwa jest dla religii. A modlitwa może wyjść poza spekulacje. Prawda świętości nie jest prawdą spekulacji – jest prawdą kultu (s. 161).
. (prayer has the power to generate insight; it often gives us an understanding unattainable by speculation. Some of our deepest thoughts, decisions, and attitudes are born in moments of prayer. Often where reflection fails, prayer succeeds. What thinking is to philosophy, prayer is to religion. And prayer can go beyond speculation. The truth of the sacred is not the truth of speculation - it is the truth of worship (p. 161).)
Rabin Edward Feld (konserwatywny rabin wspołczesnej)
The communal nature of Prayer
... Otwierając modlitewnik, wchodzę we wspólne życie i doświadczenie narodu żydowskiego. Słowa, z którymi się tu spotykam, konstytuują wspólnotę, wiążąc nas ze wspólną przeszłością i tworząc wspólną teraźniejszość. Te słowa są rysami narodu żydowskiego, słownictwem dającym głos żydowskiej duszy.
Jeszajahu Libowic (Teolog XX wieku)
Modlitwa jest micwą, aktem wymaganym przez halachę. Modlimy się, bo mamy się modlić. Modląc się wypełniamy nasze obowiązki. „Modlitwa”, argumentuje, „nie ma wyjątkowego… statusu w judaistycznym stylu życia.… Dla niego kult nie jest w żaden sposób utylitarny. Rzeczywiście,„ kult Boga musi być całkowicie pozbawiony względów instrumentalnych ”- – modlitwy nie działają. Co więcej, „Leibowitz odrzucił jakiekolwiek etyczne wyjaśnienie znaczenia micwot”.
A modlitwa nie dotyczy ciebie. Nie ma to nic wspólnego z twoimi szczególnymi okolicznościami - psychologicznymi czy duchowymi. Bogaty czy biedny, szczęśliwy czy smutny, wszyscy jesteśmy zobowiązani do tej samej modlitwy. „Potrzeby ludzkie… duchowe, etyczne lub inne nie mają znaczenia w chwili modlitwy”. Wskazuje, że „ten sam shemoneh esreh… recytuje pan młody przed ceremonią ślubną, wdowiec wracający z pogrzebu żony i ojciec, który właśnie pochował swojego jedynego syna. Recytacja identycznego zestawu psalmów jest codziennym obowiązkiem tego, kto cieszy się pięknem i bogactwem tego świata, i tego, którego świat się zawalił”. Przepisane modlitwy odmawiają ci, którzy naprawdę ich potrzebują, a ten sam zestaw jest wymagany od tych, którzy ich nie potrzebują.
(And prayer is not about you. It has nothing to do with your particular circumstances - psychological or spiritual. Rich or poor, happy or sad, we are all bound to the same prayer. "Human needs...spiritual, ethical or otherwise have no meaning at the moment of prayer." He points out that "the same shemoneh esreh ... recites the groom before the wedding ceremony, the widower returning from his wife's funeral, and the father who has just buried his only son." The recitation of an identical set of psalms is the daily duty of one who enjoys the beauty and riches of this world, and of one whose world has collapsed." The prescribed prayers are said by those who really need them, and the same set is required from those who do not need them.)
Rabin Juda Halevy (XIII Wieku Hiszpanii)
Modlitwa jest dla duszy tym, czym pokarm dla ciała (food for the body). Błogosławieństwo modlitwy trwa do czasu następnej modlitwy, tak jak moc czerpana z jednego posiłku trwa do następnego... W czasie modlitwy oczyszcza się duszę ze wszystkiego, co ją przeszło i przygotowuje ją do przyszły. (cleansing)
Rabbi Haim ben Attar
Należy modlić się jak żebrak pukający do drzwi i życzyć sobie czasu hojności. (like a beggar)
Rabin Samson Rafael Hirsch (Teolog Ortodoksyny, Niemiec XIX)
Hitpallel, od którego pochodzi „Tefillah”, pierwotnie miał na celu wyrażenie opinii o sobie, osądzenie siebie lub wewnętrzną próbę zrobienia tego, taką jak często oznacza hitpael (refleksyjna) forma czasownika hebrajskiego… aktywnego życia w celu próby uzyskania prawdziwego sądu o sobie… o swoim stosunku do Boga i świata, a świata do siebie…
W języku angielskim Tefillah nazywamy „modlitwą”, ale to słowo tylko nie do końca oddaje pojęcie „modlić się”, tj. prosić o coś, to tylko niewielka część Tefillah.
Co jest potrzebne do modlitwy?
Właściwa intencja: co jest implikowane?
Każda modlitwa, która nie jest [recytowana] z właściwą intencją, nie jest modlitwą. Jeśli ktoś modli się bez właściwej intencji, musi powtarzać swoje modlitwy z właściwą intencją.
Ktoś, kto jest zdezorientowany lub niespokojny, nie może się modlić, dopóki się nie uspokoi. Dlatego temu, kto wraca z podróży i jest zmęczony lub rozdrażniony, nie wolno się modlić, dopóki się nie uspokoi. Nasi mędrcy nauczali, że należy odczekać trzy dni, aż odpocznie i umysł się uspokoi, a potem będzie mógł się modlić.
Co oznacza [właściwa] intencja?
Należy oczyścić swój umysł ze wszystkich myśli i wyobrazić sobie, że stoi się przed Boską Obecnością. Dlatego przed modlitwą należy chwilę posiedzieć, aby skupić uwagę, a następnie pomodlić się w przyjemny i błagalny sposób.
Nie należy modlić się jak ktoś, kto dźwiga ciężar, który go zdejmuje i odchodzi. Dlatego po modlitwie musisz chwilę posiedzieć, a potem się wycofać.
Pobożni poprzednich pokoleń czekali godzinę przed modlitwą i godzinę po modlitwie. Oni [także] przedłużyli swoje modlitwy o godzinę.
R. Chayyim Soloveitchik zaproponował, że istnieją dwa rodzaje kavvanah. pierwszy typ oznacza świadomość stania przed Bogiem... Drugi, bardziej intensywny, oznacza uważność na znaczenie i brzmienie recytowanego fragmentu.
Podobnie, nie należy modlić się wśród śmiechu czy braku szacunku, rozmowy, kłótni czy złości, ale raczej wśród słów Tory.
[Jednak nie należy wstawać do modlitwy] pośród sądu lub [trudnej] kwestii halachicznej, nawet jeśli są to słowa Tory, aby umysł nie był rozproszony przez halachę, o której mowa. Raczej [należy się modlić] pośród słów Tory, które nie wymagają głębokiego skupienia, jak np. przyjęte już prawa.
Nawet w czasach Talmudu byli Amora'im, którzy narzekali na trudności z koncentracją podczas modlitwy. Y. Berakhot 2:4 odnotowuje, że R. Ḥiya mówi, że nigdy nie był w stanie mieć kavany podczas swojej modlitwy. Pewnego razu, kiedy próbował skoncentrować się na modlitwie, zastanawiał się, czy Minister A czy Minister B jest ważniejszy w oczach króla. Shmuel powiedział: „Kiedy się modliłem, policzyłem nowo wyklute pisklęta”. R. Bon bar Ḥiya powiedział: „Kiedy się modliłem, liczyłem rzędy budynku”. R. Matania powiedział: „Jestem wdzięczny za moją głowę, bo nawet gdy nie zwracam uwagi na to, co mówię, ona umie się kłaniać Modimowi”. Wypowiedzi tych czołowych Amora'im uczą nas, że trudno jest mieć kavanę od początku do końca modlitwy. Nawet jeśli musimy starać się skoncentrować tak bardzo, jak to możliwe, nie należy tracić ducha, gdy nie skupia się prawidłowo. Nawet ta, która większość swojej modlitwy śniła, nie powinna rozpaczać; powinna raczej spróbować mieć kavanę, recytując pozostały berakhot.
(ב) יכול לקרותה בכל לשון ויזהר מדברי שיבוש שבאותו לשון וידקדק בו כמו בלשון הקודש:
(ג) צריך להשמיע לאזנו מה שמוציא בפיו ואם לא השמיע לאזנו יצא ובלבד שיוציא בשפתיו:
Permission to pray in any language is granted as a temporary concession (k’hora’at sha’ah), specifically for people who do not understand Hebrew. However, it is prohibited to establish a minyan that will regularly pray in a different language. This was one of the sins of the Reform Movement which translated the prayers to German and established prayer services in a foreign tongue, causing generations after them to forget the Holy Tongue, thereby giving way to the abandonment of Judaism and assimilation (Chatam Sofer, Orach Chaim, 84 and 86; Mishnah Berurah 101:13; see further in this book 17:8).
Micwa modlitewna jest idealnie wykonywana po hebrajsku, ponieważ to w tym języku Anshei Kneset HaGedolah skomponował treść modlitwy i to właśnie Język Święty posłużył do stworzenia świata. Jednak b'dieved, który nie rozumie hebrajskiego, może wypełniać swoje obowiązki w innych językach (Sotha 32a; Shulchan Aruch 62:2).
Pozwolenie na modlitwę w jakimkolwiek języku wydawane jest na zasadzie tymczasowej koncesji (k'hora'at sha'ah), zwłaszcza dla tych, którzy nie rozumieją hebrajskiego. Zabrania się jednak tworzenia „minjana”, który będzie regularnie modlił się w innym języku. Był to jeden z grzechów ruchu reformatorskiego, który przetłumaczył modlitwy na język niemiecki i ustanowił nabożeństwa w języku obcym, powodując, że następne pokolenia zapomniały o świętym języku, ustępując miejsca porzuceniu judaizmu i asymilacji (Chatam Sofer, Orach Chaim, 84 i 86; Miszna Berura 101:13; patrz dalej w tej księdze 17:8).
Obawiązek Minjan
Kiedy dziesięciu Żydów zajmuje się Torą lub modlitwą, Szechina mieszka pośród nich, jak mówi (Psalm 82:1): „Bóg jest obecny w pobożnym zgromadzeniu”. Chociaż Szechina mieszka nawet z jednym Żydem, który modli się lub studiuje indywidualnie, istnieją różne poziomy. Najwyższy poziom ma miejsce, gdy dziesięciu Żydów jest zaangażowanych w sprawę świętości (davar shebikedushah), wtedy świętość zostaje objawiona światu (patrz Berachot 6a). Na tej podstawie Chachamim ustalił, że wszystkie sprawy dotyczące świętości powinny być recytowane w minjanach. Należą do nich: Khazarat HaShatz (powtórzenie Amidy), Birkat Kohanim (błogosławieństwo kapłańskie), Barchu, Kadisz i czytanie Tory (Megillah 23b).[1]
Chachamim twierdzą, że modlitwa zanoszona ze zgromadzeniem (b'tzibur) jest przyjmowana, jak napisano (Psalm 55:19): „On wybawia mnie bez szwanku z walki ze mną, bo wielu jest ze mną”. Nawet gdy kongregacja modli się bez pełnej kavanah, HaKadosh Baruch Hu nie odwraca się od modlitw wielu (Berachot 8a). Chociaż każda modlitwa recytowana przez dziesięciu Żydów jest bardziej znacząca i akceptowana, istotą wspólnej modlitwy jest wspólna modlitwa dziesięciu Żydów Shemoneh Esrei, znana również jako Amidah.
Minjan to zgromadzenie dziesięciu zdrowych na umyśle Żydów płci męskiej odpowiedzialnych za zbiorowe działania w sprawach świętości.
Skończyliśmy ze wstępami. Zaczynam!
(א) מוֹדֶה אֲנִי לְפָנֶֽיךָ מֶֽלֶךְ חַי וְקַיָּם שֶׁהֶחֱזַֽרְתָּ בִּי נִשְׁמָתִי בְּחֶמְלָה, רַבָּה אֱמוּנָתֶֽךָ:
(ב) רֵאשִׁית חָכְמָה יִרְאַת ה', שֵֽׂכֶל טוֹב לְכָל־עֹשֵׂיהֶם, תְּהִלָּתוֹ עוֹמֶֽדֶת לָעַד: בָּרוּךְ שֵׁם כְּבוֹד מַלְכוּתוֹ לְעוֹלָם וָעֶד:
Dziękuje Ci, królu Żyący i Trwający, że zwróciłeś mi miłosiernie moją duszę (zrób krótką pauzę) wielka jest Twoja wierność.
mode ani lefanecha melech chaj vekajam szehechazarti niszmati bechemla, raba emunatecha.
pociątkiem mądrości jest bojażń Boża-ona daje--dobre zrozumienie wszystkim, którzy spełniają [przykazania]; jefo chwała trwa na wieki. Blogosłwanie imię chwały Jego królestwa na wieki
(א) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר קִדְּ֒שָֽׁנוּ בְּמִצְוֹתָיו וְצִוָּנוּ עַל נְטִילַת יָדָֽיִם:
Błogosławiony jesteś Ty Haszem, nasz Bóg, Król świata, który uświęcił nas swoimi przykazaniami i nakazał nam obmywanie rąk
[11] Według wskazówki, którą ci wskażą, i według prawa, które ci powiedzą, postąpisz; nie zboczysz od słowa, które ci powiedzą, ani na prawo, ani na lewo!
(א) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר יָצַר אֶת־הָאָדָם בְּחָכְמָה וּבָֽרָא בוֹ נְקָבִים נְקָבִים חֲלוּלִים חֲלוּלִים גָּלוּי וְיָדֽוּעַ לִפְנֵי כִסֵּא כְבוֹדֶֽךָ שֶׁאִם יִפָּתֵֽחַ אֶחָד מֵהֶם אוֹ יִסָּתֵם אֶחָד מֵהֶם אִי אֶפְשַׁר לְהִתְקַיֵּם וְלַעֲמֹד לְפָנֶֽיךָ אֲפִילוּ שָׁעָה אֶחָת. בָּרוּךְ אַתָּה ה' רוֹפֵא כָל־בָּשָׂר וּמַפְלִיא לַעֲשׂוֹת:
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, Król świata, który ukształtował człowieka z mądrością i stworzył w nim otwory i szpary, jest objawione i znane przed Tronem Twojej chwały, że jeśli jedno z nich zostałoby rozdarte lub jedno z nich zostałoby zablokowane, nie byłoby możliwe przeżyć i stać przed Tobą. Błogosławiony Jesteś Ty, Haszem, który leczy wszelkie ciało i działa w cudowny sposób.
(א) אֱלֹהַי נְשָׁמָה שֶׁנָּתַֽתָּ בִּי טְהוֹרָה הִיא אַתָּה בְרָאתָהּ אַתָּה יְצַרְתָּהּ אַתָּה נְפַחְתָּהּ בִּי וְאַתָּה מְשַׁמְּ֒רָהּ בְּקִרְבִּי וְאַתָּה עָתִיד לִטְּ֒לָהּ מִמֶּֽנִּי וּלְהַחֲזִירָהּ בִּי לֶעָתִיד לָבֹא, כָּל זְמַן שֶׁהַנְּ֒שָׁמָה בְקִרְבִּי מוֹדֶה אֲנִי לְפָנֶֽיךָ ה' אֱלֹקַי וֵאלֹקֵי אֲבוֹתַי רִבּוֹן כָּל הַמַּעֲשִׂים אֲדוֹן כָּל הַנְּ֒שָׁמוֹת: בָּרוּךְ אַתָּה ה' הַמַּחֲזִיר נְשָׁמוֹת לִפְגָרִים מֵתִים:
Boże mój, dusza moja, która mi dałeś, jest czysta. Ty ją stworzyłeś, Ty ją ukształtowałeś, Ty ją tchnąłeś we mnie, Ty jej strześesz w moim wnętrzu i Ty w przyszłości zabierzesz ją ode mnie i zwrócisz mi ją, gdy przydzie czzas. Nieustannie, gdy dusza jest we mnie, dziękuje Tobie, Haszem, mój Boże i Boże moich ojców, Wladco wszystkich dziel, Panie wszystkich dusz. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który zwraca dusze martwym ciałom.
(א) מַה־טֹּֽבוּ אֹהָלֶֽיךָ יַעֲקֹב מִשְׁכְּ֒נֹתֶֽיךָ יִשְׂרָאֵל: וַאֲנִי בְּרֹב חַסְדְּ֒ךָ אָבוֹא בֵיתֶֽךָ אֶשְׁתַּחֲוֶה אֶל־הֵיכַל־קָדְשְׁ֒ךָ בְּיִרְאָתֶֽךָ: ה' אָהַֽבְתִּי מְעוֹן בֵּיתֶֽךָ וּמְקוֹם מִשְׁכַּן כְּבוֹדֶֽךָ: וַאֲנִי אֶשְׁתַּחֲוֶה וְאֶכְרָֽעָה אֶבְרְ֒כָה לִפְנֵי ה' עֹשִׂי: וַאֲנִי תְפִלָּתִי־לְךָ ה' עֵת רָצוֹן אֱלֹקִים בְּרָב־חַסְדֶּֽךָ עֲנֵֽנִי בֶּאֱמֶת יִשְׁעֶֽךָ:
[5] Jakże piękne namioty twoje Jakóbie, siedziby twoje Israelu! [7] A ja w wielkiéj łasce Twojéj, wstąpię do domu Twojego, ukorzę się w przybytku Twoim świętym, w bojaźni przed Tobąץ [8] Boże, umiłowałem siedzibę domu Twojego, i miejsce przybytku chwały Twojéj. [13] A ja - modlitwa moja do Ciebie Boże, w porę łaski Panie; w wielkiém miłosierdziu Twojém, odpowiedz mi ziszczeniem pomocy Twojéj.
(א) אֲדוֹן עוֹלָם אֲשֶׁר מָלַךְ, בְּטֶֽרֶם כָּל יְצִיר נִבְרָא:
(ב) לְעֵת נַעֲשָׂה בְחֶפְצוֹ כֹּל, אֲזַי מֶֽלֶךְ שְׁמוֹ נִקְרָא:
(ג) וְאַחֲרֵי כִּכְלוֹת הַכֹּל, לְבַדּוֹ יִמְלֹךְ נוֹרָא:
(ד) וְהוּא הָיָה וְהוּא הֹוֶה, וְהוּא יִהְיֶה בְּתִפְאָרָה:
(ה) וְהוּא אֶחָד וְאֵין שֵׁנִי, לְהַמְשִׁיל לוֹ לְהַחְבִּֽירָה:
(ו) בְּלִי רֵאשִׁית בְּלִי תַכְלִית, וְלוֹ הָעֹז וְהַמִּשְׂרָה:
(ז) וְהוּא אֵלִי וְחַי גּוֹאֲלִי, וְצוּר חֶבְלִי בְּעֵת צָרָה:
(ח) וְהוּא נִסִּי וּמָנוֹס לִי, מְנָת כּוֹסִי בְּיוֹם אֶקְרָא:
(ט) בְּיָדוֹ אַפְקִיד רוּחִי, בְּעֵת אִישַׁן וְאָעִֽירָה:
(י) וְעִם רוּחִי גְּוִיָּתִי, ה' לִי וְלֹא אִירָא:
Pan wszechświata, który królowa za nim wszelka forma została stworzona.
W czasie, gdy wszystko powstało, z jego woli, wtedy został ogłoszony królem.
A po tym, gdy skończy się wszystko, on sam-Straszliwy--będzie królował.
On był on jest on będzie wspaniałości.
On jest jedyny nie ma drugiego, by [go] z Nim porównać, by [go] z Nim zestawić.
Bez początku, bez końca, jego jest siła i panowanie.
On jest moim Bogiem, moim żyjącym wybawcą, opoką w moim cierpieniu, w czasie niedoli.
On jest moim sztandarem i moją ucieczką, udziałem mojego kielicha w dniu, gdy będę Go wołał.
W Jego ręce powierzam mojego ducha, gdy spie i gdy się budzę, a z moim duchem moje ciało. Haszem jest ze mną, nie będę się lękał.
(א) פיוט המיוסד על שלושה עשר עקרי האמונה. מיוחס לר' דניאל בן יהודה הרומי
(ב) מציאות השם
(ג) יִגְדַּל אֱלֹקִים חַי וְיִשְׁתַּבַּח, נִמְצָא וְאֵין עֵת אֶל מְצִיאוּתוֹ:
(ד) אחדות השם
(ה) אֶחָד וְאֵין יָחִיד כְּיִחוּדוֹ, נֶעְלָם וְגַם אֵין סוֹף לְאַחְדּוּתוֹ:
(ו) שאינו גוף
(ז) אֵין לוֹ דְמוּת הַגּוּף וְאֵינוֹ גוּף, לֹא נַעֲרֹךְ אֵלָיו קְדֻשָּׁתוֹ:
(ח) קדמות השם
(ט) קַדְמוֹן לְכָל־דָּבָר אֲשֶׁר נִבְרָא, רִאשׁוֹן וְאֵין רֵאשִׁית לְרֵאשִׁיתוֹ:
(י) שרק אותו ראוי לעבוד
(יא) הִנּוֹ אֲדוֹן עוֹלָם לְכָל־נוֹצָר, יוֹרֶה גְדֻלָּתוֹ וּמַלְכוּתוֹ:
(יב) נבואה
(יג) שֶֽׁפַע נְבוּאָתוֹ נְתָנוֹ, אֶל אַנְשֵׁי סְגֻלָּתוֹ וְתִפְאַרְתּוֹ:
(יד) נבואת משה אמיתית
(טו) לֹא קָם בְּיִשְׂרָאֵל כְּמשֶׁה עוֹד, נָבִיא וּמַבִּיט אֶת־תְּמוּנָתוֹ:
(טז) תורה מן השמים
(יז) תּוֹרַת אֱמֶת נָתַן לְעַמּוֹ אֵל, עַל יַד נְבִיאוֹ נֶאֱמַן בֵּיתוֹ:
(יח) נצחיות התורה
(יט) לֹא יַחֲלִיף הָאֵל וְלֹא יָמִיר דָּתוֹ, לְעוֹלָמִים לְזוּלָתוֹ:
(כ) השגחה
(כא) צוֹפֶה וְיוֹדֵֽעַ סְתָרֵֽינוּ, מַבִּיט לְסוֹף דָּבָר בְּקַדְמָתוֹ:
(כב) שכר ועונש
(כג) גּוֹמֵל לְאִישׁ חֶֽסֶד כְּמִפְעָלוֹ, נוֹתֵן לְרָשָׁע רָע כְּרִשְׁעָתוֹ:
(כד) ביאת המשיח
(כה) יִשְׁלַח לְקֵץ הַיָּמִין מְשִׁיחֵֽנוּ, לִפְדּוֹת מְחַכֵּי קֵץ יְשׁוּעָתוֹ:
(כו) תחיית המתים
(כז) מֵתִים יְחַיֶּה אֵל בְּרֹב חַסְדּוֹ, בָּרוּךְ עֲדֵי עַד שֵׁם תְּהִלָּתוֹ:
Niech będzie wywyższony i wychwalony Bóg, który żyje, istnieje--a czas nie dotyczy Jego istnienia.
Jedyny-i nie ma takiej jedyności, jak jego jedyność, Nieprzenikniony-i Jego jedyność nie ma końca.
Nie ma wyglądu cielesnego i nie ma ciała, Jego świętość jest nieporównana.
Poprzedza każdą stworzoną istotę, pierwszy-i nic nie poprzedza Jego pierwszeństwa.
Oto Pan świata, wszystkiego, co ukształtowany.
Okazuje swoją wielkość i swoje królestwo.
Dzielił obfitego strumienia swojego proroctwa ludiom swoim zaskarbionym, [ludziom] Swojej wspaniałości.
Nie powstał więcej w Israelu nikt taki jak Moshe, prorok, spoglądający w jego oblicze.
Torę prawdy Bóg dał Swojemu ludowi, poprzez Swojego proroka, zaufanego Swojego domu.
Nie zmienisz się Bóg i nie odmieni Swojego prawa na nic innego, przez wieczność.
[On] bada nasze ukryte [sekrety], widzi koniec spraey od jej pocątku.
Wyświadcza człowiekowi dobro według jego czynów, wymierza złoczyńcy zło według jego niegodziwości.
Ześle na koniec dni Swojego masziacha, by wykupić tych, którzy oczekują nadejścia Jego ostatecznego zbawienia.
W Swojej wielkiej dobroci Bóg ożywi zmarłych, błogosławione na wieki Jego Imię godne chwały.
(א) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר קִדְּ֒שָֽׁנוּ בְּמִצְוֹתָיו וְצִוָּנוּ לַעֲסֹק בְּדִבְרֵי תוֹרָה:
(ב) וְהַעֲרֶב נָא ה' אֱלֹקֵֽינוּ אֶת־דִּבְרֵי תוֹרָתְךָ בְּפִֽינוּ וּבְפִי עַמְּךָ בֵּית יִשְׂרָאֵל. וְנִהְיֶה אֲנַֽחְנוּ וְצֶאֱצָאֵֽינוּ וְצֶאֱצָאֵי עַמְּךָ בֵּית יִשְׂרָאֵל כֻּלָּֽנוּ יוֹדְעֵי שְׁמֶֽךָ וְלוֹמְדֵי תוֹרָתֶֽךָ. (י"א תוֹרָתְךָ) לִשְׁמָהּ. בָּרוּךְ אַתָּה ה' הַמְלַמֵּד תּוֹרָה לְעַמּוֹ יִשְׂרָאֵל.
(ג) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר בָּֽחַר בָּֽנוּ מִכָּל הָעַמִּים וְנָֽתַן לָֽנוּ אֶת־תּוֹרָתוֹ: בָּרוּךְ אַתָּה ה' נוֹתֵן הַתּוֹרָה:
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który uświećił nas Swoimi przykazaniami i nakazał nam zajmować się słowami Tory.
Spraw, Haszem, nasz Bożę, żę słowa Twojej Tory będą nam słodyczą w naszych ustach i w ustach Twojego ludu, Domu Jisraela. Obyśmy my i nasze potomstwo, i potwomstwo Twojego ludu, Domu Jisraela, wsczyscy znali Twoje Imię i uczyli się Twoje Tory dla niej samej. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, ktory uczy Tory Swój lud--Jisraela.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który wybrał nas sposród wszystkich narodów i dał nam Swoją Torę. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który daje Torę.
(כד) יְבָרֶכְךָ֥ ה' וְיִשְׁמְרֶֽךָ׃ {ס} (כה) יָאֵ֨ר ה' ׀ פָּנָ֛יו אֵלֶ֖יךָ וִֽיחֻנֶּֽךָּ׃ {ס} (כו) יִשָּׂ֨א ה' ׀ פָּנָיו֙ אֵלֶ֔יךָ וְיָשֵׂ֥ם לְךָ֖ שָׁלֽוֹם׃ {ס}
(א) אֵלּוּ דְבָרִים שֶׁאֵין לָהֶם שִׁעוּר. הַפֵּאָה, וְהַבִּכּוּרִים, וְהָרֵאָיוֹן, וּגְמִילוּת חֲסָדִים, וְתַלְמוּד תּוֹרָה. אֵלּוּ דְבָרִים שֶׁאָדָם אוֹכֵל פֵּרוֹתֵיהֶן בָּעוֹלָם הַזֶּה וְהַקֶּרֶן קַיֶּמֶת לוֹ לָעוֹלָם הַבָּא. כִּבּוּד אָב וָאֵם, וּגְמִילוּת חֲסָדִים, וַהֲבָאַת שָׁלוֹם בֵּין אָדָם לַחֲבֵרוֹ, וְתַלְמוּד תּוֹרָה כְּנֶגֶד כֻּלָּם:
To są rzeczy, które nie mają [wyznaczonej] miary: [pozostawianie] skraju [nie zżętego] pola [dla biednych], pierwsze owoce [na ofiare], pielgrzymowianie [do Jerozolimy], akty dobroczynności i nauka Tory.
To są rzeczy, których owoc człowiek spożywa na tym świecie, a zasługa spełnia mu się w Świecie Przyszłym. Oto one: szacunek dla ojca i matki, akty dobroczynności, wczesne [przybywanie do] domu nauki o świcie i wieczorem, pryzmowanie gości, odwiedzanie chorych, wyposażanie [ubogie] panny młodej, odprowadzanie zmarłego, skupienie w modlitwie, wyprowadzanie pokoju pomiędzy człowiekiem i jego przyacielem, ale nauka tory przewyższa [to] wszystko.
(א) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם אֲשֶׁר נָתַן לַשֶּֽׂכְוִי בִינָה לְהַבְחִין בֵּין יוֹם וּבֵין לָֽיְלָה:
(ב) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם שֶׁלֹּא עָשַֽׂנִי גּוֹי:
(ג) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם שֶׁלֹּא עָשַֽׂנִי עָֽבֶד:
(ד) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם שֶׁלֹּא עָשַֽׂנִי אִשָּׁה:
(ה) (נשים אומרות: בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם שֶׁעָשַֽׂנִי כִּרְצוֹנוֹ:)
(ו) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם פּוֹקֵֽחַ עִוְרִים:
(ז) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם מַלְבִּישׁ עֲרֻמִּים:
(ח) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם מַתִּיר אֲסוּרִים:
(ט) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם זוֹקֵף כְּפוּפִים:
(י) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם רוֹקַע הָאָֽרֶץ עַל הַמָּֽיִם:
(יא) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם שֶׁעָשָׂה לִי כָּל־צָרְכִּי:
(יב) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם הַמֵּכִין מִצְעֲדֵי גָֽבֶר:
(יג) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם אוֹזֵר יִשְׂרָאֵל בִּגְבוּרָה:
(יד) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם עוֹטֵר יִשְׂרָאֵל בְּתִפְאָרָה:
(טו) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם הַנּוֹתֵן לַיָּעֵף כֹּֽחַ:
(טז) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם הַמַּעֲבִיר שֵׁנָה מֵעֵינָי וּתְנוּמָה מֵעַפְעַפָּי:
(יז) וִיהִי רָצוֹן מִלְּ֒פָנֶֽיךָ ה' אֱלֹקֵֽינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵֽינוּ שֶׁתַּרְגִּילֵֽנוּ בְּתוֹרָתֶֽךָ וְדַבְּ֒קֵֽנוּ בְּמִצְוֹתֶֽיךָ, וְאַל תְּבִיאֵֽנוּ לֹא לִידֵי חֵטְא וְלֹא לִידֵי עֲבֵרָה וְעָוֹן וְלֹא לִידֵי נִסָּיוֹן וְלֹא לִידֵי בִזָּיוֹן וְאַל יִשְׁלֹט בָּֽנוּ יֵֽצֶר הָרָע וְהַרְחִיקֵֽנוּ מֵאָדָם רָע וּמֵחָבֵר רָע וְדַבְּ֒קֵֽנוּ בְּיֵֽצֶר הַטּוֹב וּבְמַעֲשִׂים טוֹבִים וְכוֹף אֶת־יִצְרֵֽנוּ לְהִשְׁתַּעְבֶּד־לָךְ וּתְנֵֽנוּ הַיּוֹם וּבְכָל־יוֹם לְחֵן וּלְחֶֽסֶד וּלְרַחֲמִים בְּעֵינֶֽיךָ וּבְעֵינֵי כָל־רוֹאֵֽינוּ וְתִגְמְ֒לֵֽנוּ חֲסָדִים טוֹבִים: בָּרוּךְ אַתָּה ה' גּוֹמֵל חֲסָדִים טוֹבִים לְעַמּוֹ יִשְׂרָאֵל:
(יח) יְהִי רָצוֹן מִלְּ֒פָנֶֽיךָ ה' אֱלֹקַי וֵאלֹקֵי אֲבוֹתַי שֶׁתַּצִּילֵֽנִי הַיּוֹם וּבְכָל־יוֹם מֵעַזֵּי פָנִים וּמֵעַזּוּת פָּנִים מֵאָדָם רָע וּמֵחָבֵר רָע וּמִשָּׁכֵן רָע וּמִפֶּֽגַע רָע וּמִשָּׂטָן הַמַּשְׁחִית מִדִּין קָשֶׁה וּמִבַּֽעַל דִּין קָשֶׁה, בֵּין שֶׁהוּא בֶן בְּרִית וּבֵין שֶׁאֵינוֹ בֶן בְּרִית:
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, ktøry kał kogutowi rozum, by odróział dzień od nocy.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który. nie uczynił mnie nie-żydem/żydowka.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który nie uczynił mnie niewolnikiem/niewolnica.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który nie uczynił mnie kobietą
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który uczinył mnie według swojej woli.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który otwiera (oczy) niewidomym.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który ubiera nagich
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który prostuje pochylonych
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który rozpościera ziemię nad wodami
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który zaspokaja każda moją potrzebe
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który przygotowuje kroki człowieka.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata który opasuje Jisraela potęga
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który koronuje Jisraela wspaniałością
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który daje siłe wycerpanemu.
Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, nasz Bóg, król świata, który usuwa sen z moich oczu i uśpienie z moich powiek. Oby było twoją wolą, Haszem, nasz Boże i Boże naszych ojców, że wdrożysz nas w Twoją Torę i przywiążesz nas do Twoich przykazań. Nie prowadż nas ku grzechowi ani ku odstępostwu czy wykroceniu, ani na próby, ani na pogardę. i oby nie rządziła nami zła skłonność. Oddal. nas od złego człowieka i od złego przyaciela. i przywiąż nas do dobrej skłonność, by była poddana Tobie. Daj nam, dzisiaj i każdego dnia, życzliwość, dobroć i wyrozumiałość w Twoich oczach i w oczach wszystkich, którzy nas widzą, i wyświadcz nam łaskawe dobrodziejstwa. Błogosławiiony jesteś Ty, Haszem, który wyświadcza łaskawe dobrodziejstwa Swojemu ludowi, Jisraelowi.
Oby było Twoją wolą, Haszem, mój Bożę i Boże moich ojców, żę wybawisz mnie dzisiaj i każdego dnia od zuchwałych i od zuchwałości, od złego człoweika i od złego przyaciela, i od złego sąsiada, od złego przypadku i od niszczącego oskarżyciela; od surowego wyroku i od surowego sędziego-czy jest on członkiem Przymierza, czy. nie jest on członkiem Przymierza.
(א) אֱלֹהֵֽינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵֽינוּ זָכְרֵֽנוּ בְּזִכָּרוֹן טוֹב לְפָנֶֽיךָ וּפָקְדֵֽנוּ בִּפְקֻדַּת יְשׁוּעָה וְרַחֲמִים מִשְּׁ֒מֵי שְׁמֵי קֶֽדֶם וּזְכָר לָֽנוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ אַהֲבַת הַקַּדְמוֹנִים אַבְרָהָם יִצְחָק וְיִשְׂרָאֵל עֲבָדֶֽיךָ אֶת־הַבְּ֒רִית וְאֶת־הַחֶֽסֶד וְאֶת־הַשְּׁ֒בוּעָה שֶׁנִּשְׁבַּֽעְתָּ לְאַבְרָהָם אָבִֽינוּ בְּהַר הַמֹּרִיָּה וְאֶת־הָעֲקֵדָה שֶׁעָקַד אֶת־יִצְחָק בְּנוֹ עַל גַּבֵּי הַמִּזְבֵּֽחַ כַּכָּתוּב בְּתוֹרָתֶֽךָ:
Boże nasz i Boże naszych ojców, wspomnij o nas przychylnie przed Tobą i nawiedz nas zbawieniem i miłosierdziem z najwyższych, pradawnych niebios. Wspomnij dla nas, Haszem, nasz Bożę, miłosć przodków-Awrahama, Jicchaka i jaakowa, Twoich sług-przymierze, dobroć i przysięgę, która złożyłeś Avrahamowi,, naszemu Praojcu, na górze Morija i związanie, gdy związał Jicchaka, swojego syna, na ołtarrzu, jak jest napisane w Twojej Torze.
[1] I stało się po wypadkach tych, że Bóg doświadczył Abrahama, i rzekł do niego: "Abrahamie!" a rzekł: "Oto jestem!" [2] I rzekł: "Weźże syna twojego, jedynaka twojego, którego miłujesz, Ic'haka, a idź do ziemi Moria, i złóż go tam jako całopalenie, na jednej z gór, którą wskażę tobie." [3] I wstał Abraham rano, i osiodłał osła swojego, i zabrał dwóch pachołków swoich z sobą, i Ic'haka, syna swego, i narąbał drew dla całopalenia, i powstał i poszedł na miejsce, o którém powiedział im Bóg. [4] Dnia trzeciego, podniósł Abraham oczy swoje, i ujrzał miejsce ono zdaleka. [5] I rzekł Abraham do pachołków swoich: "Zostańcie wy tu przy ośle; a ja i chłopię pójdziemy do onąd, i pokłonim się, i powrócim do was." [6] I wziął Abraham drwa na całopalenie, i włożył je na Ic'haka, syna swego; i wziął w rękę swoję ogień i nóż; i poszli obaj razem. [7] I rzekł Ic'hak do Abrahama, ojca swojego, i powiedział: "Ojcze mój!" I rzekł: "Oto jestem, synu mój!" I rzekł: "Oto ogień i drwa, a gdzież jagnię na całopalenie?" [8] I rzekł Abraham: "Bóg upatrzy sobie jagnię na całopalenie, synu mój!" i szli obaj razem. [9] I przybyli do miejsca, o którém mówił mu Bóg; i zbudował tam Abraham ofiarnicę, i ułożył drwa, i związał Ic'haka, syna swego, i położył go na ofiarnicę, ponad drwami. [10] I wyciągnął Abraham rękę swoję, i wziął nóż, by zarznąć syna swego. [11] Ale zawołał nań anioł Wiekuistego z nieba, i rzekł: "Abrahamie! Abrahamie!" a rzekł: "Oto jestem!" [12] I rzekł: "Nie wyciągaj ręki twojej na chłopca i nie czyń mu nic; gdyż teraz wiem, że bogobojnym jesteś, a nie oszczędzałeś syna twego, jedynaka twojego, dla Mnie." [13] I podniósł Abraham oczy swoje, i spojrzał, a oto baran, który potem uwiązł w gęstwinie rogami swojemi. I poszedł Abraham, i wziąwszy barana, złożył go na całopalenie, miasto syna swojego. [14] I nazwał Abraham imię miejsca onego: "Wiekuisty upatrzy; ztąd mówią po dziś dzień: na górze Wiekuistego ukaże się." [15] I zawołał anioł Wiekuistego na Abrahama po raz wtóry z nieba. [16] I rzekł: "Na Siebie przysięgam, rzecze Wiekuisty, że ponieważ uczyniłeś to, a nie oszczędzałeś syna twojego, jedynaka twojego: [17] Że pobłogosławię cię, i rozmnożę potomstwo twoje, jako gwiazdy nieba, i jako piasek, co na brzegu morza; a zdobędzie ród twój bramy wrogów swoich; [18] I błogosławić się będą potomstwem twojém wszystkie narody ziemi, w nagrodę tego, żeś usłuchał głosu Mojego."
(ג) רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶֽיךָ ה' אֱלֹקֵֽינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵֽינוּ שֶׁתִּזְכֹּר לָֽנוּ בְּרִית אֲבוֹתֵֽינוּ כְּמוֹ שֶׁכָּבַשׁ אַבְרָהָם אָבִֽינוּ אֶת רַחֲמָיו מִבֶּן יְחִידוֹ וְרָצָה לִשְׁחֹט אוֹתוֹ כְּדֵי לַעֲשׂוֹת רְצוֹנֶֽךָ כֵּן יִכְבְּשׁוּ רַחֲמֶֽיךָ אֶת־כַּעַסְךָ מֵעָלֵֽינוּ וְיָגֹֽלּוּ רַחֲמֶֽיךָ עַל מִדּוֹתֶֽיךָ, וְתִכָּנֵס אִתָּֽנוּ לִפְנִים מִשּׁוּרַת דִּינֶֽךָ וְתִתְנַהֵג עִמָּֽנוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ בְּמִדַּת הַחֶֽסֶד וּבְמִדַּת הָרַחֲמִים וּבְטוּבְךָ הַגָּדוֹל יָשׁוּב חֲרוֹן אַפְּ֒ךָ מֵעַמְּ֒ךָ וּמֵעִירְ֒ךָ וּמֵאַרְצְ֒ךָ וּמִנַּחֲלָתֶֽךָ וְקַיֶּם לָֽנוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ אֶת־הַדָּבָר שֶׁהִבְטַחְתָּֽנוּ עַל יְדֵי משֶׁה עַבְדֶּֽךָ כָּאָמוּר: וְזָכַרְתִּי אֶת־בְּרִיתִי יַעֲקוֹב וְאַף אֶת־בְּרִיתִי יִצְחָק וְאַף אֶת־בְּרִיתִי אַבְרָהָם אֶזְכֹּר וְהָאָֽרֶץ אֶזְכֹּר:
Panie świata, oby było Twoją wolą, Haszem, nasz Boże i Boże naszych ojców, żę wspomnisz dla nas przymierze naszych przymierze naszych Praojców i tak jak Avraham, nasz Praojciec, powstzymał swoje współczucie dla swojego jedynego syna i chciał go zabić, aby wypełnić Twoją wolę, tak niech Twoje miłosierdzie powstrzyma Twoje zagniewanie na nas i niech przepełni Cię Twoje miłosierdzie. Złagodż to, czego wymaga Twoje prawo, i postżp wobec nas, Haszem, nasz Boże, według Swojej dobrocii Swojego miłosierdzia, i w Swojej wielkiej dobroci odwróć Swoj gniew od Twojego ludu i od Twojego miasta, i od Twojego kraju, i od Twojego dziedzictwa. Ustanów dla nas, Hasze, nasz Boże, to, o czym nas zapewniłeś poprzez Twojego sługę Moszego, jak jest powiedzane "wspomnę na moje przymierz z Jaakowem i także na Moje przymierze z Jicchakem, wspomnę też na Moje przymierze z Avrahamem i wspomnę na ziemię.
(א) לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם יְרֵא שָׁמַֽיִם בְּסֵֽתֶר וּבַגָּלוּי וּמוֹדֶה עַל־הָאֱמֶת וְדוֹבֵר אֱמֶת בִּלְבָבוֹ וְיַשְׁכֵּם וְיֹאמַר:
(ב) רִבּוֹן כָּל הָעוֹלָמִים לֹא עַל צִדְקוֹתֵֽינוּ אֲנַֽחְנוּ מַפִּילִים תַּחֲנוּנֵֽינוּ לְפָנֶֽיךָ כִּי עַל רַחֲמֶֽיךָ הָרַבִּים, מָה אָֽנוּ מֶה חַיֵּֽינוּ מֶה חַסְדֵּֽנוּ, מַה צִּדְקוֹתֵֽינוּ, מַה יְּשׁוּעָתֵֽנוּ, מַה כֹּחֵֽנוּ מַה גְּבוּרָתֵֽנוּ, מַה נֹּאמַר לְפָנֶֽיךָ ה' אֱלֹקֵֽינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵֽינוּ הֲלֹא כָּל הַגִּבּוֹרִים כְּאַֽיִן לְפָנֶֽיךָ וְאַנְשֵׁי הַשֵּׁם כְּלֹא הָיוּ וַחֲכָמִים כִּבְלִי מַדָּע וּנְבוֹנִים כִּבְלִי הַשְׂכֵּל כִּי רוֹב מַעֲשֵׂיהֶם תֹּֽהוּ וִימֵי חַיֵּיהֶם הֶֽבֶל לְפָנֶֽיךָ, וּמוֹתַר הָאָדָם מִן הַבְּ֒הֵמָה אָֽיִן כִּי הַכֹּל הָֽבֶל:
(ג) אֲבָל אֲנַֽחְנוּ עַמְּ֒ךָ בְּנֵי בְרִיתֶֽךָ, בְּנֵי אַבְרָהָם אֹהַבְךָ שֶׁנִּשְׁבַּֽעְתָּ לּוֹ בְּהַר הַמֹּרִיָּה, זֶֽרַע יִצְחָק יְחִידוֹ שֶׁנֶּעֱקַד עַל גַּבֵּי הַמִּזְבֵּֽחַ, עֲדַת יַעֲקֹב בִּנְךָ בְּכוֹרֶֽךָ שֶׁמֵּאַהֲבָתְ֒ךָ שֶׁאָהַֽבְתָּ אוֹתוֹ וּמִשִּׂמְחָתְ֒ךָ שֶׁשָּׂמַֽחְתָּ בּוֹ קָרָֽאתָ אֶת שְׁמוֹ יִשְׂרָאֵל וִישֻׁרוּן:
(ד) לְפִיכָךְ אֲנַֽחְנוּ חַיָּבִים לְהוֹדוֹת לְךָ וּלְשַׁבֵּחֲךָ וּלְפָאֶרְךָ וּלְבָרֵךְ וּלְקַדֵּשׁ וְלָֽתֶת־שֶֽׁבַח וְהוֹדָיָה לִשְׁמֶֽךָ: אַשְׁרֵֽינוּ מַה־טּוֹב חֶלְקֵֽנוּ וּמַה־נָּעִים גּוֹרָלֵֽנוּ וּמַה־יָּפָה יְרֻשָּׁתֵֽנוּ: אַשְׁרֵֽינוּ שֶׁאֲנַֽחְנוּ מַשְׁכִּימִים וּמַעֲרִיבִים עֶֽרֶב וָבֹֽקֶר וְאוֹמְ֒רִים פַּעֲמַֽיִם בְּכָל־יוֹם:
(ה) שְׁמַע יִשְׂרָאֵל ה' אֱלֹקֵֽינוּ ה' אֶחָד:
(ו) ויאמר בלחש:
(ז) בָּרוּךְ שֵׁם כְּבוֹד מַלְכוּתוֹ לְעוֹלָם וָעֶד:
(ח) וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹקֶֽיךָ בְּכָל֯־לְ֯בָבְ֒ךָ וּבְכָל־נַפְשְׁ֒ךָ וּבְכָל־מְאֹדֶֽךָ: וְהָיוּ הַדְּ֒בָרִים הָאֵֽלֶּה אֲשֶׁר֯ אָ֯נֹכִי מְצַוְּ֒ךָ הַיּוֹם עַל֯־לְ֯בָבֶֽךָ: וְשִׁנַּנְתָּם לְבָנֶֽיךָ וְדִבַּרְתָּ בָּם בְּשִׁבְתְּ֒ךָ בְּבֵיתֶֽךָ וּבְלֶכְתְּ֒ךָ בַדֶּֽרֶךְ וּבְשָׁכְבְּ֒ךָ וּבְקוּמֶֽךָ: וּקְשַׁרְתָּם לְאוֹת עַל֯־יָ֯דֶֽךָ וְהָיוּ לְטֹטָפֹת בֵּין עֵינֶֽיךָ: וּכְתַבְתָּם עַל־מְזֻזוֹת בֵּיתֶֽךָ וּבִשְׁעָרֶֽיךָ:
(ט) אַתָּה הוּא עַד שֶׁלֹּא נִבְרָא הָעוֹלָם, אַתָּה הוּא מִשֶּׁנִּבְרָא הָעוֹלָם, אַתָּה הוּא בָּעוֹלָם הַזֶּה וְאַתָּה הוּא לָעוֹלָם הַבָּא, קַדֵּשׁ אֶת־שִׁמְךָ עַל מַקְדִּישֵׁי שְׁמֶֽךָ וְקַדֵּשׁ אֶת־שִׁמְךָ בְּעֹלָמֶֽךָ, וּבִישׁוּעָתְ֒ךָ תָּרוּם וְתַגְבִּֽיהַּ קַרְנֵֽנוּ: בָּרוּךְ אַתָּה ה' מְקַדֵּשׁ אֶת־שִׁמְךָ בָּרַבִּים:
(י) אַתָּה הוּא ה' אֱלֹקֵֽינוּ בַּשָּׁמַֽיִם וּבָאָֽרֶץ וּבִשְׁמֵי הַשָּׁמַֽיִם הָעֶלְיוֹנִים. אֱמֶת אַתָּה הוּא רִאשׁוֹן וְאַתָּה הוּא אַחֲרוֹן וּמִבַּלְעָדֶֽיךָ אֵין אֱלֹקִים. קַבֵּץ קֹוֶֽיךָ מֵאַרְבַּע כַּנְפוֹת הָאָֽרֶץ. יַכִּֽירוּ וְיֵדְ֒עוּ כָּל־בָּאֵי עוֹלָם כִּי אַתָּה הוּא הָאֱלֹקִים לְבַדְּ֒ךָ לְכֹל מַמְלְ֒כוֹת הָאָֽרֶץ. אַתָּה עָשִֽׂיתָ אֶת־הַשָּׁמַֽיִם וְאֶת־הָאָֽרֶץ אֶת־הַיָּם וְאֶת־כָּל־אֲשֶׁר בָּם. וּמִי בְּכָל־מַעֲשֵׂי יָדֶֽיךָ בָּעֶלְיוֹנִים אוֹ בַתַּחְתּוֹנִים שֶׁיֹּאמַר לְךָ מַה תַּעֲשֶׂה. אָבִֽינוּ שֶׁבַּשָּׁמַֽיִם עֲשֵׂה עִמָּֽנוּ חֶֽסֶד בַּעֲבוּר שִׁמְךָ הַגָּדוֹל שֶׁנִּקְרָא עָלֵֽינוּ וְקַיֶּם־לָֽנוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ מַה שֶּׁכָּתוּב בָּעֵת הַהִיא אָבִיא אֶתְכֶם וּבָעֵת קַבְּ֒צִי אֶתְכֶם כִּֽי־אֶתֵּן אֶתְכֶם לְשֵׁם וְלִתְהִלָּה בְּכֹל עַמֵּי הָאָרֶץ בְּשׁוּבִי אֶת־שְׁבֽוּתֵיכֶם לְעֵֽינֵיכֶם אָמַר ה':
Niech człowiek zawsze trwa w bojażni przed niebem-i w ukryciu, i jawnie; niech dziękuje za Prawdę i mówi prawdę w swoim sercy. Niech wstaje rano i mówi: Panie wszystkich światów, nie ze wsględu na naszą sprawiedliwość przeedstawiamy Ci nasze błagania, ale przez wzgląd na Twoje wielkie miłosierdzie. Czym jesteśmy? Czym jest nasze życie? Czym jest nasza dobroć? Czym nasza sprawiedliwość? Czym nasze wybawienie? Czym nasza siłą Czym nasza potęga? Co powiemy przed Tobą, Haszem, nasz Boże i Bożę naszych ojców? Czyż wszyscy bohaterowie nie są jak nicość wobec Ciebie? A sławni ludzie-jakby nie istnieli? Medrcy-jak bez wiedzy? A uczeni-jak bez rozumu? Bo większość ich dzieł to pustka, a dni ich życia to marność wobec Cibie. i nie ma wyższością człowieka nad zwiezęciem, bo wszytko jest narnością.
Ale my jesteśmy Twoim ludem, dziećmi Avrahama-Twojego ukochanego, któremy przysiągłeś na górze Morija; jesteśmy potomstwem Jicchaka-jego jedynego syna, ktorego związał na ołtarzu; jesteśmy zgromadzeniem Jaakowa-Twojego pierworodnego syna. Z powodu Twojej miłości, którą go ukochałeś go imieniem Jisrael i Jeszurun.
Dlatego mamy obawiązek dziękować ći, wielbić Cię, wysławiać Cię, błogosławić Cie i uświęcać, i oddawać hołd i podziękowanie Twojemy imieniu. Szczęśliwi jesteśmy-jak dobry jest nasz dział! I jak miły jest nasz los! I jak piękne nasze dziedzictwo! Szczęśliwi jesteśmy, że od nawcześniejszej pory do napóżniejszej, wieczorem i rano, mówimy dwokrotnie, kazdego dnia:
Słuchaj Jisraelu-Bóg jest naszym Bogiem, Bog jest jedyny.
po cichu
Błogosławione imię chwały jego królestwa na wieki.
[5] A będziesz miłował Wiekuistego, Boga twojego, całém sercem twojém, i całą duszą twoją, i całą mocą twoją. [6] I niechaj będą słowa te, które ci przykazuję dzisiaj, na sercu twojém! [7] I wpajaj je dzieciom twoim, i rozmawiaj o nich, bawiąc w domu twoim, i idąc drogą, i kładąc się, i wstawając. [8] I nawiążesz je jako znak na rękę twoję, i niechaj będą przepaską między oczyma twojemi. [9] I napiszesz je na podwojach domu twego, i na bramach twoich!
Ty-przed stworzeniem świata, Ty-od stworzenia świata, Ty-w tym świecie, Ty-w przyszłym świecie. Uświęć Swoje Imię przez uświęcających Twoje zbawienie podnieś i wywyższ naszą chwałę. Błogosłwiony jesteś Ty, Haszem, który uświęca Swoje Imię pomiędzy mnogością ludzi. Amen.
Ty jesteś Haszem, nasz Bóg, na niebie i na ziemi, i w najwyższych niebiosach. Prawdziwie-Ty jesteś Pierwszy i Ty jesteś Ostatni, i nie ma oprócz Ciebie innego boga. Zbierz z czterech krańców ziemi tych, którzy Ci ufają, niech poznają i dowiedzą się wszyscy, którzy chodzą po świecie, że jedynie Ty jesteś Bogiem, ponad wszelkimi królestwami ziemskimi. Ty utworzyłeś. niebo i ziemię, morze i wszystko, co jest w nich. kto sposród najwyższych czy najniższych-powie Tobie: "Co robisz"? Ojcze nasz w niebie, uczyń dla nas dobro ze względu na Twoje wielkie imię, które było nam ogłoszone. Wypełnij dla nas, Boże nasz, to co jest napisane: "w tym czasie sprowadzę was, w tym czasie zbiorę was, dam wam chwałę i sławę wśród wszystkich narodów ziemi, gdy będę sprowadzał waszych wygnańców, na waszych oczach-po-wiedział Haszem.
(ג) וַיְדַבֵּר ה' אֶל־משֶׁה לֵּאמֹר: צַו אֶת־בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם אֶת־קָרְבָּנִי לַחְמִי לְאִשַּׁי רֵֽיחַ נִיחֹחִי תִּשְׁמְ֒רוּ לְהַקְרִיב לִי בְּמוֹעֲדוֹ: וְאָמַרְתָּ לָהֶם זֶה הָאִשֶּׁה אֲשֶׁר תַּקְרִֽיבוּ לַה' כְּבָשִׂים בְּנֵי־שָׁנָה תְמִימִם שְׁנַֽיִם לַיּוֹם עֹלָה תָמִיד: אֶת־הַכֶּֽבֶשׂ אֶחָד תַּעֲשֶׂה בַבֹּֽקֶר וְאֵת הַכֶּֽבֶשׂ הַשֵּׁנִי תַּעֲשֶׂה בֵּין הָעַרְבָּֽיִם: וַֽעֲשִׂירִית הָאֵיפָה סֹֽלֶת לְמִנְחָה בְּלוּלָה בְּשֶֽׁמֶן כָּתִית רְבִיעִת הַהִין: עֹלַת תָּמִיד הָעֲשֻׂיָה בְּהַר סִינַי לְרֵֽיחַ נִיחֹֽחַ אִשֶּׁה לַה': וְנִסְכּוֹ רְבִיעִת הַהִין לַכֶּֽבֶשׂ הָאֶחָד בַּקֹּֽדֶשׁ הַסֵּךְ נֶֽסֶךְ שֵׁכָר לַה': וְאֵת הַכֶּֽבֶשׂ הַשֵּׁנִי תַּעֲשֶׂה בֵּין הָעַרְבָּֽיִם כְּמִנְחַת הַבֹּֽקֶר וּכְנִסְכּוֹ תַּעֲשֶׂה אִשֵּׁה רֵֽיחַ נִיחֹֽחַ לַה':
(3) (Bamidbar 28:1-8)[1] I oświadczył Wiekuisty Mojżeszowi, i rzekł: [2] "Rozkażesz synom Israela a powiesz im: ofiary Mojej, chleba Mojego z ofiar Moich ogniowych, woni przyjemnej dla Mnie, przestrzegajcie - abyście Mi ją przynosili czasu swojego. [3] I powiesz im: oto ofiara ogniowa, którą przynosić macie Wiekuistemu: jagniąt - rocznych, zdrowych, dwoje na dzień, - jako całopalenie ustawiczne. [4] Jagnię jedno sprawiaj zrana, a jagnię drugie sprawiaj nad wieczorem. [5] I dziesiątą część efy mąki przedniej na ofiarę śniedną, zaczynionej oliwą wytłoczoną, czwartą częścią hynu. [6] Całopalenie to ustawiczne, spełnione przy górze Synai, na woń przyjemną, na ogniową ofiarę Wiekuistemu; [7] A zalewka jej - czwarta część hynu na jagnię jedno; na świętém miejscu wylewać będziesz zalewkę mocną Wiekuistemu. [8] A jagnię drugie sprawiaj nad wieczorem, z taką ofiarą śniedną jak z rana, i z taką zalewką spełniaj je, - na ofiarę ogniową, na woń przyjemną Wiekuistemu.
(ב) יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵהּ רַבָּא (אָמֵן)
(ג) בְּעָלְ֒מָֽא דִּי־בְרָא כִרְעוּתֵהּ וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵהּ בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיוֹמֵיכוֹן וּבְחַיֵּי דְכָל־בֵּית יִשְׂרָאֵל בַּעֲגָלָא וּבִזְמַן קָרִיב וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ד) יְהֵא שְׁמֵהּ רַבָּא מְבָרַךְ לְעָלַם וּלְעָלְ֒מֵי עָלְ֒מַיָּא
(ה) יִתְבָּרַךְ וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם וְיִתְנַשֵּׂא וְיִתְהַדָּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלָּל שְׁמֵהּ דְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא
(ו) לְעֵֽלָּא מִן־כָּל־ (בעשי"ת לְעֵֽלָּא לְעֵֽלָּא מִכָּל) בִּרְכָתָֽא וְשִׁירָתָֽא תֻּשְׁבְּ֒חָתָֽא וְנֶחָמָתָֽא דַּאֲמִירָן בְּעָלְ֒מָֽא וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ז) עַל יִשְׂרָאֵל וְעַל רַבָּנָן וְעַל תַלְמִידֵיהוֹן וְעַל כָּל תַּלְמִידֵי תַלְמִידֵיהוֹן. וְעַל כָּל מָאן דְּעָסְ֒קִין בְּאוֹרַיְתָא. דִּי בְאַתְרָא הָדֵין וְדִי בְכָל אֲתַר וַאֲתַר. יְהֵא לְהוֹן וּלְכוֹן שְׁלָמָא רַבָּא חִנָּא וְחִסְדָּא וְרַחֲמִין וְחַיִּין אֲרִיכִין וּמְזוֹנָא רְוִיחֵי וּפוּרְקָנָא מִן קֳדָם אֲבוּהוֹן דְבִשְׁמַיָּא (וְאַרְעָא) וְאִמְרוּ אָמֵן:
(2) Exalted and sanctified be His great Name
(3) in the world which He created according to His will and may He rule His kingdom. In your lifetime and in your days, and in the lifetime of the entire House of Israel, speedily and in the near future— and say Amein.
(4) May His great Name be blessed forever and for all eternity.
(5) Blessed and praised, glorified, and exalted and uplifted, honored and elevated and extolled be the Name of the Holy One, blessed is He;
(6) above (Ten Days of Penitence: far above) all the blessings and hymns, praises and consolations which we utter in the world—and say Amein.
(7) Upon Israel, and upon our Sages, and upon their disciples, and upon all the disciples of their disciples, and upon all those who engage in Torah study in this land and in every land. May there be unto them and unto you abundant peace, favor, kindness, compassion, long life, ample sustenance and redemption from their Father Who is in heaven and on earth, —and say Amein.
(א) מזמור זה אמרו שלמה בשעה שהכניס הארון לבית קודש הקודשים, ולא נענה עד שהזכיר זכות דוד. ולפי שכל פסוקי דזמרה הם פסוקי דוד המלך, לפיכך הקדימו מקודם מזמור זה שבו נגלה צדקתו (ערוה"ש נ, ד)
(ב) מִזְמוֹר שִׁיר־חֲנֻכַּת הַבַּֽיִת לְדָוִד: אֲרוֹמִמְךָ ה' כִּי דִלִּיתָֽנִי וְלֹא־שִׂמַּֽחְתָּ אֹיְ֒בַי לִי: ה' אֱלֹקָי שִׁוַּעְתִּי אֵלֶֽיךָ וַתִּרְפָּאֵֽנִי: ה' הֶעֱלִֽיתָ מִן־שְׁאוֹל נַפְשִׁי חִיִּיתַֽנִי מִיָּרְ֒דִי־בוֹר: זַמְּ֒רוּ לַה' חֲסִידָיו וְהוֹדוּ לְזֵֽכֶר קָדְשׁוֹ: כִּי רֶֽגַע בְּאַפּוֹ חַיִּים בִּרְצוֹנוֹ בָּעֶֽרֶב יָלִין בֶּֽכִי וְלַבֹּֽקֶר רִנָּה: וַאֲנִי אָמַֽרְתִּי בְשַׁלְוִי בַּל־אֶמּוֹט לְעוֹלָם: ה' בִּרְצוֹנְ֒ךָ הֶעֱמַֽדְתָּה לְהַרְרִי עֹז הִסְתַּֽרְתָּ פָנֶֽיךָ הָיִֽיתִי נִבְהָל: אֵלֶֽיךָ ה' אֶקְרָא וְאֶל־אדושם אֶתְחַנָּן: מַה־בֶּֽצַע בְּדָמִי בְּרִדְתִּי אֶל שָֽׁחַת הֲיוֹדְ֒ךָ עָפָר הֲיַגִּיד אֲמִתֶּֽךָ: שְׁמַע ה' וְחָנֵּֽנִי ה' הֱיֵה־עֹזֵר לִי: הָפַֽכְתָּ מִסְפְּדִי לְמָחוֹל לִי פִּתַּחְתָּ שַׂקִּי וַתְּ֒אַזְּ֒רֵֽנִי שִׂמְחָה: לְמַֽעַן יְזַמֶּרְךָ כָבוֹד וְלֹא יִדֹּם ה' אֱלֹקַי לְעוֹלָם אוֹדֶֽךָּ:
[1] Psalm, pieśń na poświęcenie domu przez Dawida. Wynosić Cię będę Boże, boś mnie wywiódł z toni, i nie uradowałeś nieprzyjaciół moich. [2] Boże Panie mój, wołałem do Ciebie, a Tyś mnie uleczył. [3] Boże, wywiodłeś z otchłani duszę moję, utrzymałeś mnie przy życiu, żem nie zstąpił do grobu. [4] Śpiewajcie Bogu pobożni, dziękujcie imieniu Jego Świętemu. [5] Bo chwilę trwa Jego gniew, a życie całe Jego łaska; wieczorem gości płacz, z rana - wesele. [6] A ja rzekłem w powodzeniu mojém: nie zachwieję się na wieki. [7] Boże w łasce Twojéj, ustanowiłeś na górze mojéj potęgę; ukryłeś oblicze Twoje, a byłem strwożony. [8] Do Ciebie Boże wołałem, do Pana się modliłem. [9] Jakiż pożytek ze krwi mojéj, gdy znijdę do grobu; czyż może wielbić Cię proch, wygłaszać prawdę Twoję. [10] Wysłuchaj o Boże i zmiłuj się nademną; Boże, bądź wybawcą moim. [11] Wtedyś przemienił żałobę mą w taniec, rozwiązałeś wór mój, i przepasałeś mnie uciechą. [12] Aby Cię opiewała sława i nie zamilkła; Boże, Panie mój, wiecznie Cię wysławiać będę.
(א) יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵהּ רַבָּא (אָמֵן)
(ב) בְּעָלְ֒מָֽא דִּי־בְרָא כִרְעוּתֵהּ וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵהּ בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיוֹמֵיכוֹן וּבְחַיֵּי דְכָל־בֵּית יִשְׂרָאֵל בַּעֲגָלָא וּבִזְמַן קָרִיב וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ג) יְהֵא שְׁמֵהּ רַבָּא מְבָרַךְ לְעָלַם וּלְעָלְ֒מֵי עָלְ֒מַיָּא
(ד) יִתְבָּרַךְ וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם וְיִתְנַשֵּׂא וְיִתְהַדָּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלָּל שְׁמֵהּ דְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא
(ה) לְעֵֽלָּא מִן־כָּל־ (בעשי"ת לְעֵֽלָּא לְעֵֽלָּא מִכָּל) בִּרְכָתָֽא וְשִׁירָתָֽא תֻּשְׁבְּ֒חָתָֽא וְנֶחָמָתָֽא דַּאֲמִירָן בְּעָלְ֒מָֽא וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ו) יְהֵא שְׁלָמָֽא רַבָּֽא מִן־שְׁמַיָּֽא וְחַיִּים עָלֵֽינוּ וְעַל־כָּל־יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ז) עוֹשֶׂה שָׁלוֹם (בעשי"ת הַשָּׁלוֹם) בִּמְרוֹמָיו הוּא יַעֲשֶׂה שָׁלוֹם עָלֵֽינוּ וְעַל כָּל יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
(1) Exalted and sanctified be His great Name
(2) in the world which He created according to His will and may He rule His kingdom. In your lifetime and in your days, and in the lifetime of the entire House of Israel, speedily and in the near future— and say Amein.
(3) May His great Name be blessed forever and for all eternity.
(4) Blessed and praised, glorified, and exalted and uplifted, honored and elevated and extolled be the Name of the Holy One, blessed is He;
(5) above (Ten Days of Penitence: far above) all the blessings and hymns, praises and consolations which we utter in the world—and say Amein.
(6) May there be abundant peace from heaven and a good life for us and for all Israel, —and say Amein.
(7) He Who makes peace (Ten Days of Penitence: the peace) in His high heavens may He, in His mercy, make peace for us and for all Israel, —and say Amein.
(א) ברוך שאמר צריך לאומרו בניגון ובנעימה כי הוא שיר נאה ונחמד. וכתב בספר היכלות שיש בו פ"ז תיבות וסי' ראשו כתם פז (טור או"ח נא)
(ב) בָּרוּךְ שֶׁאָמַר וְהָיָה הָעוֹלָם. בָּרוּךְ הוּא. בָּרוּךְ עוֹשֶׂה בְרֵאשִׁית. בָּרוּךְ אוֹמֵר וְעוֹשֶׂה. בָּרוּךְ גּוֹזֵר וּמְקַיֵּם. בָּרוּךְ מְרַחֵם עַל־הָאָֽרֶץ. בָּרוּךְ מְרַחֵם עַל־הַבְּ֒רִיּוֹת. בָּרוּךְ מְשַׁלֵּם שָׂכָר טוֹב לִירֵאָיו. בָּרוּךְ חַי לָעַד וְקַיָּם לָנֶֽצַח. בָּרוּךְ פּוֹדֶה וּמַצִּיל. בָּרוּךְ שְׁמוֹ. בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם הָאֵל הָאָב הָרַחֲמָן הַמְ֒הֻלָּל בְּפִי עַמּוֹ מְשֻׁבָּח וּמְפֹאָר בִּלְשׁוֹן חֲסִידָיו וַעֲבָדָיו וּבְשִׁירֵי דָוִד עַבְדֶּֽךָ. נְהַלֶּלְךָ ה' אֱלֹקֵֽינוּ בִּשְׁבָחוֹת וּבִזְמִירוֹת נְגַדֶּלְךָ וּנְשַׁבֵּחֲךָ וּנְפָאֶרְךָ וְנַזְכִּיר שִׁמְךָ וְנַמְלִיכְ֒ךָ מַלְכֵּֽנוּ אֱלֹקֵֽינוּ. יָחִיד חֵי הָעוֹלָמִים. מֶֽלֶךְ מְשֻׁבָּח וּמְפֹאָר עֲדֵי־עַד שְׁמוֹ הַגָּדוֹל. בָּרוּךְ אַתָּה ה' מֶֽלֶךְ מְהֻלָּל בַּתִּשְׁבָּחוֹת:
(1) This blessing introduces the Pesukei Dezimrah . It was mentioned by Rabbi Isaac Alfasi (Rif) over 800 years ago in his commentary to Maseches Berachos 32. The Taz (Orach Chaim 51:1) states that this prayer was instituted by the “Men of the Great Assembly.” The blessing contains eighty-seven words suggesting the numerical value of פָּז poz, refined gold.
(2) Blessed is He Who spoke, and the world came into being, blessed is He; blessed is He Who maintains the creation; blessed is He Who says and does; blessed is He Who decrees and fulfills; blessed is He Who has compassion on the earth; blessed is He Who has compassion on the creatures; blessed is He Who rewards well those who fear Him, blessed is He Who lives forever and exists eternally; blessed is He Who redeems and saves blessed is His Name. Blessed are You, Adonoy, our God, King of the Universe, the Almighty, the merciful Father, Who is verbally extolled by His people, praised and glorified by the tongue of His pious ones, and His servants, and through the songs of David Your servant. We will extoll You, Adonoy our God, with praises and psalms; we will exalt, praise, and glorify You; we will mention Your Name, and proclaim You—our King, our God. Unique One, Life of the worlds, King, praised and glorified forever is His great Name. Blessed are You, Adonoy, King, Who is extolled with praises.
Be honored, honorable holy ones, servants of the One on High,
give honor to the God of Israel,
leave me until I enter and do my will and come back to you.
Abaye said: A person should not say this, lest they abandon him and go. Rather he should say:
Guard me, guard me,
help me, help me,
support me, support me,
wait for me, wait for me until I enter and come out, as this is the way of man.
Upon exiting, one says:
Blessed…Who formed man in wisdom,
and created in him many orifices and cavities.
It is revealed and known before the throne of Your glory
that were one of them to be ruptured or blocked, it would be impossible to survive and stand before You. The Gemara asks: With what should one conclude this blessing? Rav said: One should conclude: Blessed…Healer of the sick. Shmuel said: Abba, Rav, has rendered everyone sick. Rather, one should say: Healer of all flesh. Rav Sheshet said: One should conclude: Who performs wondrous deeds. Rav Pappa said: Therefore, let us say them both: Healer of all flesh, Who performs wondrous deeds. The Gemara proceeds to cite additional blessings recited as part of one’s daily routine. One who enters to sleep on his bed recites Shema in his bed from Shema Yisrael to VeHaya Im Shamoa. Then he recites:
Blessed…Who makes the bands of sleep fall upon my eyes and slumber upon my eyelids,
and illuminates the pupil of the eye.
May it be Your will, O Lord my God,
that You make me lie down in peace and give me my portion in Your Torah,
accustom me to mitzvot and do not accustom me to transgression,
lead me not into error, nor into iniquity, nor into temptation nor into disgrace.
May the good inclination have dominion over me
and may the evil inclination not have dominion over me.
Save me from an evil mishap and evil diseases.
Let neither bad dreams nor troubling thoughts disturb me.
May my bed be flawless before You, that my progeny should not be flawed.
Enlighten my eyes in the morning lest I sleep the sleep of death, never to awaken.
Blessed are You, O Lord, Who gives light to the whole world in His glory. When one awakens, he recites:
My God, the soul You have placed within me is pure.
You formed it within me,
You breathed it into me,
and You guard it while it is within me.
One day You will take it from me and restore it within me in the time to come.
As long as the soul is within me, I thank You,
O Lord my God and God of my ancestors, Master of all worlds, Lord of all souls.
Blessed are You, O Lord, who restores souls to lifeless bodies. Upon hearing the sound of the rooster, one should recite: Blessed…Who gave the heart [sekhvi] understanding to distinguish between day and night.
Upon opening his eyes, one should recite: Blessed…Who gives sight to the blind.
Upon sitting up straight, one should recite: Blessed…Who sets captives free.
Upon dressing, one should recite: Blessed…Who clothes the naked, as they would sleep unclothed.
Upon standing up straight, one should recite: Blessed…Who raises those bowed down.
Upon descending from one’s bed to the ground, one should recite: Blessed…Who spreads the earth above the waters, in thanksgiving for the creation of solid ground upon which to walk.
Upon walking, one should recite: Blessed…Who makes firm the steps of man.
Upon putting on his shoes, one should recite: Blessed…Who has provided me with all I need, as shoes are a basic necessity.
Upon putting on his belt, one should recite: Blessed…Who girds Israel with strength.
Upon spreading a shawl upon his head, one should recite: Blessed…Who crowns Israel with glory. Upon wrapping himself in ritual fringes, one should recite: Blessed…Who has made us holy through His commandments and has commanded us to wrap ourselves in a garment with ritual fringes.
Upon donning his phylacteries on his arm, one should recite: Blessed…Who has made us holy through His commandments and has commanded us to don phylacteries.
Upon donning phylacteries on his head one should recite: Blessed…Who has made us holy through His commandments and has commanded us with regard to the mitzva of phylacteries.
Upon ritually washing his hands: Blessed…Who has made us holy through His commandments and has commanded us with regard to the washing of the hands.
Upon washing his face, one recites: Blessed…Who removes the bands of sleep from my eyes and slumber from my eyelids.
And may it be Your will, O Lord my God, to accustom me in Your Torah,
attach me to Your mitzvot, and lead me not into transgression,
nor into error, nor into iniquity, nor into temptation nor into disgrace.
Bend my evil inclination to be subservient to You,
and distance me from an evil person and an evil acquaintance.
Help me attach myself to the good inclination and to a good friend in Your world.
Grant me, today and every day, grace, loving-kindness, and compassion in Your eyes and the eyes of all who see me,
and bestow loving-kindness upon me.
Blessed are You, O Lord, Who bestows loving-kindness on His people, Israel. We learned in the mishna: One is obligated to recite a blessing for the bad that befalls him just as he recites a blessing for the good that befalls him. The Gemara asks: What does it mean: One is obligated to recite a blessing for the bad just as for the good? If we say this means that just as one recites a blessing for a positive event with the formula: Who is good and does good, so too one recites a blessing for a calamity with the formula: Who is good and does good, didn’t we learn in our mishna that over good tidings one recites: Who is good and does good, while over bad tidings one recites: Blessed…the true Judge? Rather, Rava said: The mishna’s statement was only necessary to instruct us to accept bad tidings with the same joy with which we accept good tidings, not to instruct with regard to which blessing to recite. Rav Aḥa said in the name of Rabbi Levi: What is the verse that alludes to this? “I will sing of loving-kindness and justice; unto You, O Lord, will I sing praises” (Psalms 101:1). Rav Aḥa explains: If it is loving-kindness, I will sing, and if it is justice, I will sing. I will thank God in song for the bad just as for the good. Rabbi Shmuel bar Naḥmani said: The proof is from here, as it is stated: “In God, I will praise His word; in the Lord, I will praise His word” (Psalms 56:11). The Gemara explains that In God, I will praise His word; that is the revelation of God’s attribute of benevolence, while: In the Lord, I will praise His word; that is the attribute of suffering; even if God brings suffering to bear upon me, I will still praise Him. Rabbi Tanḥum said: The proof is from here, as it is stated: “I will lift up the cup of salvation and call upon the name of the Lord” (Psalms 116:13), and: “I found trouble and sorrow, but I called upon the name of the Lord” (Psalms 116:3–4). And the Rabbis said: The proof is from here, as it is stated: “The Lord has given and the Lord has taken away; blessed be the name of the Lord” (Job 1:21). Rav Huna said that Rav said that Rabbi Meir said; and so it was taught in a baraita in the name of Rabbi Akiva: One must always accustom oneself to say: Everything that God does, He does for the best. The Gemara relates: Like this incident, when Rabbi Akiva was walking along the road and came to a certain city, he inquired about lodging and they did not give him any. He said: Everything that God does, He does for the best. He went and slept in a field, and he had with him a rooster, a donkey and a candle. A gust of wind came and extinguished the candle; a cat came and ate the rooster; and a lion came and ate the donkey. He said: Everything that God does, He does for the best. That night, an army came and took the city into captivity. It turned out that Rabbi Akiva alone, who was not in the city and had no lit candle, noisy rooster or donkey to give away his location, was saved. He said to them: Didn’t I tell you? Everything that God does,
(א) מזמור זה אמרו שלמה בשעה שהכניס הארון לבית קודש הקודשים, ולא נענה עד שהזכיר זכות דוד. ולפי שכל פסוקי דזמרה הם פסוקי דוד המלך, לפיכך הקדימו מקודם מזמור זה שבו נגלה צדקתו (ערוה"ש נ, ד)
(ב) מִזְמוֹר שִׁיר־חֲנֻכַּת הַבַּֽיִת לְדָוִד: אֲרוֹמִמְךָ ה' כִּי דִלִּיתָֽנִי וְלֹא־שִׂמַּֽחְתָּ אֹיְ֒בַי לִי: ה' אֱלֹקָי שִׁוַּעְתִּי אֵלֶֽיךָ וַתִּרְפָּאֵֽנִי: ה' הֶעֱלִֽיתָ מִן־שְׁאוֹל נַפְשִׁי חִיִּיתַֽנִי מִיָּרְ֒דִי־בוֹר: זַמְּ֒רוּ לַה' חֲסִידָיו וְהוֹדוּ לְזֵֽכֶר קָדְשׁוֹ: כִּי רֶֽגַע בְּאַפּוֹ חַיִּים בִּרְצוֹנוֹ בָּעֶֽרֶב יָלִין בֶּֽכִי וְלַבֹּֽקֶר רִנָּה: וַאֲנִי אָמַֽרְתִּי בְשַׁלְוִי בַּל־אֶמּוֹט לְעוֹלָם: ה' בִּרְצוֹנְ֒ךָ הֶעֱמַֽדְתָּה לְהַרְרִי עֹז הִסְתַּֽרְתָּ פָנֶֽיךָ הָיִֽיתִי נִבְהָל: אֵלֶֽיךָ ה' אֶקְרָא וְאֶל־אדושם אֶתְחַנָּן: מַה־בֶּֽצַע בְּדָמִי בְּרִדְתִּי אֶל שָֽׁחַת הֲיוֹדְ֒ךָ עָפָר הֲיַגִּיד אֲמִתֶּֽךָ: שְׁמַע ה' וְחָנֵּֽנִי ה' הֱיֵה־עֹזֵר לִי: הָפַֽכְתָּ מִסְפְּדִי לְמָחוֹל לִי פִּתַּחְתָּ שַׂקִּי וַתְּ֒אַזְּ֒רֵֽנִי שִׂמְחָה: לְמַֽעַן יְזַמֶּרְךָ כָבוֹד וְלֹא יִדֹּם ה' אֱלֹקַי לְעוֹלָם אוֹדֶֽךָּ:
[1] Psalm, pieśń na poświęcenie domu przez Dawida. Wynosić Cię będę Boże, boś mnie wywiódł z toni, i nie uradowałeś nieprzyjaciół moich. [2] Boże Panie mój, wołałem do Ciebie, a Tyś mnie uleczył. [3] Boże, wywiodłeś z otchłani duszę moję, utrzymałeś mnie przy życiu, żem nie zstąpił do grobu. [4] Śpiewajcie Bogu pobożni, dziękujcie imieniu Jego Świętemu. [5] Bo chwilę trwa Jego gniew, a życie całe Jego łaska; wieczorem gości płacz, z rana - wesele. [6] A ja rzekłem w powodzeniu mojém: nie zachwieję się na wieki. [7] Boże w łasce Twojéj, ustanowiłeś na górze mojéj potęgę; ukryłeś oblicze Twoje, a byłem strwożony. [8] Do Ciebie Boże wołałem, do Pana się modliłem. [9] Jakiż pożytek ze krwi mojéj, gdy znijdę do grobu; czyż może wielbić Cię proch, wygłaszać prawdę Twoję. [10] Wysłuchaj o Boże i zmiłuj się nademną; Boże, bądź wybawcą moim. [11] Wtedyś przemienił żałobę mą w taniec, rozwiązałeś wór mój, i przepasałeś mnie uciechą. [12] Aby Cię opiewała sława i nie zamilkła; Boże, Panie mój, wiecznie Cię wysławiać będę.
NOWy WYKŁAD
(א) הָיְתָ֣ה עָלַי֮ יַד־ה' וַיּוֹצִאֵ֤נִֽי בְר֙וּחַ֙ ה' וַיְנִיחֵ֖נִי בְּת֣וֹךְ הַבִּקְעָ֑ה וְהִ֖יא מְלֵאָ֥ה עֲצָמֽוֹת׃ (ב) וְהֶעֱבִירַ֥נִי עֲלֵיהֶ֖ם סָבִ֣יב ׀ סָבִ֑יב וְהִנֵּ֨ה רַבּ֤וֹת מְאֹד֙ עַל־פְּנֵ֣י הַבִּקְעָ֔ה וְהִנֵּ֖ה יְבֵשׁ֥וֹת מְאֹֽד׃ (ג) וַיֹּ֣אמֶר אֵלַ֔י בֶּן־אָדָ֕ם הֲתִֽחְיֶ֖ינָה הָעֲצָמ֣וֹת הָאֵ֑לֶּה וָאֹמַ֕ר אדושם ה' אַתָּ֥ה יָדָֽעְתָּ׃ (ד) וַיֹּ֣אמֶר אֵלַ֔י הִנָּבֵ֖א עַל־הָעֲצָמ֣וֹת הָאֵ֑לֶּה וְאָמַרְתָּ֣ אֲלֵיהֶ֔ם הָֽעֲצָמוֹת֙ הַיְבֵשׁ֔וֹת שִׁמְע֖וּ דְּבַר־ה'׃ (ה) כֹּ֤ה אָמַר֙ אדושם ה' לָעֲצָמ֖וֹת הָאֵ֑לֶּה הִנֵּ֨ה אֲנִ֜י מֵבִ֥יא בָכֶ֛ם ר֖וּחַ וִחְיִיתֶֽם׃ (ו) וְנָתַתִּי֩ עֲלֵיכֶ֨ם גִּידִ֜ים וְֽהַעֲלֵתִ֧י עֲלֵיכֶ֣ם בָּשָׂ֗ר וְקָרַמְתִּ֤י עֲלֵיכֶם֙ ע֔וֹר וְנָתַתִּ֥י בָכֶ֛ם ר֖וּחַ וִחְיִיתֶ֑ם וִידַעְתֶּ֖ם כִּֽי־אֲנִ֥י ה'׃ (ז) וְנִבֵּ֖אתִי כַּאֲשֶׁ֣ר צֻוֵּ֑יתִי וַֽיְהִי־ק֤וֹל כְּהִנָּֽבְאִי֙ וְהִנֵּה־רַ֔עַשׁ וַתִּקְרְב֣וּ עֲצָמ֔וֹת עֶ֖צֶם אֶל־עַצְמֽוֹ׃ (ח) וְרָאִ֜יתִי וְהִנֵּֽה־עֲלֵיהֶ֤ם גִּדִים֙ וּבָשָׂ֣ר עָלָ֔ה וַיִּקְרַ֧ם עֲלֵיהֶ֛ם ע֖וֹר מִלְמָ֑עְלָה וְר֖וּחַ אֵ֥ין בָּהֶֽם׃ (ט) וַיֹּ֣אמֶר אֵלַ֔י הִנָּבֵ֖א אֶל־הָר֑וּחַ הִנָּבֵ֣א בֶן־אָ֠דָ֠ם וְאָמַרְתָּ֨ אֶל־הָר֜וּחַ {ס} כֹּה־אָמַ֣ר ׀ אדושם ה' מֵאַרְבַּ֤ע רוּחוֹת֙ בֹּ֣אִי הָר֔וּחַ וּפְחִ֛י בַּהֲרוּגִ֥ים הָאֵ֖לֶּה וְיִֽחְיֽוּ׃ (י) וְהִנַּבֵּ֖אתִי כַּאֲשֶׁ֣ר צִוָּ֑נִי וַתָּבוֹא֩ בָהֶ֨ם הָר֜וּחַ וַיִּֽחְי֗וּ וַיַּֽעַמְדוּ֙ עַל־רַגְלֵיהֶ֔ם חַ֖יִל גָּד֥וֹל מְאֹד־מְאֹֽד׃ (יא) וַיֹּ֘אמֶר֮ אֵלַי֒ בֶּן־אָדָ֕ם הָעֲצָמ֣וֹת הָאֵ֔לֶּה כׇּל־בֵּ֥ית יִשְׂרָאֵ֖ל הֵ֑מָּה הִנֵּ֣ה אֹמְרִ֗ים יָבְשׁ֧וּ עַצְמוֹתֵ֛ינוּ וְאָבְדָ֥ה תִקְוָתֵ֖נוּ נִגְזַ֥רְנוּ לָֽנוּ׃ (יב) לָכֵן֩ הִנָּבֵ֨א וְאָמַרְתָּ֜ אֲלֵיהֶ֗ם כֹּה־אָמַר֮ אדושם ה' הִנֵּה֩ אֲנִ֨י פֹתֵ֜חַ אֶת־קִבְרֽוֹתֵיכֶ֗ם וְהַעֲלֵיתִ֥י אֶתְכֶ֛ם מִקִּבְרוֹתֵיכֶ֖ם עַמִּ֑י וְהֵבֵאתִ֥י אֶתְכֶ֖ם אֶל־אַדְמַ֥ת יִשְׂרָאֵֽל׃ (יג) וִידַעְתֶּ֖ם כִּֽי־אֲנִ֣י ה' בְּפִתְחִ֣י אֶת־קִבְרֽוֹתֵיכֶ֗ם וּבְהַעֲלוֹתִ֥י אֶתְכֶ֛ם מִקִּבְרוֹתֵיכֶ֖ם עַמִּֽי׃ (יד) וְנָתַתִּ֨י רוּחִ֤י בָכֶם֙ וִחְיִיתֶ֔ם וְהִנַּחְתִּ֥י אֶתְכֶ֖ם עַל־אַדְמַתְכֶ֑ם וִידַעְתֶּ֞ם כִּֽי־אֲנִ֧י ה' דִּבַּ֥רְתִּי וְעָשִׂ֖יתִי נְאֻם־ה'׃ {פ}(כב) וְעָשִׂ֣יתִי אֹ֠תָ֠ם לְג֨וֹי אֶחָ֤ד בָּאָ֙רֶץ֙ בְּהָרֵ֣י יִשְׂרָאֵ֔ל וּמֶ֧לֶךְ אֶחָ֛ד יִהְיֶ֥ה לְכֻלָּ֖ם לְמֶ֑לֶךְ וְלֹ֤א (יהיה) [יִֽהְיוּ־]עוֹד֙ לִשְׁנֵ֣י גוֹיִ֔ם וְלֹ֨א יֵחָ֥צוּ ע֛וֹד לִשְׁתֵּ֥י מַמְלָכ֖וֹת עֽוֹד׃ (כג) וְלֹ֧א יִֽטַּמְּא֣וּ ע֗וֹד בְּגִלּֽוּלֵיהֶם֙ וּבְשִׁקּ֣וּצֵיהֶ֔ם וּבְכֹ֖ל פִּשְׁעֵיהֶ֑ם וְהוֹשַׁעְתִּ֣י אֹתָ֗ם מִכֹּ֤ל מוֹשְׁבֹֽתֵיהֶם֙ אֲשֶׁ֣ר חָטְא֣וּ בָהֶ֔ם וְטִהַרְתִּ֤י אוֹתָם֙ וְהָיוּ־לִ֣י לְעָ֔ם וַאֲנִ֕י אֶהְיֶ֥ה לָהֶ֖ם לֵאלֹקִֽים׃ (כד) וְעַבְדִּ֤י דָוִד֙ מֶ֣לֶךְ עֲלֵיהֶ֔ם וְרוֹעֶ֥ה אֶחָ֖ד יִהְיֶ֣ה לְכֻלָּ֑ם וּבְמִשְׁפָּטַ֣י יֵלֵ֔כוּ וְחֻקּוֹתַ֥י יִשְׁמְר֖וּ וְעָשׂ֥וּ אוֹתָֽם׃ (כה) וְיָשְׁב֣וּ עַל־הָאָ֗רֶץ אֲשֶׁ֤ר נָתַ֙תִּי֙ לְעַבְדִּ֣י לְיַֽעֲקֹ֔ב אֲשֶׁ֥ר יָֽשְׁבוּ־בָ֖הּ אֲבֽוֹתֵיכֶ֑ם וְיָשְׁב֣וּ עָלֶ֡יהָ הֵ֠מָּה וּבְנֵיהֶ֞ם וּבְנֵ֤י בְנֵיהֶם֙ עַד־עוֹלָ֔ם וְדָוִ֣ד עַבְדִּ֔י נָשִׂ֥יא לָהֶ֖ם לְעוֹלָֽם׃ (כו) וְכָרַתִּ֤י לָהֶם֙ בְּרִ֣ית שָׁל֔וֹם בְּרִ֥ית עוֹלָ֖ם יִהְיֶ֣ה אוֹתָ֑ם וּנְתַתִּים֙ וְהִרְבֵּיתִ֣י אוֹתָ֔ם וְנָתַתִּ֧י אֶת־מִקְדָּשִׁ֛י בְּתוֹכָ֖ם לְעוֹלָֽם׃ (כז) וְהָיָ֤ה מִשְׁכָּנִי֙ עֲלֵיהֶ֔ם וְהָיִ֥יתִי לָהֶ֖ם לֵאלֹקִ֑ים וְהֵ֖מָּה יִהְיוּ־לִ֥י לְעָֽם׃ (כח) וְיָֽדְעוּ֙ הַגּוֹיִ֔ם כִּ֚י אֲנִ֣י ה' מְקַדֵּ֖שׁ אֶת־יִשְׂרָאֵ֑ל בִּהְי֧וֹת מִקְדָּשִׁ֛י בְּתוֹכָ֖ם לְעוֹלָֽם׃ {פ}
[1] Tknęła mnie moc Wiekuistego, a wyprowadził mnie w duchu Wiekuisty, i postawił mnie wpośród doliny, a była ona pełna kości. [2] I oprowadził mnie mimo nich dokoła, a oto było ich dużo bardzo na powierzchni onej doliny, a oto były suche bardzo. [3] I rzekł do mnie: Synu człowieczy! czyż mogą ożyć kości te? I odpowiedziałem: Panie, Wiekuisty, Tobie to wiadomo! [4] I rzekł do mnie: Prorokuj o kościach tych, a przemów do nich: Kości wyschłe, posłuchajcie słowa Wiekuistego! [5] Tak rzecze Pan, Wiekuisty, do kości tych: Oto Ja wprowadzę w was ducha, a żyć będziecie! [6] I włożę na was ścięgna, i nawiodę na was muszkuły, i powlokę was skórą, i natchnę was duchem, abyście ożyły, i poznały, żem Ja Wiekuisty. [7] Prorokowałem tedy jak mi polecono; i powstał szmer gdym prorokował, a oto łoskot - i zbliżyły się kości, kość do kości swojej. [8] I spojrzałem, a oto na nich ścięgna, i muszkuły porosły, i rozciągnęła się nad niemi skóra po wierzchu; wszakże ducha jeszcze nie było w nich. [9] I rzekł do mnie: Prorokuj do ducha, prorokuj, synu człowieczy, a oświadcz duchowi: Tak rzecze Pan, Wiekuisty: Od czterech wiatrów nadejdź duchu, a wioń na tych martwych, aby ożyli! [10] Prorokowałem tedy jak mi polecił, i wstąpił w nich duch, i ożyli i stanęli na nogach swoich jako wojsko liczne niezmiernie. [11] I rzekł do mnie: Synu człowieczy! Kości te, wszystek dom to Israela. Oto powiadają: poschły kości nasze, znikła nadzieja nasza; zginęliśmy! [12] Przeto prorokuj a oświadcz im: Tak rzecze Pan, Wiekuisty: Oto Ja otworzę groby wasze, i wywiodę was z grobów waszych, ludu Mój! i zaprowadzę was do ziemi Israela; [13] I poznacie, żem Ja Wiekuisty, gdy otworzę groby wasze, i gdy wywiodę was z grobów waszych, ludu Mój! [14] I złożę ducha Mojego w was, abyście ożyli, i zostawię was na ziemi waszej, a poznacie, żem Ja Wiekuisty to wyrzekł i spełnił, rzecze Wiekuisty. ... [22] I uczynię ich narodem jednym na ziemi, na górach israelskich, a król jeden będzie im wszystkim królem, i nie będą nadal dwoma narodami, i nie rozpadną się nigdy więcej na dwa królestwa. [23] I nie będą się kalali nadal bałwanami swymi i obmierzłościami swemi, i występkami swymi, i wybawię ich ze wszystkich siedzib ich, w których grzeszyli, i oczyszczę ich, i będą znowu ludem Moim, a Ja będę Bogiem ich! [24] A sługa Mój Dawid będzie królem nad nimi, i pasterza jednego mieć będą wszyscy; a wedle praw Moich będą postępowali, i ustaw Moich przestrzegali i spełniali je. [25] I mieszkać będą w kraju, który oddałem słudze Mojemu Jakóbowi, w którym mieszkali ojcowie wasi; tak, mieszkać będą w nim oni, i synowie ich, i synowie synów ich na wieki, Dawid zaś, sługa Mój, będzie księciem ich na wieki. [26] I zawrę z nimi przymierze pokoju - przymierzem wieczném będzie ono z nimi - i osadzę ich, i rozmnożę ich, i ustanowię świątynię Moję wpośród nich na wieki. [27] I będzie przybytek Mój nad nimi, i będę Bogiem ich, a oni będą ludem Moim. [28] I poznają narody, że to Ja, Wiekuisty, Israela uświęcam, gdyż będzie świątynia Moja wpośród nich na wieki.
[1] I doszło mnie słowo Wiekuistego, głosząc: [2] Synu człowieczy! Zwróć oblicze swe przeciw Gogowi z ziemi Magog, książęciu naczelnemu w Meszech i Tubal i prorokuj przeciw niemu. [3] A powiedz: Tak rzecze Pan, Wiekuisty: Otom Ja przeciw tobie Gogu, książęciu naczelny na Meszech i Tubal! [4] I wywabię cię, i włożę wędy w czeluście twoje, i wyprowadzę cię i całe wojsko twoje, konie i jeźdzce, wszystko poubierane w strój wspaniały, hufce potężne przy tarczy i puklerzu, władający mieczem wszyscy. [5] Paras, Kusz i Put z nimi, wszystkie te przy tarczach i w hełmach. [6] Gomer i wszystkie lotne jego zastępy, dom Togarmy z krańców Północy i wszystkie lotne jego zastępy - ludy liczne z tobą. [7] Szykuj się, a gotuj, ty i wszystkie tłumy twoje, które się gromadzą wokoło ciebie, a bądź im wodzem. [8] Po długich czasach powołanym będziesz: U kresu lat dotrzesz do ziemi, która pokrzepiła się po mieczu, zebranej z pośród ludów wielu, do gór israelskich, które w stałą pustynię się były obróciły, która to z pośród ludów wyprowadzoną została, a obecnie zamieszkują spokojnie wszyscy. [9] I wyruszysz, niby burza nadciągniesz, by jako chmura ziemię tę pokryć, ty i wszystkie lotne twe zastępy, i liczne ludy z tobą. [10] Tak rzecze Pan, Wiekuisty: I będzie onego czasu, że powstaną zamysły w sercu twojém a uknujesz plan niegodziwy. [11] I powiesz: Wyruszę przeciw ziemi siół otwartych, wtargnę do owych cichych, mieszkających spokojnie; wszyscy oni mieszkają wszak bez murów, a zawór i bram nie mają. [12] Aby nabrać łupów i zgarnąć zdobycze, aby wyciągnąć rękę przeciw ruinom na nowo osiadłym, przeciw ludowi zgromadzonemu z pośród ludów, który dobytek i mienie sobie zdobywa, który zamieszkał na wypukłém środowisku ziemi. [13] Szeba i Dedan i kupcy z Tarszyszu i wszystkie jego lwięta powiedzą do ciebie: Izali dla nabrania łupów przybyłeś, izali dla zagarnięcia zdobyczy zgromadziłeś tłumy twoje, abyś uniósł srebro i złoto, zabierał dobytek i mienie, abyś nabrał łupów wielkich? [14] Przeto prorokuj, synu człowieczy, a oświadcz Gogowi: Tak rzecze Pan, Wiekuisty: Zaprawdę, w on dzień gdy lud Mój israelski znowu spokojnie zamieszka, dowiesz się o tem. [15] Wtedy wyruszysz z ostępu twojego, z krańców Północy, a liczne ludy z tobą, jeżdżący na koniach wszyscy, hufce wielkie i wojsko potężne. [16] I przypadniesz na lud Mój israelski jako obłok, abyś pokrył tę ziemię - w późne czasy to się stanie, że cię przywiodę do ziemi Mojej, aby poznały Mnie ludy, gdy się uświęcę tobą przed oczyma ich, o Gogu! [17] Tak rzecze Pan, Wiekuisty: Alboż nie ty ten, o którym mówiłem za dni dawnych, przez sługi Moje, proroków Israela, którzy prorokowali za dni onych przez lata całe, że cię przywiodę na nich! [18] Wszakże w on dzień, w dzień którego nadciągnie Gog na ziemię israelską, rzecze Pan Wiekuisty, wstąpi gniew Mój w nozdrza Moje, [19] I w rzewniwości Mojej, w ogniu oburzenia Mojego to powiadam: Zaprawdę, onego dnia będzie wstrząśnienie wielkie na ziemi israelskiej. [20] I zadrżą przedemną ryby morza i ptactwo nieba i zwierz polny i wszelki płaz pełzający po ziemi, i wszyscy ludzie co na powierzchni ziemi, i porozwalane będą góry i zapadną się piętrzące się skały, a każdy mur na ziemię runie. [21] I przyzwę przeciw niemu po wszystkich górach Moich miecz, rzecze Pan Wiekuisty, miecz każdego przeciw bratu jego się zwróci. [22] I rozprawię się z nim morem i krwią, a deszcz ulewny i grad kamienisty, ogień i siarkę spuszczę nań i na lotne zastępy jego, i na ludy liczne, które przy nim. [23] I tak okażę się wywyższonym, i uświęconym, i wsławię się przed oczyma narodów licznych, a poznają, żem Ja Wiekuisty.
KADISZ
Istnieją różne typy kadiszu:
1. Checi kadisz (חצי קדיש) – pół-kadisz
Najwcześniejsza forma kadiszu, wywodząca się z czasów Drugiej Świątyni. Element liturgii codziennej, odmawiany po każdej części obrządku przez kantora. Wszystkie inne formy kadiszu rozpoczynają się pół-kadiszem.
2. Kadisz szalem (קדיש שלם) – pełny kadisz
Odmawiany przez kantora na zakończenie nabożeństwa. Jest prośbą do Boga o przyjęcie wszystkich zaniesionych modlitw.
3. Kadisz jatom (קדיש יתום) – kadisz sierocy, zwany też kadiszem żałobnika
Od XV wieku, odmawiany przez syna zmarłego codziennie, przez jedenaście miesięcy po śmierci rodzica, a także w każdą rocznicę jego śmierci. Okres żałoby wiąże się z przekonaniem, że po śmierci dusza niegodziwego podlega oczyszczeniu przez rok, stąd nie odmawia się kadiszu przez dwanaście miesięcy, by nie stwarzać wrażenia, że zmarły był człowiekiem złym. Sama modlitwa nie zawiera nawiązań do śmierci. Sierota odmawia kadisz, aby zaznaczyć, że mimo straty nadal pragnie wielbić Boga. Partie kantora w pół-kadiszu odmawia żałobnik.
4. Kadisz de-rabbanan (קדיש דרבנן) – kadisz rabina
Odmawiany po zakończeniu studiowania danego fragmentu Tory ustnej. Zwyczaj ten wykształcił się w Babilonii. Odmawiany także po zakończeniu przez rabina głoszenia kazania w Szabat.
5. Kadisz Leitchadeta – kadisz odnowienia
Odmawiany przez syna nad grobem rodziców podczas pogrzebu.
(א) ואומר החזן חצי קדיש:
(ב) יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵהּ רַבָּא (אָמֵן)
(ג) בְּעָלְ֒מָֽא דִּי־בְרָא כִרְעוּתֵהּ וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵהּ בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיוֹמֵיכוֹן וּבְחַיֵּי דְכָל־בֵּית יִשְׂרָאֵל בַּעֲגָלָא וּבִזְמַן קָרִיב וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ד) יְהֵא שְׁמֵהּ רַבָּא מְבָרַךְ לְעָלַם וּלְעָלְ֒מֵי עָלְ֒מַיָּא
(ה) יִתְבָּרַךְ וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם וְיִתְנַשֵּׂא וְיִתְהַדָּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלָּל שְׁמֵהּ דְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא
(ו) לְעֵֽלָּא מִן־כָּל־ (בעשי"ת לְעֵֽלָּא לְעֵֽלָּא מִכָּל) בִּרְכָתָֽא וְשִׁירָתָֽא תֻּשְׁבְּ֒חָתָֽא וְנֶחָמָתָֽא דַּאֲמִירָן בְּעָלְ֒מָֽא וְאִמְרוּ אָמֵן:
1. Wywyższone i uświęcone niech będzie Jego wielkie Imię (Amen)
--2 w świecie, który On stworzył zgodnie ze Swoją wolą i niech On rządzi Swoim królestwem. Za twojego życia i za twoich dni, i za życia całego Domu Izraela, szybko i w najbliższej przyszłości - i powiedz Amein.
--3. (Ludzie) Niech Jego wielkie Imię będzie błogosławione na wieki wieków.
--4. Błogosławione i chwalone, uwielbione, wywyższone i podniesione, uhonorowane i wywyższone i wychwalane niech będzie Imię Świętego, błogosławiony On; (amen, Brich hu)
--5 ponad wszystkie błogosławieństwa i hymny, pochwały i pocieszenia, które wypowiadamy na świecie - i mówimy Amein.
Przetłumaczono z www.DeepL.com/Translator (wersja darmowa)
(א) יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵהּ רַבָּא (אָמֵן)
(ב) בְּעָלְ֒מָֽא דִּי־בְרָא כִרְעוּתֵהּ וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵהּ בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיוֹמֵיכוֹן וּבְחַיֵּי דְכָל־בֵּית יִשְׂרָאֵל בַּעֲגָלָא וּבִזְמַן קָרִיב וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ג) יְהֵא שְׁמֵהּ רַבָּא מְבָרַךְ לְעָלַם וּלְעָלְ֒מֵי עָלְ֒מַיָּא
(ד) יִתְבָּרַךְ וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם וְיִתְנַשֵּׂא וְיִתְהַדָּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלָּל שְׁמֵהּ דְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא
(ה) לְעֵֽלָּא מִן־כָּל־ (בעשי"ת לְעֵֽלָּא לְעֵֽלָּא מִכָּל) בִּרְכָתָֽא וְשִׁירָתָֽא תֻּשְׁבְּ֒חָתָֽא וְנֶחָמָתָֽא דַּאֲמִירָן בְּעָלְ֒מָֽא וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ו) תִּתְקַבֵּל צְלוֹתְ֒הוֹן וּבָעוּתְ֒הוֹן דְּכָל בֵּית יִשְׂרָאֵל קֳדָם אֲבוּהוֹן דִּי בִשְׁ֒מַיָּא וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ז) יְהֵא שְׁלָמָֽא רַבָּֽא מִן־שְׁמַיָּֽא וְחַיִּים עָלֵֽינוּ וְעַל־כָּל־יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ח) עוֹשֶׂה שָׁלוֹם (בעשי"ת הַשָּׁלוֹם) בִּמְרוֹמָיו הוּא יַעֲשֶׂה שָׁלוֹם עָלֵֽינוּ וְעַל כָּל יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
(1) Wywyższone i uświęcone niech będzie Jego wielkie Imię
(2) w świecie, który On stworzył zgodnie ze Swoją wolą i niech On rządzi Swoim królestwem. Za twojego życia i za twoich dni, i za życia całego Domu Izraela, szybko i w najbliższej przyszłości - i powiedz Amein.
(3) Niech Jego wielkie Imię będzie błogosławione na wieki wieków.
(4) Błogosławione i chwalone, uwielbione, wywyższone i podniesione, uhonorowane i wywyższone i wychwalane niech będzie Imię Świętego, błogosławiony jest On;
(5) ponad (Dziesięć Dni Pokuty: daleko ponad) wszystkie błogosławieństwa i hymny, pochwały i pocieszenia, które wypowiadamy na świecie - i powiedz Amein.
(6) Oby zostały przyjęte modlitwy i błagania całego Domu Izraela przed ich Ojcem w niebie. I powiedz: Amein.
(7) Niech będzie obfity pokój z nieba i życie dla nas i dla całego Izraela - i powiedz Amein.
(8) Ten, który czyni pokój w Jego wysokich niebiosach, niech uczyni pokój dla nas i dla całego Izraela, i powiedz: Amen.
(א) יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵהּ רַבָּא (אָמֵן)
(ב) בְּעָלְ֒מָֽא דִּי־בְרָא כִרְעוּתֵהּ וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵהּ בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיוֹמֵיכוֹן וּבְחַיֵּי דְכָל־בֵּית יִשְׂרָאֵל בַּעֲגָלָא וּבִזְמַן קָרִיב וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ג) יְהֵא שְׁמֵהּ רַבָּא מְבָרַךְ לְעָלַם וּלְעָלְ֒מֵי עָלְ֒מַיָּא
(ד) יִתְבָּרַךְ וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם וְיִתְנַשֵּׂא וְיִתְהַדָּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלָּל שְׁמֵהּ דְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא
(ה) לְעֵֽלָּא מִן־כָּל־ (בעשי"ת לְעֵֽלָּא לְעֵֽלָּא מִכָּל) בִּרְכָתָֽא וְשִׁירָתָֽא תֻּשְׁבְּ֒חָתָֽא וְנֶחָמָתָֽא דַּאֲמִירָן בְּעָלְ֒מָֽא וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ו) יְהֵא שְׁלָמָֽא רַבָּֽא מִן־שְׁמַיָּֽא וְחַיִּים עָלֵֽינוּ וְעַל־כָּל־יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ז) עוֹשֶׂה שָׁלוֹם (בעשי"ת הַשָּׁלוֹם) בִּמְרוֹמָיו הוּא יַעֲשֶׂה שָׁלוֹם עָלֵֽינוּ וְעַל כָּל יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
(א) יִתְגַּדַּל וְיִתְקַדַּשׁ שְׁמֵהּ רַבָּא (אָמֵן)
(ב) בְּעָלְ֒מָֽא דִּי־בְרָא כִרְעוּתֵהּ וְיַמְלִיךְ מַלְכוּתֵהּ בְּחַיֵּיכוֹן וּבְיוֹמֵיכוֹן וּבְחַיֵּי דְכָל־בֵּית יִשְׂרָאֵל בַּעֲגָלָא וּבִזְמַן קָרִיב וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ג) יְהֵא שְׁמֵהּ רַבָּא מְבָרַךְ לְעָלַם וּלְעָלְ֒מֵי עָלְ֒מַיָּא
(ד) יִתְבָּרַךְ וְיִשְׁתַּבַּח וְיִתְפָּאַר וְיִתְרוֹמַם וְיִתְנַשֵּׂא וְיִתְהַדָּר וְיִתְעַלֶּה וְיִתְהַלָּל שְׁמֵהּ דְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא
(ה) לְעֵֽלָּא מִן־כָּל־ (בעשי"ת לְעֵֽלָּא לְעֵֽלָּא מִכָּל) בִּרְכָתָֽא וְשִׁירָתָֽא תֻּשְׁבְּ֒חָתָֽא וְנֶחָמָתָֽא דַּאֲמִירָן בְּעָלְ֒מָֽא וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ו) יְהֵא שְׁלָמָֽא רַבָּֽא מִן־שְׁמַיָּֽא וְחַיִּים עָלֵֽינוּ וְעַל־כָּל־יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
(ז) עוֹשֶׂה שָׁלוֹם (בעשי"ת הַשָּׁלוֹם) בִּמְרוֹמָיו הוּא יַעֲשֶׂה שָׁלוֹם עָלֵֽינוּ וְעַל כָּל יִשְׂרָאֵל וְאִמְרוּ אָמֵן:
Kadisz Jatom – Modlitwa żałobna Jitgadal we'jitkadasz szmej raba (razem: Amen). Bealma di w'ra chir'utej, wejamlich malchutej, bechajejchon, u-w'jomechon u-wechajej d'kol bejt Israel, ba'agala u-wizman kariw, weimru: Amen. (razem: Amen.) (razem: Jehej szmej raba mewarach l'alam u-l'almej almaja) Jehej szmej raba mewarach l'alam u-l'almej almaja Jit'barach, wejisztabach, wejitpa'ar, wejitromam, wejit'nasej, wejit'hadar, wejit'aleh, wejit'halal szmej d'kudsza b'rich hu (razem: b'rich hu). L'ela min kol birchata weszirata, tuszbechata wenechemata, da'ami'ran bealma, weimru: Amen (razem: Amen). Jehej szlama raba min szmaja, wechajim alejnu weal kol Israel, weimru: Amen (razem: Amen). Ose szalom bi-m'romaw, hu ya'ase szalom, alejnu weal kol Israel weimru: Amen (razem: Amen). [wymowa języka hebrajskiego może różnić się od zapisu powyżej] י ִ
--Wywyższone i uświęcone niech będzie Jego wielkie Imię
--w świecie, który On stworzył zgodnie ze Swoją wolą i niech On rządzi Swoim królestwem. Za twojego życia i za twoich dni, i za życia całego Domu Izraela, szybko i w najbliższej przyszłości - i powiedz Amein.
--Niech Jego wielkie Imię będzie błogosławione na wieki wieków.
--Błogosławione i chwalone, uwielbione, wywyższone i podniesione, uhonorowane i wywyższone i wychwalane niech będzie Imię Świętego, błogosławiony On;
--ponad (Dziesięć Dni Pokuty: daleko ponad) wszystkie błogosławieństwa i hymny, pochwały i pocieszenia, które wypowiadamy na świecie - i mówimy Amein.
--niech będzie wielki pokój z nieba i życie nad nami i całym Izraelem i powiedzmy amen
7. pokoj...
Przetłumaczono z www.DeepL.com/Translator (wersja darmowa)
גם מדברי הרלב"ח בתשובותיו סי' ע"ד נראה שהיה לפניו ספר אור זרוע, אף שלא הביאו בשמו, שכתב:
ועוד ראיתי כתוב שאין זה תיקון אנשי כנסת הגדולה לבד אלא שפתקא נפל מן השמים, כתוב בה זה השיר, מסודר בשמונים ושבעה תיבות וכו', כי הנה בידי ספר פירוש התפלות על דרך הנסתר והחמיר בו מאוד במי שמשנה הנוסח ההוא מברוך שאמר המקובל ומוסיף עליו שום תיבה וכו
Błogosławieństwo to rozpoczyna nową część modlitw zwaną "wersetami pieśni". Błogosławieństwo to wychwala Boga, używając słowa "baruch" 13 razy. Opisuje Boga jako stwórcę świata, którego słowo się wypełnia, który stoi wiecznie, który odkupuje i zbawia. Oświadcza również, że będziemy nadal wychwalać Jego imię i koronować Go na wiecznego Króla świata.
Najwcześniejsze źródło recytacji tej modlitwy znajduje się w księdze "or zarua" napisanej przez XIII-wiecznego rabina i pisarza o imieniu rabin Izaak z Wiednia.
Zapisał on, że modlitwa ta była nutą, która spadła z nieba.
Przetłumaczono z www.DeepL.com/Translator (wersja darmowa)
(א) ברוך שאמר צריך לאומרו בניגון ובנעימה כי הוא שיר נאה ונחמד. וכתב בספר היכלות שיש בו פ"ז תיבות וסי' ראשו כתם פז (טור או"ח נא)
(ב) בָּרוּךְ שֶׁאָמַר וְהָיָה הָעוֹלָם. בָּרוּךְ הוּא. בָּרוּךְ עוֹשֶׂה בְרֵאשִׁית. בָּרוּךְ אוֹמֵר וְעוֹשֶׂה. בָּרוּךְ גּוֹזֵר וּמְקַיֵּם. בָּרוּךְ מְרַחֵם עַל־הָאָֽרֶץ. בָּרוּךְ מְרַחֵם עַל־הַבְּ֒רִיּוֹת. בָּרוּךְ מְשַׁלֵּם שָׂכָר טוֹב לִירֵאָיו. בָּרוּךְ חַי לָעַד וְקַיָּם לָנֶֽצַח. בָּרוּךְ פּוֹדֶה וּמַצִּיל. בָּרוּךְ שְׁמוֹ. בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם הָאֵל הָאָב הָרַחֲמָן הַמְ֒הֻלָּל בְּפִי עַמּוֹ מְשֻׁבָּח וּמְפֹאָר בִּלְשׁוֹן חֲסִידָיו וַעֲבָדָיו וּבְשִׁירֵי דָוִד עַבְדֶּֽךָ. נְהַלֶּלְךָ ה' אֱלֹקֵֽינוּ בִּשְׁבָחוֹת וּבִזְמִירוֹת נְגַדֶּלְךָ וּנְשַׁבֵּחֲךָ וּנְפָאֶרְךָ וְנַזְכִּיר שִׁמְךָ וְנַמְלִיכְ֒ךָ מַלְכֵּֽנוּ אֱלֹקֵֽינוּ. יָחִיד חֵי הָעוֹלָמִים. מֶֽלֶךְ מְשֻׁבָּח וּמְפֹאָר עֲדֵי־עַד שְׁמוֹ הַגָּדוֹל. בָּרוּךְ אַתָּה ה' מֶֽלֶךְ מְהֻלָּל בַּתִּשְׁבָּחוֹת:
(2) Błogosławiony Ten, który przemówił i świat powstał, błogosławiony; błogosławiony Ten, który podtrzymuje stworzenie; błogosławiony Ten, który mówi i czyni; błogosławiony Ten, który postanawia i wypełnia; błogosławiony Ten, który ma litość nad ziemią; błogosławiony Ten, który ma litość nad stworzeniami; błogosławiony Ten, który dobrze wynagradza tych, którzy się Go boją; błogosławiony Ten, który żyje na wieki i istnieje wiecznie; błogosławiony Ten, który odkupuje i zbawia; błogosławione jest Jego Imię. Błogosławiony jesteś, Adonoy, nasz Boże, Królu Wszechświata, Wszechmogący, miłosierny Ojcze, który jesteś słownie wychwalany przez Swój lud, chwalony i wysławiany przez język Jego pobożnych i Jego sług oraz przez pieśni Dawida, Twego sługi. Będziemy Cię wychwalać, Adonoyu, nasz Boże, pochwałami i psalmami; będziemy Cię wywyższać, chwalić i wysławiać; będziemy wspominać Twoje Imię i głosić Cię - naszego Króla, naszego Boga. Wyjątkowy, Życie światów, Król, chwalony i wielbiony na wieki jest Jego wielkie Imię. Błogosławiony jesteś, Adonoy, Królu, którego wychwalają chwały.
(א) הוֹדוּ לַה' קִרְאוּ בִשְׁמוֹ הוֹדִֽיעוּ בָעַמִּים עֲלִילֹתָיו: שִֽׁירוּ לוֹ זַמְּ֒רוּ־לוֹ שִֽׂיחוּ בְּכָל־נִפְלְ֒אוֹתָיו: הִתְהַלְּ֒לוּ בְּשֵׁם קָדְשׁוֹ יִשְׂמַח לֵב מְבַקְשֵׁי ה': דִּרְשׁוּ ה' וְעֻזּוֹ בַּקְּ֒שׁוּ פָנָיו תָּמִיד: זִכְרוּ נִפְלְ֒אֹתָיו אֲשֶׁר עָשָׂה מֹפְ֒תָיו וּמִשְׁפְּ֒טֵי־פִֽיהוּ: זֶֽרַע יִשְׂרָאֵל עַבְדּוֹ בְּנֵי יַעֲקֹב בְּחִירָיו: הוּא ה' אֱלֹקֵֽינוּ בְּכָל־הָאָֽרֶץ מִשְׁפָּטָיו: זִכְרוּ לְעוֹלָם בְּרִיתוֹ דָּבָר צִוָּה לְאֶֽלֶף דּוֹר: אֲשֶׁר כָּרַת אֶת־אַבְרָהָם וּשְׁבוּעָתוֹ לְיִצְחָק: וַיַּעֲמִידֶֽהָ לְיַעֲקֹב לְחֹק לְיִשְׂרָאֵל בְּרִית עוֹלָם: לֵאמֹר לְךָ אֶתֵּן אֶֽרֶץ־כְּנָעַן חֶֽבֶל נַחֲלַתְכֶם: בִּהְיוֹתְ֒כֶם מְתֵי מִסְפָּר כִּמְעַט וְגָרִים בָּהּ: וַיִּתְהַלְּ֒כוּ מִגּוֹי אֶל־גּוֹי וּמִמַּמְלָכָה אֶל־עַם אַחֵר: לֹא־הִנִּֽיחַ לְאִישׁ לְעָשְׁקָם וַיּֽוֹכַח עֲלֵיהֶם מְלָכִים: אַל־תִּגְּ֒עוּ בִּמְשִׁיחָי וּבִנְבִיאַי אַל־תָּרֵֽעוּ: שִֽׁירוּ לַה' כָּל־הָאָֽרֶץ בַּשְּׂ֒רוּ מִיּוֹם־אֶל־יוֹם יְשׁוּעָתוֹ: סַפְּ֒רוּ בַגּוֹיִם אֶת־כְּבוֹדוֹ בְּכָל־הָעַמִּים נִפְלְאֹתָיו: כִּי גָדוֹל ה' וּמְהֻלָּל מְאֹד וְנוֹרָא הוּא עַל־כָּל־אֱלֹקִים: כִּי כָּל־אֱלֹקֵי הָעַמִּים אֱלִילִים וַה' שָׁמַֽיִם עָשָׂה:
(ב) הוֹד וְהָדָר לְפָנָיו עֹז וְחֶדְוָה בִּמְקֹמוֹ: הָבוּ לַה' מִשְׁפְּ֒חוֹת עַמִּים הָבוּ לַה' כָּבוֹד וָעֹז: הָבוּ לַה' כְּבוֹד שְׁמוֹ שְׂאוּ מִנְחָה וּבֹֽאוּ לְפָנָיו הִשְׁתַּחֲווּ לַה' בְּהַדְרַת־קֹֽדֶשׁ: חִֽילוּ מִלְּ֒פָנָיו כָּל־הָאָֽרֶץ אַף־תִּכּוֹן תֵּבֵל בַּל־תִּמּוֹט: יִשְׂמְחוּ הַשָּׁמַֽיִם וְתָגֵל הָאָֽרֶץ וְיֹאמְ֒רוּ בַגּוֹיִם ה' מָלָךְ: יִרְעַם הַיָּם וּמְלוֹאוֹ יַעֲלֹץ הַשָּׂדֶה וְכָל־אֲשֶׁר־בּוֹ: אָז יְרַנְּ֒נוּ עֲצֵי הַיָּעַר מִלִּפְנֵי ה' כִּי־בָא לִשְׁפּוֹט אֶת־הָאָֽרֶץ: הוֹדוּ לַה' כִּי טוֹב כִּי לְעוֹלָם חַסְדּוֹ: וְאִמְרוּ הוֹשִׁיעֵֽנוּ אֱלֹקֵי יִשְׁעֵֽנוּ וְקַבְּ֒צֵֽנוּ וְהַצִּילֵֽנוּ מִן־הַגּוֹיִם לְהוֹדוֹת לְשֵׁם קָדְשֶֽׁךָ לְהִשְׁתַּבֵּֽחַ בִּתְהִלָּתֶֽךָ: בָּרוּךְ ה' אֱלֹקֵי יִשְׂרָאֵל מִן־הָעוֹלָם וְעַד הָעֹלָם וַיֹּאמְ֒רוּ כָל־הָעָם אָמֵן וְהַלֵּל לַה': רוֹמְ֒מוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ וְהִשְׁתַּחֲווּ לַהֲדֹם רַגְלָיו קָדוֹשׁ הוּא: רוֹמְ֒מוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ וְהִשְׁתַּחֲווּ לְהַר קָדְשׁוֹ כִּי קָדוֹשׁ ה' אֱלֹקֵֽינוּ:
(ג) וְהוּא רַחוּם יְכַפֵּר עָוֹן וְלֹא־יַשְׁחִית וְהִרְבָּה לְהָשִׁיב אַפּוֹ וְלֹא־יָעִיר כָּל־חֲמָתוֹ: אַתָּה ה' לֹא־תִכְלָא רַחֲמֶֽיךָ מִמֶּֽנִּי חַסְדְּ֒ךָ וַאֲמִתְּ֒ךָ תָּמִיד יִצְּ֒רֽוּנִי: זְכֹר רַחֲמֶֽיךָ ה' וַחֲסָדֶֽיךָ כִּי מֵעוֹלָם הֵֽמָּה: תְּנוּ עֹז לֵאלֹקִים עַל־יִשְׂרָאֵל גַּאֲוָתוֹ וְעֻזּוֹ בַּשְּׁ֒חָקִים: נוֹרָא אֱלֹקִים מִמִּקְדָּשֶֽׁיךָ אֵל יִשְׂרָאֵל הוּא נֹתֵן עֹז וְתַעֲצֻמוֹת לָעָם בָּרוּךְ אֱלֹקִים: אֵל־נְקָמוֹת ה' אֵל נְקָמוֹת הוֹפִֽיעַ: הִנָּשֵׂא שֹׁפֵט הָאָֽרֶץ הָשֵׁב גְּמוּל עַל־גֵּאִים: לַה' הַיְשׁוּעָה עַל־עַמְּ֒ךָ בִרְכָתֶֽךָ סֶּֽלָה: ה' צְבָאוֹת עִמָּנוּ מִשְׂגָּב לָֽנוּ אֱלֹקֵי יַעֲקֹב סֶֽלָה: ה' צְבָאוֹת אַשְׁרֵי אָדָם בֹּטֵֽחַ בָּךְ: ה' הוֹשִֽׁיעָה הַמֶּֽלֶךְ יַעֲנֵֽנוּ בְיוֹם־קָרְאֵֽנוּ:
(ד) הוֹשִֽׁיעָה אֶת־עַמֶּֽךָ וּבָרֵךְ אֶת־נַחֲלָתֶֽךָ וּרְעֵם וְנַשְּׂ֒אֵם עַד־הָעוֹלָם: נַפְשֵֽׁנוּ חִכְּ֒תָה לַה' עֶזְרֵֽנוּ וּמָגִנֵּֽנוּ הוּא: כִּי־בוֹ יִשְׂמַח לִבֵּֽנוּ כִּי בְשֵׁם קָדְשׁוֹ בָטָֽחְנוּ: יְהִי־חַסְדְּ֒ךָ ה' עָלֵֽינוּ כַּאֲשֶׁר יִחַֽלְנוּ לָךְ: הַרְאֵֽנוּ ה' חַסְדֶּֽךָ וְיֶשְׁעֲךָ תִּֽתֶּן־לָֽנוּ: קֽוּמָה עֶזְרָֽתָה לָּנוּ וּפְדֵֽנוּ לְמַֽעַן חַסְדֶּֽךָ: אָנֹכִי ה' אֱלֹקֶֽיךָ הַמַּעַלְךָ מֵאֶֽרֶץ מִצְרָֽיִם הַרְחֶב־פִּֽיךָ וַאֲמַלְאֵֽהוּ: אַשְׁרֵי הָעָם שֶׁכָּֽכָה לּוֹ אַשְׁרֵי הָעָם שֶׁה' אֱלֹקָיו: וַאֲנִי בְּחַסְדְּ֒ךָ בָטַֽחְתִּי יָגֵל לִבִּי בִּישׁוּעָתֶֽךָ אָשִֽׁירָה לַה' כִּי גָמַל עָלָי:
(1) Dziękujcie Bogowi, głoście Jego Imię, rozgłaszajcie Jego czyny wśród narodów. Śpiewajcie Mu, komponujcie Mu pieśni, mówcie o wszystkich Jego cudach. Bądź dumny z Jego świętego Imienia, niech raduje się serce tych, którzy szukają Boga. Szukajcie Boga i Jego potęgi, nieustannie szukajcie Jego obecności. Pamiętaj o cudach, których dokonał, o Jego cudach i prawach z Jego ust. [Nasienie Izraela, Jego sługa, dzieci Jakuba, Jego wybrani. On jest Bogiem, naszym Bogiem; cała ziemia rządzi się Jego prawami. Pamiętajcie o Jego przymierzu na zawsze - o słowie, które nakazał tysiącom pokoleń - które zawarł jako traktat z Abrahamem i które było Jego przysięgą złożoną Izaakowi. Ustanowił je dla Jakuba jako ustawę, dla Izraela jako wieczne przymierze. Mówiąc: Tobie dam ziemię Kanaan, część twego dziedzictwa. Kiedy było was niewielu - bardzo niewielu - i byliście w niej obcymi. Wędrowali od narodu do narodu i od jednego królestwa do innego ludu. Nie pozwolił nikomu ich uciskać i napominał królów ze względu na nich. Nie dotykajcie Moich pomazańców i nie krzywdźcie Moich proroków". Śpiewajcie Bogowi na całej ziemi, ogłaszajcie Jego wybawienie z dnia na dzień. Opowiadajcie Jego chwałę wśród narodów, Jego cuda wśród wszystkich ludów. Bo Bóg jest wielki i najbardziej wychwalany; Niesamowity jest ponad wszystkich bogów. Bo wszyscy bogowie narodów są bożkami, podczas gdy Bóg stworzył niebiosa.
(2) Piękno i blask są przed Nim, siła i radość są w Jego obecności. Oddaj Bogowi rodziny ludów - oddaj Bogowi chwałę i potęgę. Oddajcie Bogowi chwałę należną Jego Imieniu, przynieście ofiarę i przyjdźcie przed Niego, pokłońcie się przed Bogiem w blasku świętości. Drżyjcie przed Nim wszystkie narody ziemi, bo On ustanowił zamieszkały świat tak, że nie może się poruszyć. Niebiosa będą się radować, ziemia będzie się radować i będą głosić wśród narodów: Bóg rozpoczął swoje panowanie. Morze i jego pełnia będą ryczeć; pole i wszystko, co na nim jest, będzie się radować. Wtedy drzewa leśne będą śpiewać z radości, [ustępując] przed Bogiem, gdy przyjdzie sądzić ziemię. Dziękujcie Bogowi, bo jest dobry, bo Jego dobroć jest wieczna. I powiedz: "Wybaw nas, Boże naszego wybawienia; zbierz nas i wybaw nas od narodów, abyśmy dziękowali Twojemu świętemu Imieniu, abyśmy byli wychwalani w Twojej chwale". Błogosławiony Bóg, Bóg Izraela na wieki wieków, a cały lud powiedział: "Amein" i wychwalali Boga". Wywyższajcie Boga, naszego Boga, i padajcie przed Jego podnóżkiem. Święty jest On! Wywyższajcie Bóg, naszego Boga, i kłaniajcie się przed Jego świętą górą, bo Bóg, nasz Bóg, jest święty.
(3) A On, Miłosierny, odpokutowuje nieprawość i nie niszczy; często powstrzymuje swój gniew i nie wzbudza całej swojej wściekłości. Ty, Bóg, nie wstrzymuj swego miłosierdzia wobec mnie; niech Twoja dobroć i Twoja prawda zawsze mnie chronią. Pamiętaj o swoim miłosierdziu Bóg i dobroci, bo są one od początku świata.
Daj moc Bogu, Jego duma (majestat) unosi się nad Izraelem, a Jego moc jest w chmurach. Jesteś niesamowity, Boże, z Twoich sanktuariów, Wszechmocny Izraela - On daje moc i moc ludowi; błogosławiony jest Bóg. Wszechmocny pomsty, Bóg, Wszechmocny pomsty, objaw się. Powstań, Sędzio ziemi! Odpłać aroganckim ich sprawiedliwą nagrodę. Wybawienie należy do Adonoya. Na Twój lud spłynie Twoje błogosławieństwo. Selah. Adonoy Zastępów jest z nami, twierdzą dla nas jest Bóg Jakuba. Selah. Adonoy Zastępów! Szczęśliwy człowiek, który ufa Tobie. Adonoy, wybaw nas. Król odpowie nam w dniu, w którym wołamy.
(4) Wybaw swój lud i pobłogosław swoje dziedzictwo, opiekuj się nim i podnieś go na wieki. Nasza dusza tęskniła za Bogiem, On jest naszą pomocą i naszą tarczą. Bo w Nim nasze serca będą się radować, bo w Jego świętym Imieniu zaufaliśmy. Niech Twoja dobroć, Bóg, będzie nad nami, ponieważ czekaliśmy na Ciebie. Okaż nam swoją dobroć, Bóg, i obdarz nas swoim wybawieniem. Powstań - przyjdź nam z pomocą i odkup nas ze względu na Twoją dobroć. Ja jestem Adonoj, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej; otwórz szeroko usta, a Ja je napełnię. Szczęśliwy jest lud, którego los jest taki, szczęśliwy jest lud, dla którego Adonoy jest ich Bogiem. W Twej dobroci ufam, moje serce będzie się radować z Twego wybawienia; będę śpiewał Adonoyowi, bo obszedł się ze mną łaskawie.
[1] Pieśń dziękczynna. - Okrzykujcie Bogu cała ziemio. [2] Służcie Bogu w radości, przyjdźcie przed Niego w weselu. [3] Uznajcie że Bóg, wszechmocny, On stworzył nas i doń należymy; lud Jego i trzoda któréj pasterzy. [4] Wnijdźcie do bram Jego z dziękczynieniem, do przedsieni Jego z wielbieniem, dziękujcie Mu, błogosławcie imieniu Jego. [5] Albowiem dobrym Bóg, na wieki łaska Jego, a od pokolenia do pokolenia niezawodność Jego.
(א) שמונה עשר פסוקי יהי כבוד כנגד שמונה עשרה ברכות דשמונה עשרה. ולפיכך הכניסום בתוך פסוקי דזמרה. (ערוך השולחן, אורח חיים נ, ד)
(ב) יְהִי כְבוֹד ה' לְעוֹלָם יִשְׂמַח ה' בְּמַעֲשָׂיו: יְהִי שֵׁם ה' מְבֹרָךְ מֵעַתָּה וְעַד־עוֹלָם: מִמִּזְרַח־שֶֽׁמֶשׁ עַד־מְבוֹאוֹ מְהֻלָּל שֵׁם ה': רָם עַל־כָּל־גּוֹיִם ה' עַל הַשָּׁמַֽיִם כְּבוֹדוֹ: ה' שִׁמְךָ לְעוֹלָם ה' זִכְרְ֒ךָ לְדֹר־וָדֹר: ה' בַּשָּׁמַֽיִם הֵכִין כִּסְאוֹ וּמַלְכוּתוֹ בַּכֹּל מָשָֽׁלָה: יִשְׂמְחוּ הַשָּׁמַֽיִם וְתָגֵל הָאָֽרֶץ וְיֹאמְ֒רוּ בַגּוֹיִם ה' מָלָךְ: ה' מֶֽלֶךְ ה' מָלָךְ ה' יִמְלֹךְ לְעֹלָם וָעֶד: ה' מֶֽלֶךְ עוֹלָם וָעֶד אָבְ֒דוּ גוֹיִם מֵאַרְצוֹ: ה' הֵפִיר עֲצַת־גּוֹיִם הֵנִיא מַחְשְׁבוֹת עַמִּים: רַבּוֹת מַחֲשָׁבוֹת בְּלֶב־אִישׁ וַעֲצַת ה' הִיא תָקוּם: עֲצַת ה' לְעוֹלָם תַּעֲמֹד מַחְשְׁבוֹת לִבּוֹ לְדֹר וָדֹר: כִּי הוּא אָמַר וַיֶּֽהִי הוּא־צִוָּה וַיַּעֲמֹד: כִּי בָחַר ה' בְּצִיּוֹן אִוָּהּ לְמוֹשָׁב לוֹ: כִּי־יַעֲקֹב בָּחַר לוֹ יָהּ יִשְׂרָאֵל לִסְגֻלָּתוֹ: כִּי לֹא יִטּשׁ ה' עַמּוֹ וְנַחֲלָתוֹ לֹא יַעֲזֹב: וְהוּא רַחוּם יְכַפֵּר עָוֹן וְלֹא־יַשְׁחִית וְהִרְבָּה לְהָשִׁיב אַפּוֹ וְלֹא־יָעִיר כָּל־חֲמָתוֹ: ה' הוֹשִׁיעָה הַמֶּֽלֶךְ יַעֲנֵֽנוּ בְיוֹם־קָרְאֵֽנוּ:
(1) Modlitwa ta, wspomniana w Maseches Sof'rim 17:11, jest zbiorem 18 wersetów z Psalmów, Kronik i Przysłów, w których Imię Boże (הויה) jest wspomniane 18 razy. Należy bardzo uważać, aby wymawiać "Imię" z najwyższą koncentracją, pamiętając, że jest On Najwyższym Panem wszystkiego, co istnieje.
(2) Chwała boga będzie trwać na wieki; Bóg będzie się radował ze swoich dzieł. Imię Boga będzie błogosławione odtąd na wieki. Od wschodu słońca aż do jego zachodu wychwalane jest Imię Boga. Wysoko ponad wszystkimi narodami jest Bóg, ponad niebiosami jest Jego chwała. Bóg, Twoje Imię jest na wieki, Boga, Twoje Wspomnienie jest dla pokoleń. Bóg ustanowił swój tron w niebie, ale Jego panowanie rządzi wszystkim. Niebiosa będą się radować, ziemia będzie się radować i będą głosić wśród narodów: Bóg rozpoczął swoje panowanie. Bóg jest Królem, Bóg był Królem, Bóg będzie Królem na wieki wieków". Bóg będzie panował przez całą wieczność [gdy] narody wyginą z Jego ziemi. Bóg unieważnia rady narodów, niszczy zamiary ludów. Wiele myśli jest w sercu człowieka, ale [tylko] rada Boga przetrwa. Rada Boga będzie trwać wiecznie, myśli Jego serca przez wszystkie pokolenia. Bo On przemówił i tak się stało; On rozkazał i tak się stało. Albowiem Bóg wybrał Syjon; chciał go na swoje mieszkanie. Bo Bóg wybrał Jakuba, by był Jego, Izraela na swój skarb. Bo Bóg nie odrzuci swego ludu, a swego dziedzictwa nie porzuci. On, Miłosierny, odpokutowuje nieprawość i nie niszczy. On często wycofuje Swój gniew i nie wzbudza całej Swojej wściekłości. Bóg, wybaw nas! Król odpowie nam w dniu, w którym wołamy.
Przetłumaczono z www.DeepL.com/Translator (wersja darmowa)
(א) צריך לכוין בתהלה לדוד דא"ר אלעזר כל האומר תהלה לדוד בכל יום ג"פ מובטח לו שהוא בן העולם הבא. ויותר יכוין בפסוק פותח את ידך, שעיקר מה שקבעוהו לומר בכל יום הוא בשביל אותו פסוק, שמזכיר בו שבחו של הקב"ה שמשגיח על בריותיו ומפרנסן. ונהגו לומר קודם לכן אשרי יושבי ביתך משום דילפינן מיניה שצריך אדם לישב שעה אחת קודם שיתפלל. ואחריו נהגו לומר ואנחנו נברך יה (טור, אורח חיים נ"א)
(ב) אַשְׁרֵי יוֹשְׁ֒בֵי בֵיתֶֽךָ עוֹד יְהַלְלֽוּךָ סֶּֽלָה: אַשְׁרֵי הָעָם שֶׁכָּֽכָה לּוֹ אַשְׁרֵי הָעָם שֶׁה' אֱלֹקָיו: תְּהִלָּה לְדָוִד אֲרוֹמִמְךָ אֱלוֹקַי הַמֶּֽלֶךְ וַאֲבָרְ֒כָה שִׁמְךָ לְעוֹלָם וָעֶד: בְּכָל־יוֹם אֲבָרְ֒כֶֽךָּ וַאֲהַלְלָה שִׁמְךָ לְעוֹלָם וָעֶד: גָּדוֹל ה' וּמְהֻלָּל מְאֹד וְלִגְדֻלָּתוֹ אֵין חֵֽקֶר: דּוֹר לְדוֹר יְשַׁבַּח מַעֲשֶׂיךָ וּגְבוּרֹתֶֽיךָ יַגִּֽידוּ: הֲדַר כְּבוֹד הוֹדֶֽךָ וְדִבְרֵי נִפְלְ֒אֹתֶֽיךָ אָשִֽׂיחָה: וֶעֱזוּז נוֹרְ֒אֹתֶֽיךָ יֹאמֵרוּ וּגְדֻלָּתְ֒ךָ אֲסַפְּ֒רֶֽנָּה: זֵֽכֶר רַב־טוּבְ֒ךָ יַבִּֽיעוּ וְצִדְקָתְ֒ךָ יְרַנֵּֽנוּ: חַנּוּן וְרַחוּם ה' אֶֽרֶךְ אַפַּֽיִם וּגְדָל־חָֽסֶד: טוֹב־ה' לַכֹּל וְרַחֲמָיו עַל־כָּל־מַעֲשָׂיו: יוֹדֽוּךָ ה' כָּל־מַעֲשֶֽׂיךָ וַחֲסִידֶֽיךָ יְבָרְ֒כֽוּכָה: כְּבוֹד מַלְכוּתְ֒ךָ יֹאמֵרוּ וּגְבוּרָתְ֒ךָ יְדַבֵּֽרוּ: לְהוֹדִֽיעַ לִבְנֵי הָאָדָם גְּבוּרֹתָיו וּכְבוֹד הֲדַר מַלְכוּתוֹ: מַלְכוּתְ֒ךָ מַלְכוּת כָּל־עֹלָמִים וּמֶמְשַׁלְתְּ֒ךָ בְּכָל־דּוֹר וָדֹר: סוֹמֵךְ ה' לְכָל־הַנֹּפְ֒לִים וְזוֹקֵף לְכָל־הַכְּ֒פוּפִים: עֵינֵי־כֹל אֵלֶֽיךָ יְשַׂבֵּֽרוּ וְאַתָּה נוֹתֵן־לָהֶם אֶת־אָכְלָם בְּעִתּוֹ: פּוֹתֵֽחַ אֶת־יָדֶֽךָ וּמַשְׂבִּֽיעַ לְכָל־חַי רָצוֹן: צַדִּיק ה' בְּכָל־דְּרָכָיו וְחָסִיד בְּכָל־מַעֲשָׂיו: קָרוֹב ה' לְכָל־קֹרְ֒אָיו לְכֹל אֲשֶׁר יִקְרָאֻֽהוּ בֶאֱמֶת: רְצוֹן־יְרֵאָיו יַעֲשֶׂה וְאֶת־שַׁוְעָתָם יִשְׁמַע וְיוֹשִׁיעֵם: שׁוֹמֵר ה' אֶת־כָּל־אֹהֲבָיו וְאֵת כָּל־הָרְ֒שָׁעִים יַשְׁמִיד: תְּהִלַּת ה' יְדַבֶּר פִּי וִיבָרֵךְ כָּל־בָּשָׂר שֵׁם קָדְשׁוֹ לְעוֹלָם וָעֶד: וַאֲנַֽחְנוּ נְבָרֵךְ יָהּ מֵעַתָּה וְעַד־עוֹלָם הַלְ֒לוּיָהּ:
(1) Rav S.R. Hirsch pisze, że sześć końcowych rozdziałów Księgi Psalmów jest najważniejszym darem natchnionych przez Boga hymnów Dawida, które Izrael tak bardzo kocha. Te sześć psalmów, 145-150, są istotnym składnikiem naszych codziennych modlitw. Nasi Mędrcy przywiązują szczególną wagę do Psalmu 145 i stwierdzają: "Ktokolwiek recytuje 'Pochwałę Dawida' trzy razy dziennie, z pewnością zasługuje na udział w przyszłym świecie" (Maseches Berachos 4b). Gdy psalm ten jest recytowany podczas modlitwy, zawsze wprowadzany jest dwoma wersetami z innych psalmów (84:5 i 144:15). Wersety te zawierają słowo "szczęśliwy" trzy razy, co jest aluzją do tego, że psalm ten jest recytowany trzy razy dziennie. Wersety te są tak ściśle utożsamiane z Psalmem 145, że powszechnie określa się go jako Aszrej (Szczęśliwy).
Przetłumaczono z www.DeepL.com/Translator (wersja darmowa)[1] Hymn Dawida. Wynoszę Cię Panie mój, królu, błogosławię imię Twoje na wieki wieków. [2] Każdego dnia błogosławię Cię i wysławiam imię Twoje na wieki wieków. [3] Wielki Bóg i sławiony wielce, a wielkości Jego niema granic. [4] Pokolenie pokoleniu niech wychwala dzieła Twoje, i wszechmoc Twoję niech rozpowiadają. [5] Blask chwały majestatu Twojego, i sprawy cudów Twoich rozpamiętywam. [6] I potęgę wspaniałych czynów Twoich opiewać będą, a o wielkości Twojéj rozpowiem. [7] Sławę wielkiej dobroci Twojéj wygłoszą, a sprawiedliwość Twoję opiewać będą. [8] Litościwy i miłosierny Bóg, nieskory do gniewu i wielki łaską. [9] Dobry Bóg dla wszystkich, i miłosierdzie Jego nad wszystkiemi tworami Jego. [10] Sławią Cię, Boże, wszystkie twory Twoje, i cnotliwi Twoi błogosławią Cię. [11] Chwałę królestwa Twego opowiadają, a potęgę Twoję wygłaszają. [12] Aby zwiastować synom ludzkim Jego potęgę, i chwałę blasku Jego królestwa. [13] Królestwo Twoje królestwem wszech światów, a panowanie Twoje od pokolenia do pokolenia. [14] Wspiera Bóg wszystkich upadających, a podnosi wszystkich zgnębionych. [15] Oczy wszystkich Ciebie wyglądają, a Ty dajesz im pożywienie ich w swoim czasie. [16] Otwierasz rękę Twoję, i nasycasz wszystko co żyje do woli. [17] Sprawiedliwy Bóg na wszystkich drogach Swoich, i łaskawy we wszystkich czynach Swoich. [18] Blizki Bóg wszystkim, którzy Go wzywają, każdemu kto wzywa Go szczerze. [19] Życzenie bogobojnych Swoich spełnia, a wołania ich słucha, i pomaga im. [20] Strzeże Bóg wszystkich, którzy Go miłują, a wszystkich niegodziwych tępi. [21] Chwałę Boga niech głoszą usta moje, a niech błogosławi wszelkie ciało imię święte Jego na wieki wieków.
(א) הַֽלְלוּ־יָ֡הּ הַֽלְלִ֥י נַ֝פְשִׁ֗י אֶת־ה'׃ (ב) אֲהַלְלָ֣ה ה' בְּחַיָּ֑י אֲזַמְּרָ֖ה לֵאלֹקַ֣י בְּעוֹדִֽי׃ (ג) אַל־תִּבְטְח֥וּ בִנְדִיבִ֑ים בְּבֶן־אָדָ֓ם ׀ שֶׁ֤אֵ֖ין ל֥וֹ תְשׁוּעָֽה׃ (ד) תֵּצֵ֣א ר֭וּחוֹ יָשֻׁ֣ב לְאַדְמָת֑וֹ בַּיּ֥וֹם הַ֝ה֗וּא אָבְד֥וּ עֶשְׁתֹּֽנֹתָֽיו׃ (ה) אַשְׁרֵ֗י שֶׁ֤אֵ֣ל יַעֲקֹ֣ב בְּעֶזְר֑וֹ שִׂ֝בְר֗וֹ עַל־ה' אֱלֹקָֽיו׃ (ו) עֹשֶׂ֤ה ׀ שָׁ֘מַ֤יִם וָאָ֗רֶץ אֶת־הַיָּ֥ם וְאֶת־כׇּל־אֲשֶׁר־בָּ֑ם הַשֹּׁמֵ֖ר אֱמֶ֣ת לְעוֹלָֽם׃ (ז) עֹשֶׂ֤ה מִשְׁפָּ֨ט ׀ לָעֲשׁוּקִ֗ים נֹתֵ֣ן לֶ֭חֶם לָרְעֵבִ֑ים ה' מַתִּ֥יר אֲסוּרִֽים׃ (ח) ה' ׀ פֹּ֘קֵ֤חַ עִוְרִ֗ים ה' זֹקֵ֣ף כְּפוּפִ֑ים ה' אֹהֵ֥ב צַדִּיקִֽים׃ (ט) ה' ׀ שֹׁ֘מֵ֤ר אֶת־גֵּרִ֗ים יָת֣וֹם וְאַלְמָנָ֣ה יְעוֹדֵ֑ד וְדֶ֖רֶךְ רְשָׁעִ֣ים יְעַוֵּֽת׃ (י) יִמְלֹ֤ךְ ה' ׀ לְעוֹלָ֗ם אֱלֹקַ֣יִךְ צִ֭יּוֹן לְדֹ֥ר וָדֹ֗ר הַֽלְלוּ־יָֽהּ׃ {פ}
(1) Alleluja.
Chwal Pana, duszo moja! (2) Będę chwalił Pana przez całe moje życie,
Będę śpiewał hymny memu Bogu, póki będę istniał.
(3) Nie pokładaj ufności w wielkich,
W śmiertelnym człowieku, który nie może zbawić. (4) Tchnienie jego gaśnie;
powraca do prochu;
W tym dniu jego plany spełzną na niczym.
(5) Szczęśliwy ten, kto ma Boga Jakuba za pomoc,
którego nadzieja jest w Panu, jego Bogu, (6) Stworzycielu nieba i ziemi,
morza i wszystkiego, co w nich jest;
który zachowuje wiarę na wieki; (7) który zapewnia sprawiedliwość pokrzywdzonym,
daje pokarm głodnym.
Pan uwalnia więźniów; (8) Pan przywraca wzrok niewidomym;
Pan sprawia, że ci, którzy są pochyleni, stają prosto;
Pan miłuje sprawiedliwych; (9) Pan czuwa nad obcym;
On dodaje odwagi sierocie i wdowie,
lecz drogę bezbożnych czyni krętą.
(10) Pan będzie królował na wieki,
twój Bóg, Syjonie, przez wszystkie pokolenia.
Alleluja.
[1] Chwalcie Pana, bo dobry, śpiewajcie Panu naszemu, bo miły, przystoi Mu chwała. [2] Buduje Jerozolimę Bóg, rozproszonych Izraela zgromadza. [3] Uzdrawia skruszone serca, i opatruje rany ich. [4] Oznacza liczbę gwiazdom, wszystkim imiona nadaje. [5] Wielki Pan nasz i wszechmocny, mądrości Jego bez liku. [6] Pokrzepia upokorzonych Bóg, poniża niegodziwych ku ziemi. [7] Zawtórujcie Bogu dziękczynieniem, zaśpiewajcie Panu naszemu na cytrze. [8] Który pokrywa niebo chmurami, przygotowuje dla ziemi deszcz, rozplenia po górach trawę. [9] Daje bydłu karm, rodowi kruka o co woła. [10] Nie siły konia pożąda, ani w biodrach męża ma upodobanie. [11] Upodobał Bóg czcicieli Swoich, którzy ufają miłosierdziu Jego. [12] Wysławiaj, Jerozolimo, Boga, chwal Pana twojego, Cyonie. [13] On utwierdza zawory bram twoich, błogosławi synom twoim w tobie. [14] Ustanawia w granicach twoich pokój, obfitością ziarna nasyca cię. [15] Zsyła słowo Swoje na ziemię, szybko mknie rozkaz Jego. [16] Spuszcza śnieg jak wełnę, szron jak popiół rozsypuje. [17] Rzuca lód Swój bryłami, przed mrozem Jego któż się ostoi. [18] Posyła słowo Swoje i roztapia je, wionie wiatrem Swoim, leją się wody. [19] Objawił słowo Swoje Jakóbowi, ustawy i prawa Swoje Izraelowi. [20] Nie uczynił tak wszystkim ludom, i praw nie poznały. - Halleluja.
[1] Halleluja. Chwalcie Boga na niebiosach, chwalcie Go na wysokościach. [2] Chwalcie Go wszyscy posłannicy Jego, chwalcie Go wszystkie zastępy Jego. [3] Chwalcie Go słońce i księżycu, chwalcie Go wszystkie gwiazdy światła. [4] Chwalcie Go niebiosa niebios, i wody nad niebiosami. [5] Niechaj chwalą imię Boga, bo On rozkazał i stworzone są. [6] I ustanowił je na wieki wieków, prawo nadał i nie zmieni. [7] Chwalcie Boga na ziemi, cudotwory i wszystkie głębie. [8] Ogień i grad, śnieg i mgła, wicher gwałtowny, wykonawca Jego rozkazu. [9] Góry i wsze pagórki, drzewa owocowe, i wszystkie cedry. [10] Zwierzęta i wszelkie bydło, gady i ptactwo skrzydlate. [11] Królowie ziemi i wsze narody, książęta i wszyscy sędziowie ziemi. [12] Młodzieńcy i dziewice, starcy i młodzież. [13] Niech chwalą imię Boga, bo wzniosłém imię Jego jedynie; wspaniałość Jego nad ziemią i niebem. [14] Podniósł potęgę narodu Swego, sławę wszystkich cnotliwych Swoich, synów Izraela, ludu Mu blizkiego. - Halleluja.
[1] Halleluja. Śpiewajcie Bogu pieśń nową, chwałę Jego w zgromadzeniu pobożnych. [2] Niech cieszy się Izrael Twórcą swoim, niech synowie Cyonu radują się królem swoim. [3] Niech chwalą imię Jego fletem, bębnem i cytrą niech grają Mu. [4] Bo upodobał Bóg lud Swój, uwieńcza pokornych wybawieniem. [5] Cieszą się pobożni sławą, śpiewają na swych łożach. [6] Chwała Pana w głosie ich, a miecz obosieczny w ręku ich. [7] Aby spełnić pomstę na poganach, karę na plemionach. [8] Aby wiązać królów ich pętami, a dostojników ich okowami żelaznemi. [9] Aby postąpić z nimi według prawa zapisanego; wspaniały On dla wszystkich cnotliwych Swoich. - Halleluja.
[1] Halleluja. - Chwalcie Pana w świątyni Jego, chwalcie Go na przestworze potęgi Jego. [2] Chwalcie go we wszechmocy Jego, chwalcie Go wedle ogromu wielkości Jego. [3] Chwalcie Go głosem trąb, chwalcie Go na lutni i cytrze. [4] Chwalcie go bębnem i fletem, chwalcie Go na skrzypcach i piszczałkach. [5] Chwalcie Go na cymbałach głośnych, chwalcie Go na cymbałach brzmiących. [6] Wszelki duch niech chwali Pana. - Halleluja.
(ג) וַיְבָֽרֶךְ דָּוִיד אֶת־ה' לְעֵינֵי כָּל־הַקָּהָל וַיֹּֽאמֶר דָּוִיד בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵי יִשְׂרָאֵל אָבִֽינוּ, מֵעוֹלָם וְעַד־עוֹלָם: לְךָ ה' הַגְּ֒דֻלָּה וְהַגְּ֒בוּרָה וְהַתִּפְאֶֽרֶת וְהַנֵּֽצַח וְהַהוֹד כִּי־כֹל בַּשָּׁמַֽיִם וּבָאָֽרֶץ לְךָ ה' הַמַּמְלָכָה וְהַמִּתְנַשֵּׂא לְכֹל לְרֹאשׁ: וְהָעֽשֶׁר וְהַכָּבוֹד מִלְּ֒פָנֶֽיךָ וְאַתָּה מוֹשֵׁל בַּכֹּל, וּבְיָדְ֒ךָ כֹּֽחַ וּגְבוּרָה, וּבְיָדְ֒ךָ לְגַדֵּל וּלְחַזֵּק לַכֹּל: וְעַתָּה אֱלֹקֵֽינוּ מוֹדִים אֲנַֽחְנוּ לָךְ וּמְהַלְלִים לְשֵׁם תִּפְאַרְתֶּֽךָ:
(3) And David blessed Adonoy in the presence of all the assembly; and David said, Blessed are You, Adonoy, God of Israel, our father,45David singles out Jacob because he was the first Patriarch to mention building a house of God (Genesis 28:22), “Then shall this stone which I have set for a pillar be God’s house.”—Radak forever and ever. Yours, Adonoy, is the greatness, the might, the glory the victory and the beauty,46David thus renders unto God the greatness God has given him. His might in war, his victories in battle, and the majesty of his kingdom, are all due to God’s providence.—Iyun T’filah for all that is in heaven and on earth [is Yours]; Yours, Adonoy, is the kingdom and You are uplifted, [supreme] over all rulers. The riches and the honor come from You, and You rule over all; in Your hand are power and might, and [it is] in Your hand to bestow greatness and strength upon all. And now, our God, we give thanks to You and praise Your glorious Name.47I Chronicles 29:10-13.
(א) אַתָּה־הוּא ה' לְבַדֶּֽךָ, אַתָּה עָשִֽׂיתָ אֶת־הַשָּׁמַֽיִם שְׁמֵי הַשָּׁמַֽיִם וְכָל־צְבָאָם, הָאָֽרֶץ וְכָל־אֲשֶׁר עָלֶֽיהָ הַיַּמִּים וְכָל־אֲשֶׁר בָּהֶם, וְאַתָּה מְחַיֶּה אֶת־כֻּלָּם וּצְבָא הַשָּׁמַֽיִם לְךָ מִשְׁתַּחֲוִים: אַתָּה הוּא ה' הָאֱלֹקִים אֲשֶׁר בָּחַֽרְתָּ בְּאַבְרָם וְהוֹצֵאתוֹ מֵאוּר כַּשְׂדִּים וְשַֽׂמְתָּ שְׁמוֹ אַבְרָהָם: וּמָצָֽאתָ אֶת־לְבָבוֹ נֶאֱמָן לְפָנֶֽיךָ
(ב) וְכָרוֹת עִמּוֹ הַבְּ֒רִית לָתֵת אֶת־אֶרֶץ הַכְּ֒נַֽעֲנִי הַחִתִּי הָֽאֱמֹרִי וְהַפְּ֒רִזִּי וְהַיְבוּסִי וְהַגִּרְגָּשִׁי לָתֵת לְזַרְעוֹ. וַתָּקֶם אֶת־דְּבָרֶיךָ כִּי צַדִּיק אָֽתָּה. וַתֵּרֶא אֶת־עֳנִי אֲבֹתֵינוּ בְּמִצְרָיִם וְאֶת־זַֽעֲקָתָם שָׁמַעְתָּ עַל־יַם־סֽוּף. וַתִּתֵּן אֹתֹת וּמֹֽפְ֒תִים בְּפַרְעֹה וּבְכָל־עֲבָדָיו וּבְכָל־עַם אַרְצוֹ כִּי יָדַעְתָּ כִּי הֵזִידוּ עֲלֵיהֶם. וַתַּֽעַשׂ־לְךָ שֵׁם כְּהַיּוֹם הַזֶּֽה. וְהַיָּם בָּקַעְתָּ לִפְנֵיהֶם וַיַּֽעַבְרוּ בְתוֹךְ־הַיָּם בַּיַּבָּשָׁה. וְֽאֶת־רֹדְ֒פֵיהֶם הִשְׁלַכְתָּ בִמְצוֹלֹת כְּמוֹ־אֶבֶן בְּמַיִם עַזִּֽים.
(1) You alone are Adonoy;48This is an affirmation of God’s unity: “Adonoy is One.” The next six verses are taken from Nehemiah 9:6-11. They are the last words of praise found in Scripture. You have made the skies, the skies of skies49This denotes the highest of the seven heavens. and all their hosts,50This signifies the sun, moon, and stars. the earth and all that is upon it, the seas and all that is in them; and You give life to all of them, and the heavenly hosts51These are the angelic beings that worship Adonoy. bow before You. You are Adonoy, the God Who chose Avrom, and brought him out of Ur Kasdim and established his name (as) Avrohom.52This was not a mere changing of names. Abraham was elevated and attained new stature as a patriarch by virtue of his new name. And You found his heart faithful before You,53This was demonstrated when he was ready to sacrifice Isaac.
(2) and You made the covenant with him54In some congregations, וכרות is recited responsively on the day of a circumcision. Consequently, some siddurim indicate that a new paragraph begins here. But it is actually a continuation of the verse. to give the land of the Canaanites, the Hittites, the Amorites, the Perizites, the Jebusites, and the Girgashites, to give to his seed; and You kept Your word, for You are righteous. And You saw the affliction of our fathers in Egypt, and their cry You heard at the Sea of Reeds. And You imposed signs and wonders against Pharaoh and all his servants and all the people of his land, for You knew that they acted malevolently against them;55Them, i.e., the Jews in Egypt. and (thus) You have made a name for Yourself, like this day.56The miracles and wonders of the Exodus have not and will not be forgotten. Each generation reaffirms its testimony to God’s might against the Egyptians and thus the event remains as vivid and real as though it occurred today. And the sea, You split before them, and they went through the midst of the sea on the dry land; and their pursuers You hurled into the depths, like a stone into mighty waters.57Nechemyah 9:6-11
(ג) אָז יָשִׁיר־משֶׁה וּבְנֵי יִשְׂרָאֵל אֶת־הַשִּׁירָה הַזֹּאת לַה' וַיֹּאמְרוּ לֵאמֹר אָשִֽׁירָה לַה' כִּי־גָאֹה גָּאָה סוּס וְרֹכְ֒בוֹ רָמָה בַיָּם: עָזִּי וְזִמְרָת יָהּ וַיְהִי־לִי לִישׁוּעָה זֶה אֵלִי וְאַנְוֵֽהוּ אֱלֹקֵי אָבִי וַאֲרֹמְ֒מֶֽנְהוּ: ה' אִישׁ מִלְחָמָה ה' שְׁמוֹ: מַרְכְּבֹת פַּרְעֹה וְחֵילוֹ יָרָה בַיָּם וּמִבְחַר שָׁלִשָׁיו טֻבְּ֒עוּ בְיַם־סוּף: תְּהֹמֹת יְכַסְיֻֽמוּ יָרְ֒דוּ בִמְצוֹלֹת כְּמוֹ־אָֽבֶן: יְמִינְ֒ךָ ה' נֶאְדָּרִי בַּכֹּֽחַ יְמִֽינְ֒ךָ ה' תִּרְעַץ אוֹיֵב: וּבְרֹב גְּאוֹנְ֒ךָ תַּהֲרֹס קָמֶֽיךָ תְּשַׁלַּח חֲרֹנְ֒ךָ יֹֽאכְ֒לֵמוֹ כַּקַּשׁ: וּבְרֽוּחַ אַפֶּֽיךָ נֶֽעֶרְמוּ מַֽיִם נִצְּ֒בוּ כְמוֹ־נֵד נֹזְ֒לִים קָפְ֒אוּ תְהֹמֹת בְּלֶב־יָם: אָמַר אוֹיֵב אֶרְדֹּף אַשִּׂיג אֲחַלֵּק שָׁלָל תִּמְלָאֵֽמוֹ נַפְשִׁי אָרִיק חַרְבִּי תּוֹרִישֵֽׁמוֹ יָדִי: נָשַֽׁפְתָּ בְרוּחֲךָ כִּסָּֽמוֹ יָם צָלֲלוּ כַּעוֹפֶֽרֶת בְּמַֽיִם אַדִּירִים: מִי־כָמֹֽכָה בָּאֵלִם ה' מִי כָּמֹֽכָה נֶאְדָּר בַּקֹּֽדֶשׁ נוֹרָא תְהִלֹּת עֹֽשֵׂה־פֶֽלֶא: נָטִֽיתָ יְמִינְ֒ךָ תִּבְלָעֵֽמוֹ אָֽרֶץ: נָחִֽיתָ בְחַסְדְּ֒ךָ עַם־זוּ גָּאָֽלְתָּ נֵהַֽלְתָּ בְעָזְּ֒ךָ אֶל־נְוֵה קָדְשֶֽׁךָ: שָֽׁמְ֒עוּ עַמִּים יִרְגָּזוּן חִיל אָחַז ישְׁ֒בֵי פְּלָֽשֶׁת: אָז נִבְהֲלוּ אַלּוּפֵי אֱדוֹם אֵילֵי מוֹאָב יֹֽאחֲזֵֽמוֹ רָֽעַד נָמֹֽגוּ כֹּל ישְׁ֒בֵי כְנָֽעַן: תִּפֹּל עֲלֵיהֶם אֵימָֽתָה וָפַֽחַד בִּגְדֹל זְרוֹעֲךָ יִדְּ֒מוּ כָּאָֽבֶן עַד־יַֽעֲבֹר עַמְּ֒ךָ ה' עַד־יַֽעֲבֹר עַם־זוּ קָנִֽיתָ: תְּבִאֵֽמוֹ וְתִטָּעֵֽמוֹ בְּהַר נַחֲלָתְ֒ךָ מָכוֹן לְשִׁבְתְּ֒ךָ פָּעַֽלְתָּ ה' מִקְּ֒דָשׁ אדושם כּוֹנְ֒נוּ יָדֶֽיךָ: ה' יִמְלֹךְ לְעֹלָם וָעֶד: ה' יִמְלֹךְ לְעֹלָם וָעֶד: ה' מַלְכוּתֵהּ קָאֵים לְעָלַם וּלְעָלְ֒מֵי עָלְ֒מַיָּא: כִּי בָא סוּס פַּרְעֹה בְּרִכְבּוֹ וּבְפָרָשָׁיו בַּיָּם וַיָּֽשֶׁב ה' עֲלֵהֶם אֶת־מֵי הַיָּם וּבְנֵי יִשְׂרָאֵל הָלְ֒כוּ בַיַּבָּשָׁה בְּתוֹךְ הַיָּֽם: כִּי לַה' הַמְּ֒לוּכָה וּמשֵׁל בַּגּוֹיִם: וְעָלוּ מוֹשִׁעִים בְּהַר צִיּוֹן לִשְׁפֹּט אֶת־הַר עֵשָׂו, וְהָיְ֒תָה לַה' הַמְּ֒לוּכָה: וְהָיָה ה' לְמֶֽלֶךְ עַל־כָּל הָאָֽרֶץ בַּיּוֹם הַהוּא יִהְיֶה ה' אֶחָד וּשְׁמוֹ אֶחָד:
[1] Wtedy zaśpiewał Mojżesz i synowie Israela pieśń tę Wiekuistemu, a rzekli w tych słowach: "Zaśpiewam Wiekuistemu, bo wzniósł się wielce; rumaka i jeźdźca jego wtrącił w morze! [2] Sławą i pieśnią moją - Jah, i stał mi się pomocą. Ten to Bóg mój, a uwielbiam Go; Bóg ojca mojego, a wynoszę Go. [3] Wiekuisty - bojownikiem, Wiekuisty imię Jego! [4] Wozy Faraona i wojska jego wrzucił w morze; a wybór trójzapaśników jego pogrążony w morzu Sitowém! [5] Otchłanie pokryły ich; zapadli w głębie jako kamień. [6] Prawica Twoja, Wiekuisty, uświetniona mocą, prawica Twoja, Wiekuisty, zgromiła wroga! [7] Wielkością majestatu Twego kruszysz przeciwników Twoich; wywierasz gniew Twój, pożera ich niby źdźbło. [8] Zadęciem nozdrzy Twoich spiętrzyły się wody, stanęły jako grobla nurty, skrzepły tonie w pośrodku morza! [9] Rzekł wróg: "Będę gonił, doścignę, rozdzielę łupy; nasyci się nimi dusza moja, obnażę miecz mój, wytępi ich ręka moja!" [10] Zadąłeś tchnieniem Twojém, okryło ich morze; pogrążyli się jako ołów w wodach potężnych. [11] Któż, jak Ty, między bóstwami, Wiekuisty? Któż, jak Ty, wsławiony świętością, wspaniały w chwale, sprawco cudów! [12] Wyciągnąłeś prawicę Twoję, - pochłonęła ich ziemia!... [13] Wiedziesz łaską Twoją ten lud, któryś wybawił, prowadzisz mocą Twoją do przybytku świętości Twojej! [14] Słyszą narody, drżą; dreszcz przejmuje mieszkańców Peleszeth. [15] Wtedy trwożą się książęta Edomu, mocarze Moabu, przejmuje ich drżenie, truchleją wszyscy mieszkańcy Kanaanu. [16] Oby padła na nich bojaźń i trwoga, od wielkości ramienia Twego niechaj zaniemieją jako głaz, aż przejdzie lud ten, któryś sobie nabył! [17] Zaprowadzisz ich i zasadzisz na górze dziedzictwa Twego, na miejscu, które urządzisz na siedzibę Twą, Wiekuisty, w świątyni, Panie, którą założą ręce Twoje! [18] Wiekuisty królować będzie na wieki i na zawsze!" [19] I tak weszły konie Faraona z wozami jego i jeźdźcami do morza i zwrócił na nich Wiekuisty wody morza; synowie zaś Israela przeszli po suszy środkiem morza.
(א) יִשְׁתַּבַּח שִׁמְךָ לָעַד מַלְכֵּנוּ. הָאֵל הַמֶּֽלֶךְ הַגָּדוֹל וְהַקָּדוֹשׁ בַּשָּׁמַֽיִם וּבָאָֽרֶץ. כִּי לְךָ נָאֶה ה' אֱלֹקֵֽינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵֽינוּ. שִׁיר וּשְׁבָחָה הַלֵּל וְזִמְרָה. עֹז וּמֶמְשָׁלָה. נֶֽצַח גְּדֻלָּה וּגְבוּרָה. תְּהִלָּה וְתִפְאֶֽרֶת. קְדֻשָּׁה וּמַלְכוּת. בְּרָכוֹת וְהוֹדָאוֹת מֵעַתָּה וְעַד־עוֹלָם. בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֵל מֶֽלֶךְ גָּדוֹל בַּתִּשְׁבָּחוֹת. אֵל הַהוֹדָאוֹת אֲדוֹן הַנִּפְלָאוֹת הַבּוֹחֵר בְּשִׁירֵי זִמְרָה. מֶֽלֶךְ אֵל חֵי הָעוֹלָמִים.
(1) Praised be Your Name forever,1Your praise is unlimited in terms of time; You will be praised forever.—Ya’avetz our King, Almighty the great and holy King in heaven2Your praise is unlimited in terms of place; You will be praised in heaven as well as on earth.—Ya’avetz and on earth. For to You it is fitting [to offer] Adonoy, our God, and God of our fathers, song and praise, glorification and hymns, [to proclaim Your] strength and dominion, victory, grandeur, and might, praise and glory, holiness and sovereignty, blessings and thanksgivings,3Fifteen words of praise and adoration are enumerated. Hebrew is remarkably rich in the vocabulary of adoration and worship. As Latin is the language of war and Greek of oratory, so is Hebrew the language of prayer.—Midrash from now and forever. Blessed are You, Adonoy, Almighty, King [Who is] great in [our] praise Almighty, of [to Whom we offer our] thanksgiving, Master of [Whom we praise for His] wonders,4These lines were adapted from the explanation of the Tzelosa d’Avrohom. the Selector of song-hymns, You are the King, Almighty, Life of [all] the worlds.
(א) המנהג הפשוט בכל תפוצות ישראל לומר ברכו לפני פריסת שמע. ואין לאומרו בפחות מעשרה שכל דבר שבקדושה אינו בפחות מעשרה (אבודרהם).
(ב) ואומר שליח צבור:
(ג) בָּרְ֒כוּ אֶת ה' הַמְּ֒בֹרָךְ:
(ד) ועונין הקהל:
(ה) בָּרוּךְ ה' הַמְּ֒בֹרָךְ לְעוֹלָם וָעֶד:
(ו) אין להפסיק כלל בין ברכו ליוצר אור אפילו לדבר מצוה (לבוש).
(1) It has become a universally-accepted custom to recite Barechu before proceeding to the blessings of Shema. Barechu, like Kaddish and Kedushah, cannot be recited unless a quorum—a minyan of ten adult males—is present. Barechu is also said by one who is called upon to read from the Torah. The practice of saying Barechu is mentioned numerous times in the Talmud. It is even cited in the Mishna (Maseches Berachos 49b) in the names of Rabbi Akiva and Rabbi Yishmael.
(2) The Chazzan says:
(3) Bless Adonoy Who is blessed.
(4) The Congregation responds and the Chazzan repeats:
(5) Blessed is Adonoy, Who is blessed forever and ever.
a(א) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ מֶֽלֶךְ הָעוֹלָם יוֹצֵר אוֹר וּבוֹרֵא חֽשֶׁךְ עֹשֶׂה שָׁלוֹם וּבוֹרֵא אֶת־הַכֹּל:
(ב) הַמֵּאִיר לָאָֽרֶץ וְלַדָּרִים עָלֶֽיהָ בְּרַחֲמִים וּבְטוּבוֹ מְחַדֵּשׁ בְּכָל־יוֹם תָּמִיד מַעֲשֵׂה בְרֵאשִׁית: מָה־רַבּוּ מַעֲשֶׂיךָ | ה' כֻּלָּם בְּחָכְמָה עָשִׂיתָ מָלְ֒אָה הָאָרֶץ קִנְיָנֶֽךָ: הַמֶּֽלֶךְ הַמְ֒רוֹמָם לְבַדּוֹ מֵאָז. הַמְ֒שֻׁבָּח וְהַמְ֒פֹאָר וְהַמִּתְנַשֵּׂא מִימוֹת עוֹלָם: אֱלֹקֵי עוֹלָם בְּרַחֲמֶֽיךָ הָרַבִּים רַחֵם עָלֵֽינוּ אֲדוֹן עֻזֵּֽנוּ צוּר מִשְׂגַּבֵּֽנוּ מָגֵן יִשְׁעֵֽנוּ מִשְׂגָּב בַּעֲדֵֽנוּ: אֵל בָּרוּךְ גְּדוֹל דֵּעָה הֵכִין וּפָעַל זָהֳרֵי חַמָּה: טוֹב יָצַר כָּבוֹד לִשְׁמוֹ מְאוֹרוֹת נָתַן סְבִיבוֹת עֻזּוֹ: פִּנּוֹת צְבָאָיו קְדוֹשִׁים רוֹמְ֒מֵי שַׁדַּי תָּמִיד מְסַפְּרִים כְּבוֹד־אֵל וּקְדֻשָּׁתוֹ: תִּתְבָּרַךְ ה' אֱלֹקֵֽינוּ עַל־שֶֽׁבַח מַעֲשֵׂה יָדֶֽיךָ וְעַל־מְאֽוֹרֵי אוֹר שֶׁעָשִֽׂיתָ יְפָאֲרֽוּךָ סֶּֽלָה:
(ג) תִּתְבָּרַךְ צוּרֵֽנוּ מַלְכֵּֽנוּ וְגוֹאֲלֵֽנוּ בּוֹרֵא קְדוֹשִׁים. יִשְׁתַּבַּח שִׁמְךָ לָעַד מַלְכֵּֽנוּ יוֹצֵר מְשָׁרְ֒תִים. וַאֲשֶׁר מְשָׁרְ֒תָיו כֻּלָּם עוֹמְ֒דִים בְּרוּם עוֹלָם וּמַשְׁמִיעִים בְּיִרְאָה יַֽחַד בְּקוֹל דִּבְרֵי אֱלֹקִים חַיִּים וּמֶֽלֶךְ עוֹלָם. כֻּלָּם אֲהוּבִים. כֻּלָּם בְּרוּרִים. כֻּלָּם גִּבּוֹרִים. וְכֻלָּם עוֹשִׂים בְּאֵימָה וּבְיִרְאָה רְצוֹן קוֹנָם. וְכֻלָּם פּוֹתְ֒חִים אֶת־פִּיהֶם בִּקְדֻשָּׁה וּבְטָהֳרָה. בְּשִׁירָה וּבְזִמְרָה. וּמְבָרְ֒כִים וּמְשַׁבְּ֒חִים וּמְפָאֲרִים וּמַעֲרִיצִים וּמַקְדִּישִׁים וּמַמְלִיכִים
:
(ד) אֶת שֵׁם הָאֵל הַמֶּֽלֶךְ הַגָּדוֹל הַגִּבּוֹר וְהַנּוֹרָא קָדוֹשׁ הוּא. וְכֻלָּם מְקַבְּ֒לִים עֲלֵיהֶם עֹל מַלְכוּת שָׁמַֽיִם זֶה מִזֶּה. וְנוֹתְ֒נִים רְשׁוּת זֶה לָזֶה לְהַקְדִּישׁ לְיוֹצְ֒רָם בְּנַֽחַת רֽוּחַ. בְּשָׂפָה בְרוּרָה וּבִנְעִימָה. קְדֻשָּׁה כֻּלָּם כְּאֶחָד עוֹנִים וְאוֹמְ֒רִים בְּיִרְאָה:
(ה) קָדוֹשׁ קָדוֹשׁ, קָדוֹשׁ ה' צְבָאוֹת. מְלֹא כָל־הָאָֽרֶץ כְּבוֹדוֹ:
(ו) וְהָאוֹפַנִּים וְחַיּוֹת הַקֹּֽדֶשׁ בְּרַֽעַשׁ גָּדוֹל מִתְנַשְּׂ֒אִים לְעֻמַּת שְׂרָפִים לְעֻמָּתָם מְשַׁבְּ֒חִים וְאוֹמְ֒רִים:
(ז) בָּרוּךְ כְּבוֹד־ה' מִמְּ֒קוֹמוֹ:
(ח) לְאֵל בָּרוּךְ נְעִימוֹת יִתֵּֽנוּ. לְמֶֽלֶךְ אֵל חַי וְקַיָּם זְמִרוֹת יֹאמֵֽרוּ וְתִשְׁבָּחוֹת יַשְׁמִֽיעוּ. כִּי הוּא לְבַדּוֹ פּוֹעֵל גְּבוּרוֹת. עוֹשֶׂה חֲדָשׁוֹת. בַּֽעַל מִלְחָמוֹת. זוֹרֵֽעַ צְדָקוֹת. מַצְמִֽיחַ יְשׁוּעוֹת. בּוֹרֵא רְפוּאוֹת. נוֹרָא תְהִלּוֹת. אֲדוֹן הַנִּפְלָאוֹת: הַמְ֒חַדֵּשׁ בְּטוּבוֹ בְּכָל־יוֹם תָּמִיד מַעֲשֵׂה בְרֵאשִׁית: כָּאָמוּר לְעֹשֵׂה אוֹרִים גְּדֹלִים כִּי לְעוֹלָם חַסְדּֽוֹ: אוֹר חָדָשׁ עַל־צִיּוֹן תָּאִיר וְנִזְכֶּה כֻלָּֽנוּ מְהֵרָה לְאוֹרוֹ: בָּרוּךְ אַתָּה ה' יוֹצֵר הַמְּ֒אוֹרוֹת:
Błogosłowiony Jesteś Ty Haszem, nasz Bóg, Król świata, który kstałtuje światło i stwardza ciemność czyni pokój i stwarza wszystko
izajasza 45:7
[7] Przygotowujący światło, i wytwarzający ciemność, sprawiający dobro i tworzący zło - Ja Wiekuisty czynię to wszystko.
który daje światło ziemi i tym, którzy na niej mieszkaja. w swojej dobroci odnawia nieustannie każdego dnia dzieło stworzenia. jak wielkie są Twoje dzieła, Haszem, wszystkie uczynileś z mądrościa, zimia pełna jst Twojej własności. Król jedynie wywyzszony przed aktem stworzenia, wychwalany, wysławiany, wyniesiony od najdawaniesjszych dni. Boże wieczny, w Swoim wielkim miłosierdziu zmiłuj się nad nami, Panie naszej siły, Opoko naszey twierdzy, Tarczo naszego zbawienia, bądz dla nas Twierdza. Boże błogosławiony, wielkej mądrości, przygitowujący i działaniem pormieni słońca. Dobry który ukształtował chwalę Swojego imienia, który rozmiesćił ciała niebieskie wokół ASwojej potęgi. Przywodci jego zastępow, swięci, wywyższający Wsczechmocnego, nieustannie opowiadają chwale Boga i chwalę jego świętości. Bądz błogosławiony, Haszem, naz Boze, ponad pochwały dzieł Twoich rąk i ponad światłość świateł, które uczyniłeś-niech cie wysławiają. sela.
Bądz błogosławiony, nasza ópoko, nasz królu i nasz wybawco, stwarzający świętych. Niech będzie wychwalane Twoje Imie na wielki, królu nasz, kształtujący posługujących, i którego wszyscy posługujący stoją na wysokosciach świata i oglaszają razem, w bojażni donośnie, słowa Boga żywego i króla świata. Wszyscy oni są ukochani, wszyscy są nieskazitelni, wszyscy potęzni i wszyscy wykonują w strachu i w bojażni wolę swojego Własciciela. Wszyscy otwierają swoje usta w świętości i czystości, śpiewem i pieśnia, i błogosławią, i wychwalają, i wysłasiają czczą, uświęcają i królowanie.
imienia Boga, króla wielkiego, potęznego, i straszliwego Królestwa Niebios, jeden od drugiego i jają pozwolenie, jeden drugiemu, aby uświęcać swojego Tworce, w spokoju ducha, językiem jasnum i przyjemnym. Wszyscy jak jeden ogłaszają jego Świętość i mówią w bajażni.
Święty, święty święty Haszem Mocy, pełna jest cała ziemia Jego chwały.
Niech będzie błogosławiony majestat Haszem z Jego miejsca.
Bogu błogosławionemu ofiarują przyjemne mlodie, królowi, Bogu Żywemu i trającemu, wypowiadają pieśni i ogłaszają pochwały. Bo On sam dokonuje potęznich, dzieł, czyni nowe rzeczy, jest Panem wojem, rozsiewa sprawiedliwość, sprawia, że zakwita zbawienie, stwarza uzdrowienie. Zbyt straszliwy, by Go chwali, Pan cudów, który w sowjej dobroci nieustannie odnawia codzniennie Dzieło stworzenia, jak jest powiedzane. Dziekujmy temu który czyni wielkie światła, bo na wieki jest jego Laska. Zaswiec nowe światło na Syjonie i obyśmy wszyscy zasłużyli prędko na jego światłość. Błogosławiony jesteś Ty Haszem, Twórca świateł.
(א) אַהֲבָה רַבָּה אֲהַבְתָּֽנוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ חֶמְלָה גְדוֹלָה וִיתֵרָה חָמַֽלְתָּ עָלֵֽינוּ: אָבִֽינוּ מַלְכֵּֽנוּ בַּעֲבוּר אֲבוֹתֵֽינוּ שֶׁבָּטְ֒חוּ בְךָ וַתְּ֒לַמְּ֒דֵם חֻקֵּי חַיִּים כֵּן תְּחָנֵּֽנוּ וּתְלַמְּ֒דֵֽנוּ: אָבִֽינוּ הָאָב הָרַחֲמָן הַמְ֒רַחֵם רַחֵם עָלֵֽינוּ וְתֵן בְּלִבֵּֽנוּ לְהָבִין וּלְהַשְׂכִּיל לִשְׁמֹֽעַ לִלְמֹד וּלְ֒לַמֵּד לִשְׁמֹר וְלַעֲשׂוֹת וּלְקַיֵּם אֶת־כָּל־דִּבְרֵי תַלְמוּד תּוֹרָתֶֽךָ בְּאַהֲבָה: וְהָאֵר עֵינֵֽינוּ בְּתוֹרָתֶֽךָ וְדַבֵּק לִבֵּֽנוּ בְּמִצְוֹתֶֽיךָ וְיַחֵד לְבָבֵֽנוּ לְאַהֲבָה וּלְיִרְאָה אֶת־שְׁמֶֽךָ: וְלֹא נֵבוֹשׁ לְעוֹלָם וָעֶד כִּי בְשֵׁם קָדְשְׁ֒ךָ הַגָּדוֹל וְהַנּוֹרָא בָּטָֽחְנוּ נָגִֽילָה וְנִשְׂמְ֒חָה בִּישׁוּעָתֶֽךָ: וַהֲבִיאֵֽנוּ לְשָׁלוֹם מֵאַרְבַּע כַּנְפוֹת הָאָֽרֶץ וְתוֹלִיכֵֽנוּ קוֹמְ֒מִיּוּת לְאַרְצֵֽנוּ: כִּי אֵל פּוֹעֵל יְשׁוּעוֹת אָֽתָּה וּבָֽנוּ בָחַֽרְתָּ מִכָּל־עַם וְלָשׁוֹן. וְקֵרַבְתָּֽנוּ לְשִׁמְךָ הַגָּדוֹל סֶֽלָה בֶּאֱמֶת לְהוֹדוֹת לְךָ וּלְיַחֶדְךָ בְּאַהֲבָה: בָּרוּךְ אַתָּה ה' הַבּוֹחֵר בְּעַמּוֹ יִשְׂרָאֵל בְּאַהֲבָה:
Wielka miłoscią nas pokochałeś, Haszem. nasz Bożę. Okazałesz nam niezmiernie wielkie współczucie, ójcie nasz, Królu uczyłeś praw życia, zmiłuj się nad nami i nauczaj nas. Ojcze nasz, ojcze miłosierny, okazujący miłosierdzie, zmiluj się nad nami i jaj naszym sercem rozumieć i wyjasniać, słuchać uczyć się i nauczać, przestrzegać i wypełniać i urzeczywistiniać wszystkie słowa nauki Twowje Tory, z miłoscią. Oswieć nasze oczy Twoje Torą i spraw, by nasze serca dla kochania i bojażni Twojego Imienia. I zjednocz nasze serca dla kochania i bajażni Twojego Imienia. I obyśmy się nie zawstydzili na wieki. Bo Twojemy Imieniu świętemy, wielkemu i straszliwemu zaufaliśmy, obyśmy się uradnowali ucieszyli Twoim zbawieniem.
Przywiedż nas w pokoju z czterech krańców ziemi i zaprowadż nas wyprostawanych do nsaszego kraju. Bo Ty jesteś Bogiem czyniącym zbawienie i wybrałeś nas spośród wszystkich ludów i języków. I zliżyłeś nas do Twoejego wielkiego Imienia na zawsze w prawdzie, abyśmy Ci dziękował i oglaszali Twwoją jedyność z miłoscią. Błogosławiony jesteś Ty Haszem, który wybiera Swój lud, Jisraela w miłości.
Shema
Trzy sekcje zaczerpnięte z Tory, z których każda koncentruje się na ważnym aspekcie naszej relacji z Bogiem
Pierwsza sekcja zaczyna się od 6 kultowych słów, które zna każdy Żyd. Pierwsze słowa nauczane żydowskiemu dziecku, ostatnie słowa na ustach Żyda przed śmiercią.
Dlaczego te słowy są tak wazne?
Zaczynamy ze słów shema.
Rabin Sacks: różnica między filozofią grecką a judaizmem odnosi się do różnicy między widzeniem a słyszeniem. Grecy używali oczu, a Żydzi uszu. Dla Greków wszystko było wizualne, fizyczne. Dla Żydów który wierzeli z Bogiem nie widzenie, Żydzi polegali na sile słuchu.
Rabin Sacks przedstawił 5 interpretacji słowa shema:
1. słuchac
2. zwracać uwagę
3. Rozumieć
4. zinternalizować
5. posłuszeństwo i działanie
najpierwsze interpretacjyi skupi się na słuchanie i rozumiane. kiedy, słucham staram się rozumieć. Tak jest biblijny etos!
Z tego wersetu dowiadujemy się co najmniej pięciu rzeczy
1. shema. jak juz wspomnieliśmy.
2. Yisrael. Midrash
The tractate Pesachim 56a informs us that when Yaakov realized that Hashem had revoked the revelation and the clear message of the future was suddenly closed to him, he looked at his 12 sons with apprehension. He feared that perhaps one or more of his sons was a heretic. For just as his grandfather, Avraham, had begotten the sinful Yishmael, and his father, Yitzchak, had begotten the evil Eisav, he too might be cursed with a wayward son.
Recognizing their father’s concerns and wanting to allay his fears, the brothers turned towards him and recited in unison.
Shema Yisrael, HaShem Elokaynu HaShem Echad,
3. Hashem Rambam
(א) יְסוֹד הַיְסוֹדוֹת וְעַמּוּד הַחָכְמוֹת לֵידַע שֶׁיֵּשׁ שָׁם מָצוּי רִאשׁוֹן. וְהוּא מַמְצִיא כָּל נִמְצָא. וְכָל הַנִּמְצָאִים מִשָּׁמַיִם וָאָרֶץ וּמַה שֶּׁבֵּינֵיהֶם לֹא נִמְצְאוּ אֶלָּא מֵאֲמִתַּת הִמָּצְאוֹ:
(ב) וְאִם יַעֲלֶה עַל הַדַּעַת שֶׁהוּא אֵינוֹ מָצוּי אֵין דָּבָר אַחֵר יָכוֹל לְהִמָּצְאוֹת:
(ג) וְאִם יַעֲלֶה עַל הַדַּעַת שֶׁאֵין כָּל הַנִּמְצָאִים מִלְּבַדּוֹ מְצוּיִים הוּא לְבַדּוֹ יִהְיֶה מָצוּי. וְלֹא יִבָּטֵל הוּא לְבִטּוּלָם. שֶׁכָּל הַנִּמְצָאִים צְרִיכִין לוֹ וְהוּא בָּרוּךְ הוּא אֵינוֹ צָרִיךְ לָהֶם וְלֹא לְאֶחָד מֵהֶם. לְפִיכָךְ אֵין אֲמִתָּתוֹ כַּאֲמִתַּת אֶחָד מֵהֶם:
(ד) הוּא שֶׁהַנָּבִיא אוֹמֵר (ירמיה י י) "וַה' אֱלֹקִים אֱמֶת". הוּא לְבַדּוֹ הָאֱמֶת וְאֵין לְאַחֵר אֱמֶת כַּאֲמִתָּתוֹ. וְהוּא שֶׁהַתּוֹרָה אוֹמֶרֶת (דברים ד לה) "אֵין עוֹד מִלְּבַדּוֹ". כְּלוֹמַר אֵין שָׁם מָצוּי אֱמֶת מִלְּבַדּוֹ כְּמוֹתוֹ:
(ה) הַמָּצוּי הַזֶּה הוּא אֱלֹקֵי הָעוֹלָם אֲדוֹן כָּל הָאָרֶץ. וְהוּא הַמַּנְהִיג הַגַּלְגַּל בְּכֹחַ שֶׁאֵין לוֹ קֵץ וְתַכְלִית. בְּכֹחַ שֶׁאֵין לוֹ הֶפְסֵק. שֶׁהַגַּלְגַּל סוֹבֵב תָּמִיד וְאִי אֶפְשָׁר שֶׁיִּסֹּב בְּלֹא מְסַבֵּב. וְהוּא בָּרוּךְ הוּא הַמְסַבֵּב אוֹתוֹ בְּלֹא יָד וּבְלֹא גּוּף:
(1) The foundation of all foundations and the pillar of wisdom is to know that there is a Primary Being who brought into being all existence. All the beings of the heavens, the earth, and what is between them came into existence only from the truth of His being.
(2) If one would imagine that He does not exist, no other being could possibly exist.
(3) If one would imagine that none of the entities aside from Him exist, He alone would continue to exist, and the nullification of their [existence] would not nullify His existence, because all the [other] entities require Him and He, blessed be He, does not require them nor any one of them. Therefore, the truth of His [being] does not resemble the truth of any of their [beings].
(4) This is implied by the prophet's statement [Jeremiah 10:10]: "And God, your Lord, is true" - i.e., He alone is true and no other entity possesses truth that compares to His truth. This is what [is meant by] the Torah's statement [Deuteronomy 4:35]: "There is nothing else aside from Him" - i.e., aside from Him, there is no true existence like His.
(5) This entity is the God of the world and the Lord of the entire earth. He controls the sphere with infinite and unbounded power. This power [continues] without interruption, because the sphere is constantly revolving, and it is impossible for it to revolve without someone causing it to revolve. [That one is] He, blessed be He, who causes it to revolve without a hand or any [other] corporeal dimension.
4. Eloheinu
Bóg ma z nami relację
5. Echad
שְׁמַע יִשְׂרָאֵל ה' אֱלֹקֵֽינוּ ה' אֶחָד:
(ה) בָּרוּךְ שֵׁם כְּבוֹד מַלְכוּתוֹ לְעוֹלָם וָעֶד:
(ו) וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹקֶֽיךָ בְּכָל֯־לְ֯בָבְ֒ךָ וּבְכָל־נַפְשְׁ֒ךָ וּבְכָל־מְאֹדֶֽךָ: וְהָיוּ הַדְּ֒בָרִים הָאֵֽלֶּה אֲשֶׁר֯ אָ֯נֹכִי מְצַוְּ֒ךָ הַיּוֹם עַל֯־לְ֯בָבֶֽךָ: וְשִׁנַּנְתָּם לְבָנֶֽיךָ וְדִבַּרְתָּ בָּם בְּשִׁבְתְּ֒ךָ בְּבֵיתֶֽךָ וּבְלֶכְתְּ֒ךָ בַדֶּֽרֶךְ וּבְשָׁכְבְּ֒ךָ וּבְקוּמֶֽךָ: וּקְשַׁרְתָּם לְאוֹת עַל֯־יָ֯דֶֽךָ וְהָיוּ לְטֹטָפֹת בֵּין עֵינֶֽיךָ: וּכְתַבְתָּם עַל־מְזֻזוֹת בֵּיתֶֽךָ וּבִשְׁעָרֶֽיךָ:
(ז) וְהָיָה אִם־שָׁמֹֽעַ תִּשְׁמְ֒עוּ אֶל־מִצְוֹתַי אֲשֶׁר֯ אָ֯נֹכִי מְצַוֶּה אֶתְכֶם הַיּוֹם לְאַהֲבָה אֶת־ה' אֱלֹקֵיכֶם וּלְעָבְדוֹ בְּכָל֯־לְ֯בַבְכֶם וּבְכָל־נַפְשְׁ֒כֶם: וְנָתַתִּי מְטַר֯־אַ֯רְצְ֒כֶם בְּעִתּוֹ֯ י֯וֹרֶה וּמַלְקוֹשׁ וְאָסַפְתָּ דְגָנֶֽךָ וְתִירשְׁ֒ךָ וְיִצְהָרֶֽךָ: וְנָתַתִּי עֵֽשֶׂב֯ בְּ֯שָׂדְ֒ךָ לִבְהֶמְתֶּֽךָ וְאָכַלְתָּ וְשָׂבָֽעְתָּ: הִשָּׁמְ֒רוּ לָכֶם פֶּן֯־יִ֯פְתֶּה לְבַבְכֶם וְסַרְתֶּם וַעֲבַדְתֶּם אֱלֹקִים֯ אֲ֯חֵרִים וְהִשְׁתַּחֲוִיתֶם לָהֶם: וְחָרָה אַף־ה' בָּכֶם וְעָצַר֯ אֶ֯ת־הַשָּׁמַֽיִם וְלֹּא֯־יִ֯הְיֶה מָטָר וְהָאֲדָמָה לֹא תִתֵּן אֶת֯־יְ֯בוּלָהּ וַאֲבַדְתֶּם֯ מְ֯הֵרָה מֵעַל הָאָֽרֶץ הַטֹּבָה אֲשֶׁר֯ ה' נֹתֵן לָכֶם: וְשַׂמְתֶּם֯ אֶ֯ת־דְּבָרַי֯ אֵֽ֯לֶּה עַל֯־לְ֯בַבְכֶם וְעַל־נַפְשְׁ֒כֶם וּקְשַׁרְתֶּם֯ אֹ֯תָם לְאוֹת עַל֯־יֶ֯דְכֶם וְהָיוּ לְטוֹטָפֹת בֵּין עֵינֵיכֶם: וְלִמַּדְתֶּם֯ אֹ֯תָם אֶת־בְּנֵיכֶם לְדַבֵּר בָּם בְּשִׁבְתְּ֒ךָ בְּבֵיתֶֽךָ וּבְלֶכְתְּ֒ךָ בַדֶּֽרֶךְ וּבְשָׁכְבְּ֒ךָ וּבְקוּמֶֽךָ: וּכְתַבְתָּם עַל־מְזוּזוֹת בֵּיתֶֽךָ וּבִשְׁעָרֶֽיךָ: לְמַֽעַן֯ יִ֯רְבּוּ יְמֵיכֶם וִימֵי בְנֵיכֶם עַל הָאֲדָמָה אֲשֶׁר נִשְׁבַּע ה' לַאֲבֹתֵיכֶם לָתֵת לָהֶם כִּימֵי הַשָּׁמַֽיִם עַל־הָאָֽרֶץ:
(ח) וַֽיֹּאמֶר֯ ה' אֶ֯ל־משֶׁה לֵּאמֹר: דַּבֵּר֯ אֶ֯ל־בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם וְעָשׂוּ לָהֶם צִיצִת עַל־כַּנְפֵי בִגְ֒דֵיהֶם לְדֹרֹתָם וְנָתְ֒נוּ עַל־צִיצִת הַכָּנָף֯ פְּ֯תִיל תְּכֵֽלֶת: וְהָיָה לָכֶם לְצִיצִת וּרְאִיתֶם֯ אֹ֯תוֹ וּזְכַרְתֶּם֯ אֶ֯ת־כָּל־מִצְוֹת֯ ה' וַעֲשִׂיתֶם֯ אֹ֯תָם וְלֹא תָתֽוּרוּ אַחֲרֵי לְבַבְכֶם וְאַחֲרֵי עֵינֵיכֶם אֲשֶׁר֯־אַ֯תֶּם זֹנִים֯ אַ֯חֲרֵיהֶם: לְמַֽעַן תִּזְכְּ֒רוּ וַעֲשִׂיתֶם֯ אֶ֯ת־כָּל־מִצְוֹתָי וִהְיִיתֶם קְדשִׁים לֵאלֹקֵיכֶם: אֲנִי ה' אֱלֹהֵיכֶם֯ אֲ֯שֶׁר הוֹצֵֽאתִי אֶתְכֶם֯ מֵ֯אֶֽרֶץ מִצְרַֽיִם לִהְיוֹת לָכֶם לֵאלֹקִים֯ אֲ֯נִי ה' אֱלֹהֵיכֶם֯:
(ט) יש לצרף אֱלֹקֵיכֶם לאֱמֶת
(י) אֱ֯מֶת
(יא) שליח ציבור:
(יב) ה' אֱלֹהֵיכֶם֯ אֱ֯מֶת:
Hear, Israel: Adonoy is our God, Adonoy is One.
[4] Słuchaj, Israelu! Wiekuisty, Bóg nasz, Wiekuisty - jedyny! [5] A będziesz miłował Wiekuistego, Boga twojego, całém sercem twojém, i całą duszą twoją, i całą mocą twoją. [6] I niechaj będą słowa te, które ci przykazuję dzisiaj, na sercu twojém! [7] I wpajaj je dzieciom twoim, i rozmawiaj o nich, bawiąc w domu twoim, i idąc drogą, i kładąc się, i wstawając. [8] I nawiążesz je jako znak na rękę twoję, i niechaj będą przepaską między oczyma twojemi. [9] I napiszesz je na podwojach domu twego, i na bramach twoich! [13] I stanie się, gdy słuchać będziecie przykazań moich, które przykazuję wam dzisiaj, abyście miłowali Wiekuistego, Boga waszego, i służyli mu całem sercem waszém, i całą duszą waszą, - [14] Dam wtedy deszcz ziemi waszej w czasie swoim, wczesny i późny; i będziesz zbierał zboże twoje, i wino twoje, i oliwę twoję; [15] Dam téż trawę na polu twojém dla bydła twego; i będziesz jadł, a nasycisz się. [16] Strzeżcie się, aby się nie dało uwieść serce wasze, abyście nie odstąpili, i służyli bogom innym, i korzyli się im; [17] Inaczej wspłonie gniew Wiekuistego na was, i zamknie On niebo, i nie będzie deszczu, ziemia téż nie wyda plonu swego; a zginiecie rychło z ziemi pięknej, którą Wiekuisty oddaje wam! [18] I tak przyjmcie te słowa moje do serca waszego, i do duszy waszej; i nawiążcie je jako znak na rękę waszę, i niechaj będą przepaską między oczyma waszemi; [19] A nauczajcie ich synów waszych, mówiąc o nich, gdy siędziesz w domu twoim, i gdy pójdziesz drogą, i gdy położysz się, i gdy wstaniesz; [20] I napiszesz je na podwojach domu twego, i na bramach twoich: [21] Aby umnożyły się dni wasze, i dni synów waszych na ziemi, którą zaprzysiągł Wiekuisty ojcom waszym, - oddać im, ile dni niebo nad ziemią.
[37] I oświadczył Wiekuisty Mojżeszowi, i rzekł: [38] "Powiedz synom Israela, a poleć im, aby zrobili sobie strzępki na krajach szat swoich, w pokoleniach swych, a nadawali na te strzępki narożne nić z błękitu. [39] A niechaj będzie to dla was strzępkiem, abyście spoglądając nań wspominali na wszystkie przykazania Wiekuistego, i spełniali je, a nie unosili się za sercem waszém i za oczyma waszemi, za któremi się uganiacie; [40] Abyście pamiętali i spełniali wszystkie przykazania Moje, a byli świętymi Bogu waszemu. [41] Jam Wiekuisty, Bóg wasz, którym wywiódł was z ziemi Micraim, aby być wam Bogiem; Jam Wiekuisty, Bóg wasz!"
[5] A będziesz miłował Wiekuistego, Boga twojego, całém sercem twojém, i całą duszą twoją, i całą mocą twoją. [6] I niechaj będą słowa te, które ci przykazuję dzisiaj, na sercu twojém! [7] I wpajaj je dzieciom twoim, i rozmawiaj o nich, bawiąc w domu twoim, i idąc drogą, i kładąc się, i wstawając. [8] I nawiążesz je jako znak na rękę twoję, i niechaj będą przepaską między oczyma twojemi. [9] I napiszesz je na podwojach domu twego, i na bramach twoich!
ktoś zapytał na ostatnich zajęcie:
jak przykazano nam kochać boga?
Rashi: Działaj z miłości, a nie ze strachu
Midrash: przekonać innych do miłości i wiary w niego
Rabenu Bachje: zrozumieć Go, studiując Go i Torę, a dzięki temu pokochasz Go.
Meszech Chochma: być gotowym oddać swoje życie dla Niego
Hirsch: być blisko niego
Rambam: tak jak mężczyzna kocha i jest opętany przez kobietę, tak samo powinno być z Bogiem
"słowa te," Jakie słowa?
1. wszystkie przykazania
2. jedność Boga i wspomnianą wcześniej miłość
3. Celem całej Tory jest nauczenie nas, jak kochać Boga. Zatem "te słowa" reprezentują wszystkie słowa Tory
"I wpajaj je" po hebraiski--'weszinantam'. co to znaczy?
1. wyjaśnienie
2.powtórzenie
3. mieć ich na uwadze przez cały czas
"I nawiążesz je jako znak na rękę twoję, i niechaj będą przepaską między oczyma twojemi."
Tefillin--Filakterie.
węzeł na ręce i głowie to tradycja, której nauczał Mojżesz na Synaju. najstarsza znaleziona para tefilinów ma 2000 lat.
Mezuza:
(יג) וְהָיָ֗ה אִם־שָׁמֹ֤עַ תִּשְׁמְעוּ֙ אֶל־מִצְוֺתַ֔י אֲשֶׁ֧ר אָנֹכִ֛י מְצַוֶּ֥ה אֶתְכֶ֖ם הַיּ֑וֹם לְאַהֲבָ֞ה אֶת־ה' אֱלֹֽהֵיכֶם֙ וּלְעׇבְד֔וֹ בְּכׇל־לְבַבְכֶ֖ם וּבְכׇל־נַפְשְׁכֶֽם׃ (יד) וְנָתַתִּ֧י מְטַֽר־אַרְצְכֶ֛ם בְּעִתּ֖וֹ יוֹרֶ֣ה וּמַלְק֑וֹשׁ וְאָסַפְתָּ֣ דְגָנֶ֔ךָ וְתִירֹֽשְׁךָ֖ וְיִצְהָרֶֽךָ׃ (טו) וְנָתַתִּ֛י עֵ֥שֶׂב בְּשָׂדְךָ֖ לִבְהֶמְתֶּ֑ךָ וְאָכַלְתָּ֖ וְשָׂבָֽעְתָּ׃ (טז) הִשָּֽׁמְר֣וּ לָכֶ֔ם פֶּ֥ן יִפְתֶּ֖ה לְבַבְכֶ֑ם וְסַרְתֶּ֗ם וַעֲבַדְתֶּם֙ אֱלֹקִ֣ים אֲחֵרִ֔ים וְהִשְׁתַּחֲוִיתֶ֖ם לָהֶֽם׃ (יז) וְחָרָ֨ה אַף־ה' בָּכֶ֗ם וְעָצַ֤ר אֶת־הַשָּׁמַ֙יִם֙ וְלֹֽא־יִהְיֶ֣ה מָטָ֔ר וְהָ֣אֲדָמָ֔ה לֹ֥א תִתֵּ֖ן אֶת־יְבוּלָ֑הּ וַאֲבַדְתֶּ֣ם מְהֵרָ֗ה מֵעַל֙ הָאָ֣רֶץ הַטֹּבָ֔ה אֲשֶׁ֥ר ה' נֹתֵ֥ן לָכֶֽם׃ (יח) וְשַׂמְתֶּם֙ אֶת־דְּבָרַ֣י אֵ֔לֶּה עַל־לְבַבְכֶ֖ם וְעַֽל־נַפְשְׁכֶ֑ם וּקְשַׁרְתֶּ֨ם אֹתָ֤ם לְאוֹת֙ עַל־יֶדְכֶ֔ם וְהָי֥וּ לְטוֹטָפֹ֖ת בֵּ֥ין עֵינֵיכֶֽם׃ (יט) וְלִמַּדְתֶּ֥ם אֹתָ֛ם אֶת־בְּנֵיכֶ֖ם לְדַבֵּ֣ר בָּ֑ם בְּשִׁבְתְּךָ֤ בְּבֵיתֶ֙ךָ֙ וּבְלֶכְתְּךָ֣ בַדֶּ֔רֶךְ וּֽבְשׇׁכְבְּךָ֖ וּבְקוּמֶֽךָ׃ (כ) וּכְתַבְתָּ֛ם עַל־מְזוּז֥וֹת בֵּיתֶ֖ךָ וּבִשְׁעָרֶֽיךָ׃ (כא) לְמַ֨עַן יִרְבּ֤וּ יְמֵיכֶם֙ וִימֵ֣י בְנֵיכֶ֔ם עַ֚ל הָֽאֲדָמָ֔ה אֲשֶׁ֨ר נִשְׁבַּ֧ע ה' לַאֲבֹתֵיכֶ֖ם לָתֵ֣ת לָהֶ֑ם כִּימֵ֥י הַשָּׁמַ֖יִם עַל־הָאָֽרֶץ׃
[13] I stanie się, gdy słuchać będziecie przykazań moich, które przykazuję wam dzisiaj, abyście miłowali Wiekuistego, Boga waszego, i służyli mu całem sercem waszém, i całą duszą waszą, - [14] Dam wtedy deszcz ziemi waszej w czasie swoim, wczesny i późny; i będziesz zbierał zboże twoje, i wino twoje, i oliwę twoję; [15] Dam téż trawę na polu twojém dla bydła twego; i będziesz jadł, a nasycisz się. [16] Strzeżcie się, aby się nie dało uwieść serce wasze, abyście nie odstąpili, i służyli bogom innym, i korzyli się im; [17] Inaczej wspłonie gniew Wiekuistego na was, i zamknie On niebo, i nie będzie deszczu, ziemia téż nie wyda plonu swego; a zginiecie rychło z ziemi pięknej, którą Wiekuisty oddaje wam! [18] I tak przyjmcie te słowa moje do serca waszego, i do duszy waszej; i nawiążcie je jako znak na rękę waszę, i niechaj będą przepaską między oczyma waszemi; [19] A nauczajcie ich synów waszych, mówiąc o nich, gdy siędziesz w domu twoim, i gdy pójdziesz drogą, i gdy położysz się, i gdy wstaniesz; [20] I napiszesz je na podwojach domu twego, i na bramach twoich: [21] Aby umnożyły się dni wasze, i dni synów waszych na ziemi, którą zaprzysiągł Wiekuisty ojcom waszym, - oddać im, ile dni niebo nad ziemią.
(ח) וַֽיֹּאמֶר֯ ה' אֶ֯ל־משֶׁה לֵּאמֹר: דַּבֵּר֯ אֶ֯ל־בְּנֵי יִשְׂרָאֵל וְאָמַרְתָּ אֲלֵהֶם וְעָשׂוּ לָהֶם צִיצִת עַל־כַּנְפֵי בִגְ֒דֵיהֶם לְדֹרֹתָם וְנָתְ֒נוּ עַל־צִיצִת הַכָּנָף֯ פְּ֯תִיל תְּכֵֽלֶת: וְהָיָה לָכֶם לְצִיצִת וּרְאִיתֶם֯ אֹ֯תוֹ וּזְכַרְתֶּם֯ אֶ֯ת־כָּל־מִצְוֹת֯ ה' וַעֲשִׂיתֶם֯ אֹ֯תָם וְלֹא תָתֽוּרוּ אַחֲרֵי לְבַבְכֶם וְאַחֲרֵי עֵינֵיכֶם אֲשֶׁר֯־אַ֯תֶּם זֹנִים֯ אַ֯חֲרֵיהֶם: לְמַֽעַן תִּזְכְּ֒רוּ וַעֲשִׂיתֶם֯ אֶ֯ת־כָּל־מִצְוֹתָי וִהְיִיתֶם קְדשִׁים לֵאלֹקֵיכֶם: אֲנִי ה' אֱלֹהֵיכֶם֯ אֲ֯שֶׁר הוֹצֵֽאתִי אֶתְכֶם֯ מֵ֯אֶֽרֶץ מִצְרַֽיִם לִהְיוֹת לָכֶם לֵאלֹקִים֯ אֲ֯נִי ה' אֱלֹהֵיכֶם֯:
[37] I oświadczył Wiekuisty Mojżeszowi, i rzekł: [38] "Powiedz synom Israela, a poleć im, aby zrobili sobie frędzle na krajach szat swoich, w pokoleniach swych, a nadawali na te frędzle narożne nić z błękitu. [39] A niechaj będzie to dla was strzępkiem, abyście spoglądając nań wspominali na wszystkie przykazania Wiekuistego, i spełniali je, a nie unosili się za sercem waszém i za oczyma waszemi, za któremi się uganiacie; [40] Abyście pamiętali i spełniali wszystkie przykazania Moje, a byli świętymi Bogu waszemu. [41] Jam Wiekuisty, Bóg wasz, którym wywiódł was z ziemi Micraim, aby być wam Bogiem; Jam Wiekuisty, Bóg wasz!"
ol malchut szamayim--przyjęcie jarzma niebios
ol micwot--przyjmowanie ciężaru przykazań
nagroda i kara
wehaya IM....hishamer lecha PEN...
wszystko zależy od ciebie. istota wolnej woli, która obejmuje konsekwencje
najwazniesze nagroda--deść.
najgórze kara--wygnana
(ב) וְיַצִּיב וְנָכוֹן וְקַיָּם וְיָשָׁר וְנֶאֱמָן וְאָהוּב וְחָבִיב וְנֶחְמָד וְנָעִים וְנוֹרָא וְאַדִּיר וּמְתֻקָּן וּמְקֻבָּל וְטוֹב וְיָפֶה הַדָּבָר הַזֶּה עָלֵֽינוּ לְעוֹלָם וָעֶד: אֱמֶת אֱלֹקֵי עוֹלָם מַלְכֵּֽנוּ צוּר יַעֲקֹב מָגֵן יִשְׁעֵֽנוּ, לְדֹר וָדֹר הוּא קַיָּם וּשְׁמוֹ קַיָּם וְכִסְאוֹ נָכוֹן וּמַלְכוּתוֹ וֶאֱמוּנָתוֹ לָעַד קַיָּֽמֶת: וּדְבָרָיו חָיִים וְקַיָּמִים נֶאֱמָנִים וְנֶחֱמָדִים לָעַד וּלְעוֹלְ֒מֵי עוֹלָמִים, עַל אֲבוֹתֵֽינוּ וְעָלֵֽינוּ עַל בָּנֵֽינוּ וְעַל דּוֹרוֹתֵֽינוּ וְעַל כָּל דּוֹרוֹת זֶֽרַע יִשְׂרָאֵל עֲבָדֶֽיךָ:
(ג) עַל־הָרִאשׁוֹנִים וְעַל־הָאַחֲרוֹנִים דָּבָר טוֹב וְקַיָּם לְעוֹלָם וָעֶד אֱמֶת וֶאֱמוּנָה חֹק וְלֹא יַעֲבֹר: אֱמֶת שָׁאַתָּה הוּא ה' אֱלֹקֵֽינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵֽינוּ. מַלְכֵּֽנוּ מֶֽלֶךְ אֲבוֹתֵֽינוּ. גּוֹאֲלֵֽנוּ גּוֹאֵל אֲבוֹתֵֽינוּ. יוֹצְ֒רֵֽנוּ צוּר יְשׁוּעָתֵֽנוּ. פּוֹדֵֽנוּ וּמַצִּילֵֽנוּ מֵעוֹלָם שְׁמֶֽךָ. אֵין אֱלֹקִים זוּלָתֶֽךָ:
(ד) עֶזְרַת אֲבוֹתֵֽינוּ אַתָּה הוּא מֵעוֹלָם מָגֵן וּמוֹשִֽׁיעַ לִבְנֵיהֶם אַחֲרֵיהֶם בְּכָל־דּוֹר וָדוֹר: בְּרוּם עוֹלָם מוֹשָׁבֶֽךָ וּמִשְׁפָּטֶֽיךָ וְצִדְקָתְ֒ךָ עַד־אַפְסֵי־אָֽרֶץ: אַשְׁרֵי אִישׁ שֶׁיִּשְׁמַע לְמִצְוֹתֶֽיךָ וְתוֹרָתְ֒ךָ וּדְבָרְ֒ךָ יָשִׂים עַל־לִבּוֹ: אֱמֶת אַתָּה הוּא אָדוֹן לְעַמֶּֽךָ וּמֶֽלֶךְ גִּבּוֹר לָרִיב רִיבָם: אֱמֶת אַתָּה הוּא רִאשׁוֹן וְאַתָּה הוּא אַחֲרוֹן וּמִבַּלְעָדֶֽיךָ אֵין לָֽנוּ מֶֽלֶךְ גּוֹאֵל וּמוֹשִֽׁיעַ: מִמִּצְרַֽיִם גְּאַלְתָּֽנוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ וּמִבֵּית עֲבָדִים פְּדִיתָֽנוּ: כָּל־בְּכוֹרֵיהֶם הָרָֽגְתָּ וּבְכוֹרְ֒ךָ גָּאָֽלְתָּ וְיַם־סוּף בָּקַֽעְתָּ וְזֵדִים טִבַּֽעְתָּ וִידִידִים הֶעֱבַֽרְתָּ וַיְכַסּוּ־מַיִם צָרֵיהֶם אֶחָד מֵהֶם לֹא נוֹתָֽר: עַל־זֹאת שִׁבְּ֒חוּ אֲהוּבִים וְרוֹמְ֒מוּ אֵל וְנָתְ֒נוּ יְדִידִים זְמִירוֹת שִׁירוֹת וְתִשְׁבָּחוֹת בְּרָכוֹת וְהוֹדָאוֹת לְמֶֽלֶךְ אֵל חַי וְקַיָּם: רָם וְנִשָּׂא גָּדוֹל וְנוֹרָא מַשְׁפִּיל גֵּאִים וּמַגְבִּֽיהַּ שְׁפָלִים מוֹצִיא אֲסִירִים וּפוֹדֶה עֲנָוִים וְעוֹזֵר דַּלִּים וְעוֹנֶה לְעַמּוֹ בְּעֵת שַׁוְּ֒עָם אֵלָיו:
(ה) תְּהִלּוֹת לְאֵל עֶלְיוֹן בָּרוּךְ הוּא וּמְבֹרָךְ. מֹשֶׁה וּבְנֵי יִשְׂרָאֵל לְךָ עָנוּ שִׁירָה בְּשִׂמְחָה רַבָּה וְאָמְ֒רוּ כֻלָּם:
(ו) מִי כָמֹֽכָה בָּאֵלִם ה' מִי כָּמֹֽכָה נֶאְדָּר בַּקֹּֽדֶשׁ נוֹרָא תְהִלֹּת עֹֽשֵׂה פֶֽלֶא:
(ז) שִׁירָה חֲדָשָׁה שִׁבְּ֒חוּ גְאוּלִים לְשִׁמְךָ עַל־שְׂפַת הַיָּם יַֽחַד כֻּלָּם הוֹדוּ וְהִמְלִֽיכוּ וְאָמְ֒רוּ:
(ח) ה' יִמְלֹךְ לְעוֹלָם וָעֶד:
(ט) צוּר יִשְׂרָאֵל קֽוּמָה בְּעֶזְרַת יִשְׂרָאֵל וּפְדֵה כִנְאֻמֶֽךָ יְהוּדָה וְיִשְׂרָאֵל, גֹּאֲלֵֽנוּ ה' צְבָאוֹת שְׁמוֹ קְדוֹשׁ יִשְׂרָאֵל: בָּרוּךְ אַתָּה ה' גָּאַל יִשְׂרָאֵל:
(2) —and firm, certain and enduring, upright and faithful, beloved and cherished, desired and pleasant,awesome and mighty, correct and acceptable, good and beautiful is this [affirmation] to us for all eternity. It is true, that the God of the Universe, is our King, the Stronghold of Jacob is the Shield of our deliverance. Throughout the generations He endures and His Name endures, and His throne is confirmed; and His sovereignty and His faithfulness endure forever.His words are alive and enduring, faithful and desirable forever and to all eternity; for our fathers and for us, for our children and for our generations, and for all generations of the seed of Israel, Your servants.
(3) Upon the first and upon the last, [generations] [it is] a matter that is good and everlasting. It is true and faithful, a Law that will never be abrogated. Truly you Adonoy, are our God, and the God of our fathers, our King, the King of our fathers, our Redeemer, Redeemer of our fathers, our Former, Rock of our deliverance; our Liberator and our Saver which is Your Name from old, and there is no God besides You.
(4) You have always been the Helpof our fathers; a Shield and a Deliverer to their children after them in every generation. The heights of the universe is Your habitation, and Your judgments and Your righteousness [reach] to the ends of the earth.Fortunate is man who heeds Your commandments; and takes Your Torah and Your word to his heart. Truly, You are the Master of Your people and a mighty King to defend their cause. Truly, You are First and You are Last,and we have no king, redeemer, or deliverer besides You. You redeemed us from Egypt. Adonoy, our God, You liberated us from the house of bondage. You slew all their firstborn, and You redeemed Your firstborn,. You split the Sea of Reeds, and You drowned the wicked. You caused the beloved ones to pass through, while the waters covered their enemies; not one of them remained. Because of this, the beloved ones praised and exalted the Almighty; and the beloved ones offered hymns, songs, and praises, blessings and thanksgiving to the King, the Almighty, [Who is] living and enduring. (He is) exalted and uplifted, great and awesome; He humbles the haughty and raises the lowly.He frees the captives and redeems the humble, helps the impoverished, and He answers His people when they cry out to Him.
(5) Praises to the most high Almighty, blessed is He, and He is blessed. Moses and the Children of Israel sang a song to You with great joy, and they all proclaimed:
(6) Who is like You among the mighty, Adonoy! Who is like You— [You are] adorned in holiness, awesome in praise, performing wonders!
(7) With a new song the redeemed people praised Your Name at the seashore! All of them gave thanks in unison and proclaimed Your sovereignty and said:
(8) Adonoy will reign forever and ever.
(9) Rock of Israel, arise to the aid of Israel, and liberate Judah and Israel as You promised.Our Redeemer— ‘Adonoy of hosts’ is His Name, the Holy One of Israel Blessed are You, Adonoy, Who redeemed
[1] Przewodnikowi chóru. Psalm Dawida. Gdy go odwiedził Natan, prorok, po przyjściu do Bat-Szeby. Zmiłuj się nademną Panie wedle łaski Twojéj, według wielkiego miłosierdzia Twego zmaż występki moje. [2] Zupełnie obmyj mnie z winy mojéj, a z grzechu mojego oczyść mnie. [3] Bo występki moje ja znam, a grzech mój obecny mi zawsze. [4] Tobie samemu zgrzeszyłem, a zło w oczach Twoich czyniłem, przetoś sprawiedliwy w wyroku Twoim, czysty w sądzie Twoim. [5] Owóż w występku stworzony zostałem, i w grzechu poczęła mnie matka moja. [6] Wszak prawdy żądasz w tajni, a w skrytości mądrość wskazujesz mi. [7] Rozgrzesz mnie izopem, a będę czysty, obmyj mnie, a od śniegu będę bielszy. [8] Daj mi usłyszeć radość i wesele, niech rozradują się kości, któreś pokruszył. [9] Odwróć oblicze Twoje od grzechów moich, a wszystkie winy moje zmaż. [10] Serce czyste stwórz mi Panie, a ducha stałego odnów we mnie. [11] Nie rzucaj mnie z przed oblicza Twego, a ducha Twego świętego nie odbieraj mi. [12] Przywróć mi radość wybawienia Twojego, a duchem gorliwym pokrzep mnie. [13] Nauczać będę przestępców dróg Twoich, a grzesznych by do Ciebie wrócili. [14] Ocal mnie od krwawéj winy Panie, Panie wybawienia mojego, by wysławiał język mój sprawiedliwość Twoję. [15] Panie wargi moje roztwórz, a niech usta moje wygłoszą chwałę Twoję. [16] Bo nie pragniesz ofiar, abym je składał, całopalenia nie żądasz. [17] Ofiarami Panu duch skruszony, sercem skruszoném i złamaném Panie nie pogardzisz. [18] Obdarz w łasce Twojéj Cyon, odbuduj mury Jerozolimy. [19] Wtedy upodobasz ofiary sprawiedliwości, całopalenie i dary; wtedy wniosą na ołtarz Twój woły.
(ב) אדושם שְׂפָתַי תִּפְתָּח וּפִי יַגִּיד תְּהִלָּתֶֽךָ:
(ג) בָּרוּךְ אַתָּה ה' אֱלֹקֵֽינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵֽינוּ אֱלֹקֵי אַבְרָהָם אֱלֹקֵי יִצְחָק וֵאלֹקֵי יַעֲקֹב הָאֵל הַגָּדוֹל הַגִּבּוֹר וְהַנּוֹרָא אֵל עֶלְיוֹן גּוֹמֵל חֲסָדִים טוֹבִים וְקוֹנֵה הַכֹּל וְזוֹכֵר חַסְדֵי אָבוֹת וּמֵבִיא גוֹאֵל לִבְנֵי בְנֵיהֶם לְמַֽעַן שְׁמוֹ בְּאַהֲבָה:
(ד) בעשי"ת: זָכְרֵֽנוּ לְחַיִּים מֶֽלֶךְ חָפֵץ בַּחַיִּים וְכָתְבֵֽנוּ בְּסֵֽפֶר הַחַיִּים לְמַעַנְךָ אֱלֹקִים חַיִּים:
(ה) אם לא אמר זכרנו ונזכר לאחר שכבר אמר בא"י אינו חוזר אבל אם נזכר קודם שאמר השם אף שאמר ברוך אתה אומר זכרנו כו' מלך עוזר כסדר. הטועה ומזכיר זכרנו בשאר ימות השנה אם נזכר קודם שאמר וכתבנו פוסק ומתחיל מלך עוזר וגו' אבל אם אמר וכתבנו חוזר לראש התפלה. (דה"ח)
(ו) מֶֽלֶךְ עוֹזֵר וּמוֹשִֽׁיעַ וּמָגֵן: בָּרוּךְ אַתָּה ה' מָגֵן אַבְרָהָם:
Boże, otwórz wargi moje, a usta moje będą głosiły Twoją chwałę
I Błogosławiony jesteś ado-naj, Boże nasz i Boże Ojców naszych, Boże Abrahama--chesed, Boże Izaaka--sila i Boże Jakuba--prawde. Boże wielki, potężny i straszliwy, Boże Najwyższy, Stwórco nieba i ziemi, tarczo nasza i tarczo Ojców naszych (nasza nadziejo we wszystkich pokoleniach). Błogosławiony jesteś Jahwe, tarczo Abrahama.
(א) אַתָּה גִבּוֹר לְעוֹלָם אדושם מְחַיֶּה מֵתִים אַתָּה רַב לְהוֹשִֽׁיעַ:
(ב) בקיץ:
(ג) מוֹרִיד הַטָּל
(ד) בחורף:
(ה) מַשִּׁיב הָרֽוּחַ וּמוֹרִיד הַגֶּֽשֶׁם:
(ז) מְכַלְכֵּל חַיִּים בְּחֶֽסֶד מְחַיֵּה מֵתִים בְּרַחֲמִים רַבִּים סוֹמֵךְ נוֹפְ֒לִים וְרוֹפֵא חוֹלִים וּמַתִּיר אֲסוּרִים וּמְקַיֵּם אֱמוּנָתוֹ לִישֵׁנֵי עָפָר, מִי כָמֽוֹךָ בַּֽעַל גְּבוּרוֹת וּמִי דּֽוֹמֶה לָּךְ מֶֽלֶךְ מֵמִית וּמְחַיֶּה וּמַצְמִֽיחַ יְשׁוּעָה: וְנֶאֱמָן אַתָּה לְהַחֲיוֹת מֵתִים: בָּרוּךְ אַתָּה ה' מְחַיֵּה הַמֵּתִים:
Jesteś wielki (poniżający wielkich) potężny (sądzący potężnych ), żyjący wiecznie, wskrzeszający zmarłych(pozwalający wiać wiatrowi i rosie opadać), wspomagający żywych, wskrzeszenie umarłych (na naszych oczach zakwitaj nam pomocą). Błogosławiony jesteś Jahwe, wskrzeszenie umarłych.
(א) אַתָּה קָדוֹשׁ וְשִׁמְךָ קָדוֹשׁ וּקְדוֹשִׁים בְּכָל־יוֹם יְהַלְ֒לֽוּךָ סֶּֽלָה.
(ב) בָּרוּךְ אַתָּה ה' הָאֵל הַקָּדוֹשׁ:
Święty jesteś i straszliwe jest Imię Twoje, i świętośći chwalą ciebie codziennie. Błogosławiony jesteś ado-naj, Boże święty.
(א) אַתָּה חוֹנֵן לְאָדָם דַּֽעַת וּמְלַמֵּד לֶאֱנוֹשׁ בִּינָה: חָנֵּֽנוּ מֵאִתְּ֒ךָ דֵּעָה בִּינָה וְהַשְׂכֵּל: בָּרוּךְ אַתָּה ה' חוֹנֵן הַדָּֽעַת:
Ty obdarzasz człowieka wiedzą i uczysz śmiertelnika rozumienia. Daj nam od Siebie w darze wiedzę rozumienie i poznanie. Błogosławiony jesteś ty, Haszem, który obdarza wiedzą.
(א) הֲשִׁיבֵֽנוּ אָבִֽינוּ לְתוֹרָתֶֽךָ וְקָרְ֒בֵֽנוּ מַלְכֵּֽנוּ לַעֲבוֹדָתֶֽךָ וְהַחֲזִירֵֽנוּ בִּתְשׁוּבָה שְׁלֵמָה לְפָנֶֽיךָ: בָּרוּךְ אַתָּה ה' הָרוֹצֶה בִּתְשׁוּבָה:
Spraw, byśmy wrócili, Nasz Ojcze, do Twojej Tory i przyciągnij nas, królu nasz do Twojej służby. Daj nam powrócić przez pełną skruchę przed Twoje oblicze. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, Który pragnie skruchy.
(א) סְלַח לָֽנוּ אָבִֽינוּ כִּי חָטָֽאנוּ מְחַל לָֽנוּ מַלְכֵּֽנוּ כִּי פָשָֽׁעְנוּ כִּי מוֹחֵל וְסוֹלֵֽחַ אָֽתָּה: בָּרוּךְ אַתָּה ה' חַנּוּן הַמַּרְבֶּה לִסְלֽוֹחַ:
Wybacz nam, nasz Ojcze, bo zgrzeszyliśmy. Odpuść nam, Królu nasz, bo zawiniliśmy. Ty bowiem odpuszczasz i przebaczasz. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który obficie obdarza przebaczeniem.
(א) רְאֵה בְעָנְיֵֽנוּ וְרִיבָה רִיבֵֽנוּ וּגְאָלֵֽנוּ מְהֵרָה לְמַֽעַן שְׁמֶֽךָ כִּי גּוֹאֵל חָזָק אָֽתָּה: בָּרוּךְ אַתָּה ה' גּוֹאֵל יִשְׂרָאֵל:
Zobacz naszą nędzę. Opowiedz się za nami i wybaw nas szybko przez wzgląd na Twoje imię, Ty bowiem jesteś potężnym wybawicielem. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, wybawiciel Izraela.
(א) רְפָאֵֽנוּ ה' וְנֵרָפֵא הוֹשִׁיעֵֽנוּ וְנִוָּשֵֽׁעָה כִּי תְהִלָּתֵֽנוּ אָֽתָּה וְהַעֲלֵה רְפוּאָה שְׁלֵמָה לְכָל מַכּוֹתֵֽינוּ
(ד) כִּי אֵל מֶֽלֶךְ רוֹפֵא נֶאֱמָן וְרַחֲמָן אָֽתָּה: בָּרוּךְ אַתָּה ה' רוֹפֵא חוֹלֵי עַמּוֹ יִשְׂרָאֵל:
Ulecz nas Haszem a będziemy uleczeni. Zbaw nas, a będziemy zbawieni, Ty bowiem jesteś naszym powodem do chwały. Daj całkowite uleczenie wszystkich naszych ran, bo Ty jesteś Bóg, Król, Lekarz godny zaufania i miłosierny. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który uzdrawia chorych Twojego ludu Izraela.
(א) בָּרֵךְ עָלֵֽינוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ אֶת־הַשָּׁנָה הַזֹּאת וְאֶת־כָּל־מִינֵי תְבוּאָתָהּ לְטוֹבָה, וְתֵן
(ג) בְּרָכָה
(ו) עַל פְּנֵי הָאֲדָמָה וְשַׂבְּ֒עֵֽנוּ מִטּוּבֶֽךָ וּבָרֵךְ שְׁנָתֵֽנוּ כַּשָּׁנִים הַטּוֹבוֹת: בָּרוּךְ אַתָּה ה' מְבָרֵךְ הַשָּׁנִים:
Pobłogosław nam, Haszem, nasz Boże dobrem ten rok i wszystkie jego plony, i daj błogosławieństwo na ziemi. I nasyć nas Twoim dobrem. Pobłogosław nasz rok jak najlepsze lata. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który błogosławi lata.
(א) תְּקַע בְּשׁוֹפָר גָּדוֹל לְחֵרוּתֵֽנוּ וְשָׂא נֵס לְקַבֵּץ גָּלֻיּוֹתֵֽינוּ וְקַבְּ֒צֵֽנוּ יַֽחַד מֵאַרְבַּע כַּנְפוֹת הָאָֽרֶץ: בָּרוּךְ אַתָּה ה' מְקַבֵּץ נִדְחֵי עַמּוֹ יִשְׂרָאֵל:
Zadmij w wielki szofar na nasze uwolnienie i wznieś sztandar, aby zgromadzić naszych wygnańców. I zbierz nas z czterech krańców świata. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który zbiera wygnańców swego ludu Izraela.
(א) הָשִֽׁיבָה שׁוֹפְ֒טֵֽינוּ כְּבָרִאשׁוֹנָה וְיוֹעֲצֵֽינוּ כְּבַתְּ֒חִלָּה וְהָסֵר מִמֶּֽנּוּ יָגוֹן וַאֲנָחָה וּמְלוֹךְ עָלֵֽינוּ אַתָּה ה' לְבַדְּ֒ךָ בְּחֶֽסֶד וּבְרַחֲמִים וְצַדְּ֒קֵֽנוּ בַּמִשְׁפָּט:
(ב) בָּרוּךְ אַתָּה ה' מֶֽלֶךְ אֹהֵב צְדָקָה וּמִשְׁפָּט:
Przywróć naszych sędziów jak na początku i naszych doradców jak ongiś, a oddaj od nas smutek wzdychanie. Króluj nam Ty sam, Haszem, w dobroci i miłosierdziu, i osądź nas sprawiedliwym sądem. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, Król, który kocha sprawiedliwość i sąd.
(א) וְלַמַּלְשִׁינִים אַל תְּהִי תִקְוָה וְכָל הָרִשְׁעָה כְּרֶֽגַע תֹּאבֵד וְכָל אֹיְבֶֽיךָ מְהֵרָה יִכָּרֵֽתוּ וְהַזֵּדִים מְהֵרָה תְעַקֵּר וּתְשַׁבֵּר וּתְמַגֵּר וְתַכְנִֽיעַ בִּמְהֵרָה בְיָמֵֽינוּ: בָּרוּךְ אַתָּה ה' שׁוֹבֵר אֹיְ֒בִים וּמַכְנִֽיעַ זֵדִים:
Dla oszczerców niech nie będzie nadziei i wszyscy, którzy czynią niegodziwość niech natychmiast przepadną, niech wszyscy oni zostaną prędko odcięci. Rychło wykorzeń przewrotnych, rozbij ich, pokonaj i poniż szybko, za naszych dni. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który rozbija wrogów i poniża zadufanych.
(א) עַל־הַצַּדִּיקִים וְעַל־הַחֲסִידִים וְעַל־זִקְנֵי עַמְּ֒ךָ בֵּית יִשְׂרָאֵל וְעַל פְּלֵיטַת סוֹפְ֒רֵיהֶם וְעַל גֵּרֵי הַצֶּֽדֶק וְעָלֵֽינוּ יֶהֱמוּ רַחֲמֶֽיךָ ה' אֱלֹקֵֽינוּ וְתֵן שָׂכָר טוֹב לְכָל הַבּוֹטְ֒חִים בְּשִׁמְךָ בֶּאֱמֶת וְשִׂים חֶלְקֵֽנוּ עִמָּהֶם לְעוֹלָם וְלֹא נֵבוֹשׁ כִּי בְךָ בָּטָֽחְנוּ: בָּרוּךְ אַתָּה ה' מִשְׁעָן וּמִבְטָח לַצַּדִּיקִים:
Nad sprawiedliwymi, pobożnymi, nad starszyzną Twojego narodu, domu Izraela, i nad jego ocalonymi, uczonymi, nad sprawiedliwymi, konwertytami i nad nami, niech wzejdzie Twoje miłosierdzie, Haszem, Boże nasz. Wynagródź wszystkich prawdziwie pokładających ufność w Twoim imieniu. Połącz nasz los z ich losem na zawsze, a nie zawstydzimy się, że Tobie zaufaliśmy. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który wspierasz i umacniasz sprawiedliwych.
(א) וְלִירוּשָׁלַֽיִם עִירְ֒ךָ בְּרַחֲמִים תָּשׁוּב וְתִשְׁכּוֹן בְּתוֹכָהּ כַּאֲשֶׁר דִּבַּֽרְתָּ וּבְנֵה אוֹתָהּ בְּקָרוֹב בְּיָמֵֽינוּ בִּנְיַן עוֹלָם וְכִסֵּא דָוִד מְהֵרָה לְתוֹכָהּ תָּכִין: בָּרוּךְ אַתָּה ה' בּוֹנֵה יְרוּשָׁלָֽיִם:
Do Jerozolimy, Twojego miasta. Wróć w miłosierdziu i zamieszkaj pośrodku niej, jak powiedziałeś. Odbuduj ją prędko, za naszych dni, jako wieczną budowlę. I ustanów rychło pośrodku niej tron Dawida. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, odbudowujący Jerozolimę.
(א) אֶת־צֶֽמַח דָּוִד עַבְדְּ֒ךָ מְהֵרָה תַצְמִֽיחַ וְקַרְנוֹ תָּרוּם בִּישׁוּעָתֶֽךָ כִּי לִישׁוּעָתְ֒ךָ קִוִּֽינוּ כָּל הַיּוֹם: בָּרוּךְ אַתָּה ה' מַצְמִֽיחַ קֶֽרֶן יְשׁוּעָה:
Spraw, by szybko wzeszło latorośl Dawida, Twojego Sługi i wznieś jego chwałę poprzez Twoje zbawienie, bo każdego dnia wyglądamy Twojego zbawienia. Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, który sprawia, że rozkwita chwała zbawienia.
(א) שְׁמַע קוֹלֵֽנוּ ה' אֱלֹקֵֽינוּ חוּס וְרַחֵם עָלֵֽינוּ וְקַבֵּל בְּרַחֲמִים וּבְרָצוֹן אֶת־תְּפִלָּתֵֽנוּ כִּי אֵל שׁוֹמֵֽעַ תְּפִלּוֹת וְתַחֲנוּנִים אָֽתָּה וּמִלְּ֒פָנֶֽיךָ מַלְכֵּֽנוּ רֵיקָם אַל־תְּשִׁיבֵֽנוּ כִּי אַתָּה שׁוֹמֵֽעַ תְּפִלַּת עַמְּ֒ךָ יִשְׂרָאֵל בְּרַחֲמִים: בָּרוּךְ אַתָּה ה' שׁוֹמֵֽעַ תְּפִלָּה:
Usłysz nasz głos, Haszem, nasz Boże. Zlituj się i zmiłuj nad nami. Przyjmij miłosiernie i życzliwie naszą modlitwę, bo Ty jesteś Bogiem, który wysłuchuje modlitw i błagań, i nie odsyłaj nas, Królu nasz, z pustymi rękami sprzed Twojego oblicza. Ty wysłuchujesz miłosiernie modlitw Twojego ludu izraela. błogosławiony jesteś Ty, Haszem, ktory wysłuchuje modlitwy.
